Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SITKI ULAY’IN SOSYAL DEMOKRAT PARTİSİ

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 37, 142 - 160, 15.12.2023
https://doi.org/10.33692/avrasyad.1402009

Öz

27 Mayıs 1960 darbesinden sonra Cumhuriyet Senatosu üyesi olan Sıtkı Ulay siyasi bir oluşumda aktif rol almak istemiştir. 1962'de bu konuda girişimde bulunup başarısız olduysa da Ulay'ın bu isteği gündemde kalmıştır. Ulay’ın 1963'te yeni bir parti kuracağı söylentisi yayılmaya başlamıştır. Söylentileri doğrulayan Ulay, Türkiye'nin iç siyasetindeki krizlerin kendisini parti kurmaya yönelttiğini açıklamıştır. Bu süreçte Alaattin Tiritoğlu, Ulay'a birlikte parti kurma teklifinde bulunmuştur. Ulay'ın teklifi kabul etmesi üzerine vakit kaybetmeden yeni parti kurma hazırlıklarına başlanmıştır. 21 Eylül 1964'te Ulay ve Tiritoğlu öncülüğünde Sosyal Demokrat Parti (SDP) resmen kurulmuştur. Ulay, kuruluş sürecindeki etkisi ve senatörlük konumu nedeniyle SDP içinde önde gelen bir figür haline gelmiştir. Partinin kuruluşunda fahri genel başkan seçilmiş ve daha sonra parti içindeki özgül ağırlığının da etkisiyle parti genel başkanı olmuştur. Tüm emekçilerin partisi olma iddiasıyla siyasi faaliyetine başlayan SDP, kısa sürede 8 ilde teşkilatlanmıştır. Ancak partinin bütçesinin düşük olması nedeniyle mali sorunlar baş göstermiş, bu durum il ve ilçelerde teşkilatlanmayı zorlaştırmıştır. Aynı zamanda partiye yardım ve destek verilmemiştir. Öte yandan SDP halkta karşılık bulamamış ve beklenen başarıyı sağlayamamıştır. İçinde bulunulan koşullara rağmen etki alanını geliştirmek isteyen parti yöneticileri ittifak arayışına girmiş, bundan da istediği neticeyi alamamıştır. En sonunda, 1 Aralık 1965 tarihli genel kurulda SDP feshedilerek üyeleriyle birlikte CHP'ye katılmıştır. Mücadelesinde başarısızlığa uğrayan SDP, Türk siyasi tarihinde “sosyal demokrat” kimliğiyle var olmaya çalışan ender partilerden biridir. Ne var ki direkt parti ile ilgili herhangi bir akademik çalışma bulunmamaktadır. Türkiye'de siyasi partiler üzerine yapılan çalışmalarda çok kısaca değinilmiş, detaylı bir tahlil yapılmamıştır. Bu bağlamda SDP'nin kuruluşu, faaliyetleri, kapatılması ve Türk siyasi hayatındaki yeri incelenmiştir. Böylece literatürdeki boşluğun doldurulması amaçlanmıştır.

Kaynakça

  • Ahmad, Feroz. ve Ahmad, Bedia Turgay. 1976. Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi (1945-1971), Ankara: Bilgi Yayınevi.
  • Akis Dergisi, 18 Aralık 1965.
  • Alınteri, 26 Kasım 1964.
  • Atagenç, İhsan Ömer. 2019. “Ortanın Solu” Düşüncesinde Kemalizm. Tarih Araştırmaları Dergisi, 38 (66): 479-499.
  • Avcı, Sibel. 1994. “Türkiye’de Sosyal Demokrat Partilerin Gelişimi ve Tabanı”. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. BCA: Kurum: 30-11-1-0 Yer Bilgisi: 288-29-8
  • Bingöl, Bülent. 2008. Türk Siyasal Yaşamında Birlik Partisi-Türkiye Birlik Partisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Toplam 6 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türkiye Cumhuriyeti Tarihi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ahmet Coşkun Tekin 0000-0003-1589-7714

Erken Görünüm Tarihi 8 Aralık 2023
Yayımlanma Tarihi 15 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 8 Temmuz 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 11 Sayı: 37

Kaynak Göster

APA Tekin, A. C. (2023). SITKI ULAY’IN SOSYAL DEMOKRAT PARTİSİ. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 11(37), 142-160. https://doi.org/10.33692/avrasyad.1402009

 27448 27618 27616   27615  27574 27609   27627


Avrasyad''de yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Avrasyad''nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası