Bilgi Profesyoneli Adaylarının İnternet Bağımlılığı Düzeyleri: Marmara Üniversitesi Bilgi Ve Belge Yönetimi Bölümü Örneği

Year 2016, Issue: 6, 23 - 46, 09.08.2017

Mehlika Karagözoğlu Aslıyüksek

Abstract

İnternet bağımlılığı çeşitli fiziksel ve zihinsel problemleri beraberinde getirebilen

bir dürtü kontrol bozukluğudur. Araştırmalar, toplumun genç bireyleri olan üniversite

öğrencileri arasında yaygın olan bu bağımlılığın ilerideki çalışma ve iş yaşamı

kalitesini etkilediğini göstermektedir. Bu araştırmanın amacı, geleceğin bilgi

profesyonelleri olan Bilgi ve Belge Yönetimi bölümü öğrencilerinin İnternet bağımlılık

düzeylerini incelemektir. Çalışmada Marmara Üniversitesi Bilgi ve Belge

Yönetimi Bölümü (MÜBBY) öğrencilerinin İnternet bağımlılığı düzeyleri sorgulanmış,

Hahn ve Jerusalem tarafından tasarlanıp Şahin ve Korkmaz tarafından

Türkçeye uyarlanan “İnternet Bağımlılık Ölçeği (İBÖ)” kullanılmıştır. Çalışma

kapsamında MÜBBY bölümünde öğrenim gören 177 öğrenciye İBÖ ile kişisel bilgi

formundan oluşan bir anket uygulanmıştır. Anket sonuçları SPSS 23 programı

ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda 177 öğrencinin 140’ının (% 79,1)

İnternet bağımlısı olmadığı, 17’sinin (%9,6) İnternet bağımlısı olduğu; 20’sinin

(%11,3) de bağımlılık riski taşıdığı tespit edilmiştir. 171 öğrencinin 71’i (%40,1)

24

kendini İnternet bağımlısı olarak tanımlarken, 106 öğrenci (%59,9) bağımlı olduğunu

düşünmemektedir. Kendini bağımlı olarak tanımlayan 71 öğrencinin 15’i

ölçek sonuçlarına göre bağımlıdır ancak 56’sı bağımlı olmadığı halde bağımlı olduğunu

düşünmektedir. Bağımlı olmadığını ifade eden 106 öğrencinin 104’ü ölçek

sonuçlarına göre de bağımlı değildir ancak 2 öğrenci bağımlı olduğu halde

olmadığını düşünmektedir. Araştırmada kendilerini İnternet bağımlısı olarak tanımlayan

öğrencilerin, İnternet bağımlılığının bir bozukluk olduğunun farkında

olmadığı görülmüştür. Öğrencilerin İnternet bağımlılığını kendilerini toplum

içinde farklı kılan bir özellik olarak gördükleri ve bu şekilde bir toplumsal statü

elde edeceklerini düşündükleri gözlemlenmiştir. Çalışma sonunda şu öneriler

listelenmiştir: İnternet bağımlısı olduğu tespit edilen öğrencilerin tedavi görmeye

teşvik edilmesi veya İnternet bağımlılığını azaltmaya yönelik bilişsel-davranışçı

teknikleri uygulama konusunda desteklenmesi gerekmektedir. İnternet’in bilinçsiz

ve aşırı kullanımının zararlarını anlatmak üzere eğitim programları, açık

dersler, sosyal ve kültürel etkinlikler, projeler, bilinçlendirme kampanyaları ve

öğrenci kulübü aktiviteleri gerçekleştirilmelidir.

Anahtar Sözcükler: İnternet bağımlılığı, üniversite öğrencileri, Bilgi ve Belge

Yönetimi Bölümü, Marmara Üniversitesi.

Abstract

Internet addiction is an impulse-control disorder that can bring about various

physical and mental problems. A large number of studies have revealed that

prevalence of internet addiction, which is also quite high among the young population

in society like university students, negatively impacts the quality of work

life. This study seeks to examine the levels of Internet addiction of the students

of the Information and Records Management Department, who are the potential

information professionals. In this study, the level of Internet addiction of the

students of Information and Records Management Department of Marmara University

(MUBBY) was investigated and the “Internet Addiction Scale” designed by

Hahn and Jerusalem and configured to Turkish by Şahin and Korkmaz was

used. Within the scope of the study, a questionnaire based on the “Internet Addiction

Scale” and a personal information form was conducted on 177 students

in the MUBBY department. Survey results were analyzed using the SPSS 23 program.

As a result of the research carried out, 140 of 177 students (79,1 %) were

deemed not to be Internet addicts, 17 of 177 students (9,6%) to be “Internet addicts”

and 20 of 177 students (11.3%) were found to be at risk of addiction. 71

(40,1 %) of 171 students defined themselves as Internet addicts, whilst 106

(59.9%) thought that they were not addicted to the Internet. According to the

scale results, 15 out of 71 students who considered themselves to be addicted to

the Internet had an extreme addiction and 56 students were not addicted but on

the contrary considered themselves to be addicted. 104 of the 106 students who

stated that they were not addicted -according to the scale results- were indeed

not addicted, but 2 of the students were not aware that they had an addiction. It

was observed that students who considered themselves to be Internet addicts

did not realize that Internet addiction is a disorder. They took the view that Internet

addiction was regarded as differentiating them to be unique; a habit that

25

demonstrates their interest in society and thus increases social status. The recommendations

listed at the end of the study are: Students identified as Internet

addicts should be encouraged to receive treatment or to apply cognitive behavioral

techniques to reduce Internet addiction. Educational programs, seminars,

social and cultural events, projects, awareness raising campaigns and student

club activities should be carried out in order to explain the damages that can be

caused by the unconscious and compulsive use of the Internet.

Keywords: Internet addiction, university students, Information and Records

Management Department, Marmara University.

Keywords

İnternet bağımlılığı, üniversite öğrencileri, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Marmara Üniversitesi

References

• Akdeniz, F. ve Alkan M. (t.y.) Bipolar bozukluk hakkında bilgilendirme kitapçığı. İzmir: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı. Amerikan Psikiyatri Birliği. (1995). Mental bozuklukların tanısal ve sayısal el kitabı (DSM IV). (E. Köroğlu, Çev.). (4. bs.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği. Arısoy, Ö. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 55-67. Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Balcı, Ş. ve Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(1), 5-22. Batıgün, A. D. ve Kılıç, N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1-10. Beard, K. W. ve Wolf, E. M. (2001). Modification in the proposed diagnostic criteria for Internet addiction. Cyber Psychology and Behavior, 4(3), 377-383. Beck, A. (2008). Bilişsel terapi ve duygusal bozukluklar. (A. Türkcan ve V. Öztürk, Çev.). İstanbul: Litera Yayınları. Borg, W. ve Gall, M.D. (1989). Educational research an introduction. 5.bs, New York ve Londra: Longman. Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Caplan, S. E. (2002). Problematic Internet use and psychosocial well-being: Development of a theory based cognitive–behavioral measurement instrument. Computers in Human Behavior, 18(5), 553-575. Carmines, E. G. ve Zeller, R. A. (1982). Reliability and validity assessment. 5th ed. Beverly Hills: Sage Publications Inc. Chan, P.A. ve Rabinowitz, T. A. (2006). Cross-sectional analysis of video games and attention deficit hyperactivity disorder symptoms in adolescents. Ann Gen Psychiatry, 24, 5-16. Çavuş, S., Ayhan, B. ve Tuncer, M. (2016). Bilgisayar oyunları ve bağımlılık: Üniversite öğrencileri üzerine bir alan araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2016 (43), 265-289. Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological Internet use. Computers in Human Behavior, 17(2), 187-195. Davis, R. A., Flett, G. L. ve Besser, A. (2002). Validation of a new scale for measuring problematic Internet use: Implications for pre-employment screening. Cyber Psychology & Behavior, 5 (4), 331-345. Erden, S. ve Hatun, O. (2015). İnternet bağımlılığı ile başa çıkmada bilişsel davranışçı yaklaşımın kullanılması: Bir olgu sunumu. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 2(1), 53-83. Griffiths, M. D. (2005). A components model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance Use, 10(4), 191-197. 44 Greenfield D. N. (1999). Psychological characters of compulsive Internet use: A preliminary analysis. Cyber Psychology Behavior, 2(5), 403-412. Hahn, A. ve Jerusalem, M. (2001). Internetsucht: reliabilität und validität in der online- forschung. 10 Aralık 2016 tarihinde http://www.andre-hahn.de /downloads/pub/2001/2001b_InternetsuchtReliabilitaet_und_Validitaet_in_der _Online-Forschung.pdf adresinden erişildi. Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2004-2016: Son üç ay içinde bireylerin yaş grubuna göre bilgisayar ve İnternet kullanım oranları. (2016, Mart) Türkiye İstatistik Kurumu. 05 Aralık 2016 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028 adresinden erişildi. Jacobs, K. ve Baker, N.A. (2002). The association between children’s computer use and musculoskeletal discomfort. Work. 18(3), 221-226. Kalaman, S. ve Bat, M. (2016). İnternet bağımlılığı ve medya kullanımı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 9(47). Kandell, J. J. (1998). Internet addiction on campus: The vulnerability of college students. Cyber Psychology & Behavior, 1(1), 11-17. Köksal, Y. (2015). İnternet bağımlılığı ile İnternetten alışveriş ilişkisi üzerine bir incelenme: Üniversite öğrencileri uygulaması, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 117-130. Kutlu, M., Savcı, M., Demir, Y. ve Aysan, F. (2016). Young İnternet bağımlılığı testi kısa formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17, 69-76. Morahan-Martin, J. ve Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological Internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16(1), 13- 29. Öztürk, Ö. Odabașıoğlu G., Eraslan D., Genç, Y. ve Kalyoncu, Ö. A. (2007). İnternet bağımlılığı: Kliniği ve tedavisi. Bağımlılık Dergisi. 8(1), 36-41. Shapira, N. A., Goldsmith, T. D., Keck, P. E., Khosla, U. M. ve McElroy, S. L. (2000). Psychiatric features of individuals with problematic Internet use. Journal of Affective Disorders, 57(1-3), 267-272. Şahin, C. ve Korkmaz, Ö. (2011). İnternet bağımlılığı ölçeğinin Türkçe uyarlaması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 101-115. Şahin, M. Sarı, S. V., Özer, Ö. ve Er, S. H. (2010). Lise öğrencilerinin siber zorba davranışlarda bulunma ve maruz kalma durumlarına ilişkin görüşleri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 257-270. Tuncer, N. (2000). Çocuk ve İnternet kullanımı. Türk Kütüphaneciliği, 14(2), 205-212. Vaugeois, P. (2006). Cyberaddiction: Fundamentals and perspectives. Canada: Centre Québécois de Lutte aux Dépendances. Widyanto, L. ve Griffiths, M. D. (2006). ‘Internet Addiction’: A Critical Review, Int J Ment Health Addict 4: 31–51. Yang, C. K., Choe, B. M., Baity, M., Lee, J. H. ve Cho, J. S. (2005). SCL-90-R and 16PF Profiles of senior high school students with excessive Internet use. Canadian Journal of Psychiatry, 50 (7), 407-414. Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a clinical disorder. Cyber Psychology and Behavior, 1(3), 237-244. 45 Young, K. S.(1999). Internet addiction: symptoms, evaluation and treatment. 20 Mart 2017 tarihinde http://netaddiction.com/articles/symptoms.pdf adresinden erişildi. Young, K. S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its conse- quences. American Behavioral Scientist, 48(4), 402-441. Young, K. S. (2007). Cognitive behaviour therapy with Internet addicts: Treatment outcomes and implications. Cyber Psychology and Behavior, 10(5), 671-679. Yuan, K. Qin, W. Wang, G. Zeng, F. Zhao, L. Yang, X. ve Tian, J. (2011). Microstruc- ture abnormalities in adolescents with internet addiction disorder. Plos One, 6(6), 1-8. Zorbaz, O. ve Tuzgöl Dost, M. (2014). Lise öğrencilerinin problemli internet kullanımı- nın cinsiyet, sosyal kaygı ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Hacettepe University Journal of Education], 29(1), 298-310.