İslam Devrimi Sonrasında İran Dış Politikasının Ummu’l Kura Teorisi Bağlamında Analizi

Year 2021, Volume: 5 Issue: 1, 361 - 385, 31.05.2021

Firas Elıas Mehmet Seyfettin Erol

Abstract

Ummu’l Kura Teorisi, İran’ın İslam Dünyası’na yönelik mezhepsel doktrininin tanımlamak için kullanılan kuramsal bir yaklaşım olup; Şii yayılmacılığına odaklanan stratejik bir vizyonu yansıtmaktadır. Muhammed Cevad Laricani tarafından kuramsal temelleri atılan teori, İran’ı “İslam’ın Bekçisi” olarak konumlandırmakta ve Velayet-i Fakih sisteminin dış politika anlayışını şekillendirmektedir. Bu anlamda Ummu’l Kura Teorisi, Şii yayılmacılığı olarak nitelendirilen mezhepçi dış politika anlayışının kuramsal zeminini teşkil etmektedir. Bu teori aracılığıyla İran, İslam Dünyası’ndaki konumunu merkezileştirmekte ve kendisini dini ve siyasi bir merkez haline getirmeye çalışmaktadır. Bu makalede de İran dış politikası, Ummu’l Kura Teorisi çerçevesinde analiz edilmektedir.

Keywords

Şii Jeopolitiği, İslam Dünyası, Devrim Muhafızları Ordusu, İslam Cumhuriyeti, Ummu’l Kura Teorisi.

References

• “Fell and Could Rise Again in the Maghreb”, International Crisis Group, https://bit.ly/3fYNKL7, (Erişim Tarihi: 21.07.2020).