Early Islamic Institutions: Administration and Taxation from the Caliphate to the Umayyads and Abbâsîds

Year 2018, , 102 - 104, 30.11.2018

Öznur Özdemir

https://doi.org/10.25272/ijisef.490018

Abstract

İslamiyet’in ilk dönemlerindeki yönetim ve vergi kurumlarını ele alan bu kitabın İngilizce çevirisi, batıda modern İslam tarihi ve İslam iktisat tarihi araştırmacıları tarafından büyük ilgi uyandırmıştır. Bunun sebebi ise, oryantalistlerce az bilinen ve anlaşılması da epey güç olan, İslamiyet’in ilk dönemlerindeki siyaset-maliye-yönetim mekanizmalarını konu edinmesidir. İslam tarihinin ilk dönemlerinden başlayarak hemen her İslam devletinin yönetim ve iktisat politikalarını anlamanın yolu, Hz. Peygamber, sahâbe ve tâbiîn tarafından uygulanan sistemi anlamaktan geçmektedir. Emeviler dönemindeki asabiyet probleminden, mevâlînin Abbâsi İhtilâli’ndeki rolüne kadar pek çok meselenin bir yönü, bu sistemlerin uygulanışındaki aksaklık ve yanlışlıklara dayanmaktadır. Tüm bu yönleri ile, bu kitabın İngilizce çevirisinin alanındaki boşluğu doldurmaya katkı sağladığı muhakkaktır. Üç ana bölümden oluşan kitapta birinci bölüm İslam siyasal siteminin temellerine (Ar. en-nüzum essiyasiyye), ikinci bölüm İslam iktisat sisteminin doğuşuna (Ar. en-nüzum el-maliyye), üçüncü bölüm ise İslam idare sisteminin belirli kurumlarına hasredilmiştir. İslam siyaset sisteminin temellerinin ele alındığı birinci bölümde öncelikle Sâsâni ve Bizans sistemleri kısaca verilmiş ardından Hz. Peygamber dönemi, Hulefâ-yi Râşidîn dönemi, Emeviler ve Abbâsîler döneminin öne çıkan uygulamaları ve farklılıkları ele almıştır. Yazarın Abbâsîler dönemini anlatırken iki alt başlık daha sunduğu görülür. Bunlar, Türk etkisinin olduğu M 861-945 yılları ile Büveyhî etkisinin
olduğu M 945-1055 yılları arasındaki dönemdir. Bu bölümde son olarak hilafet kurumunu ele alır. 

Keywords

İslamiyet, yönetim, vergi

Early Islamic Institutions: Administration and Taxation from the Caliphate to the Umayyads and Abbâsîds

Abstract

İslamiyet’in ilk dönemlerindeki yönetim ve vergi kurumlarını ele alan bu kitabın İngilizce çevirisi, batıda modern İslam tarihi ve İslam iktisat tarihi araştırmacıları tarafından büyük ilgi uyandırmıştır. Bunun sebebi ise, oryantalistlerce az bilinen ve anlaşılması da epey güç olan, İslamiyet’in ilk dönemlerindeki siyaset-maliye-yönetim mekanizmalarını konu edinmesidir. İslam tarihinin ilk dönemlerinden başlayarak hemen her İslam devletinin yönetim ve iktisat politikalarını anlamanın yolu, Hz. Peygamber, sahâbe ve tâbiîn tarafından uygulanan sistemi anlamaktan geçmektedir. Emeviler dönemindeki asabiyet probleminden, mevâlînin Abbâsi İhtilâli’ndeki rolüne kadar pek çok meselenin bir yönü, bu sistemlerin uygulanışındaki aksaklık ve yanlışlıklara dayanmaktadır. Tüm bu yönleri ile, bu kitabın İngilizce çevirisinin alanındaki boşluğu doldurmaya katkı sağladığı muhakkaktır. Üç ana bölümden oluşan kitapta birinci bölüm İslam siyasal siteminin temellerine (Ar. en-nüzum essiyasiyye), ikinci bölüm İslam iktisat sisteminin doğuşuna (Ar. en-nüzum el-maliyye), üçüncü bölüm ise İslam idare sisteminin belirli kurumlarına hasredilmiştir. İslam siyaset sisteminin temellerinin ele alındığı birinci bölümde öncelikle Sâsâni ve Bizans sistemleri kısaca verilmiş ardından Hz. Peygamber dönemi, Hulefâ-yi Râşidîn dönemi, Emeviler ve Abbâsîler döneminin öne çıkan uygulamaları ve farklılıkları ele almıştır. Yazarın Abbâsîler dönemini anlatırken iki alt başlık daha sunduğu görülür. Bunlar, Türk etkisinin olduğu M 861-945 yılları ile Büveyhî etkisinin

Keywords

İslam Tarihi, İslam İktisat Tarihi, vergi

References

• Early Islamic Institutions: Administration and Taxation from the Caliphate to the Umayyads and Abbâsîds