Sporcu Öğrenciler İçin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği’nin Türkçe Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 4, 951 - 964, 28.12.2022

Yasemin Yalçın Halil Orbay Çobanoğlu

https://doi.org/10.38021/asbid.1175223

Öz

Bu çalışmada Podsakoff ve diğ. (1997) tarafından geliştirilen ‘’Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği’nin’’ Türk dili ve kültürüne uyarlanması amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2020-2021 eğitim öğretim yılı içerisinde Türkiye’nin farklı şehirlerindeki üniversitelerde (Alanya, Antalya, Eskişehir, Kütahya, Adıyaman ve Kilis) öğrenip görüp futbol, voleybol, basketbol ve hentbol takımlarında oynayan sporcu öğrenciler oluşturmaktadır. Pilot uygulama için 60 sporcu öğrenci, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi için 226 sporcu öğrenci ve ön-test son-test güvenirlik analizi için 42 sporcu öğrenci çalışmaya katılmıştır. Veriler katılımcılardan 2021 yılı Nisan-Mayıs aylarında çevrimiçi ortamda (Online Formlar) toplanmıştır. Uyarlama sürecinin ilk aşamasında ölçeğin dil eşdeğerliliği sağlanmış ve uzman görüşü alınmıştır. Sonraki aşamada ölçek yapısının keşfedilmesi için Açımlayıcı Faktör Analizinden (AFA) yararlanılmıştır. AFA sonucunda ortaya çıkan yapı Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edilmiştir. Ayrıca iç tutarlılık analizi, madde-toplam korelasyon analizi ve test-tekrar-test analizleri ile güvenirlik testleri yapılmıştır. Geçerlilik ve güvenirlik analizleri neticesinde ortaya çıkan 10 madde ve 2 faktörlü yapı ile “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği’nin” Türk dili ve kültürü için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği, Geçerlilik ve Güvenirlik, Sporcu Öğrenciler.

The Validity and Reliability Study of The Organizational Citizenship Behavior Scale for Athlete Students in Turkish

Öz

In this study, it is aimed to adapt the ‘Organizational Citizenship Behavior Scale developed by Podsakoff et al.(1997) to the Turkish language and culture. The study participants are athlete students who have received education at universities in different cities of Turkey (Alanya, Antalya, Eskişehir, Kütahya, Adiyaman, and Kilis) during the 2020-2021 academic year and who play football, volleyball, basketball, and handball teams. 60 athlete students participated in the pilot scheme, 226 athlete students participated in the exploratory and confirmatory factor analysis and 42 athlete students participated in the pre-test post-test reliability analysis. The data were collected from the participants in the online environment from April-May 2021. At the first stage of the adaptation process, the linguistic equivalence of the scale was ensured and expert opinion was obtained. In the next stage, Exploratory Factor Analysis (EFA) was used to discover the scale structure. The structure resulting from the EFA was tested by Confirmatory Factor Analysis (CFA). In addition, internal consistency analysis, total item correlation analysis, test-retest analyses, and reliability tests were performed. It can be said that the “Organizational Citizenship Behavior Scale” is a valid and reliable measurement tool for the Turkish language and culture with 10 items and a 2-factor structure that emerged as a result of validity and reliability analyses.

Anahtar Kelimeler

Organizational Citizenship Behavior Scale, Validity and Reliability, Athlete Students.

Kaynakça

• Akgün, S. (2018). Kimlik oluşumu sürecinde örgüt ve örgütlenmenin yeri. Electronic Turkish Studies, 13(3), 1-12.
• Altintaş, F. Ç. (2006). Hizmet çalışanları olarak hemşirelerin örgütsel vatandaşlık davranışı boyutlarını belirlemeye yönelik bir analiz. Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 81-90.
• Aoyagi, M. W., Cox, R. H., & McGuire, R. T. (2008). Organizational citizenship behavior in sport: Relationships with leadership, team cohesion, and athlete satisfaction. Journal of applied sport psychology, 20(1), 25-41.
• Balsak, A. (2012), Sağlık İşletmelerin Takım Performansı, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Carron, A. V., Eys, M. A., & Burke, M. A. (2007). Team cohesion: Nature, correlates, and development. In S. Jowett & D. Lavallee (Eds.), Social psychology of sport. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Güçel, C., Tokmak, İ., & Turgut, H. (2012). The effect of the locus of control on organizational citizenship behavior the mediating effect perceived organizational support. International Journal of Business and Management Studies, 4(1), 55-64.
• Hu, L.T. & Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Struct Equ Modeling, 6(1): 1-55.
• Kılıç, S. (2016). Croncah’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6 (1); 47-48.
• Martínez, R. N., & Scott Tindale, R. (2015). Impact of organizational citizenship behavior on performance in women's sport teams. Journal of Applied Sport Psychology, 27(2), 200-215.
• Matsunaga, M. (2010). How to factor-analyze your data right: do's, don'ts, and how-to's. International Journal of Psychological Research. 3(1): 97-110.
• Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The Good Soldier Syndrome. Lexington, MA: Lexington Books.
• Organ, D. W. (1990). The motivational basis of organizational citizenship behavior, Research in organizational behavior, 12(1), 43-72.
• Özçelik, D.A. (2010). Test Hazırlama Kılavuzu. 4. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Qiu, Y., Lou, M., Zhang, L., & Wang, Y. (2020). Organizational citizenship behavior motives and thriving at work: the mediating role of citizenship fatigue. Sustainability, 12(6), 1- 17.
• Podsakoff, P. M., & MacKenzie, S. B. (1994). Organizational citizenship behavior and sales unit effectiveness. Journal of Marketing Research, 31, 351–36.
• Podsakoff, P. M., Ahearne, M., & MacKenzie, S. B. (1997). Organizational citizenship behavior and the quantity and quality of work group performance. Journal of Applied Psychology, 82, 262–270.
• Podsakoff, P. M., Mackenzie S. B., Paine J. B., & Bachrach D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: a critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26(3), 513-563.
• Redman, T., & Snape E. (2005). I to wed: The role of consciousness transformation in compassion and altruism. Journal of Management Studies, 42(2), 915- 932.
• Schnake, M., & Dumler M. P. (1993). The relationship between traditional leadership, super leadership and organizational citizenship behavior. Group and Organizational Management, 18(3), 352-366.
• Sökmen, A., Benk, O., & Gayaker, S. (2017). Örgüt kültürü, örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Bir kamu kurumunda araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 415-429.
• Şimşek, M. Ş., Çelik, A., & Akgemci, T. (2015). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Konya: Eğitim Yayınevi.