INVESTIGATION OF LEISURE EDUCATION AND RECREATION BENEFIT LEVELS IN ELITE ATHLETES

Yıl 2022, Cilt: 16 Sayı: 3, 243 - 257, 19.12.2022

Ünsal Sevindik Beyza Merve Akgül Tebessüm Ayyıldız Durhan Suat Karaküçük

Öz

Sporcuların boş zaman içerisinde gerçekleştirdikleri rekreasyon faaliyetleri yaşamlarında önemli bir paya sahiptir. Araştırmanın amacı elit sporcuların yaşamlarındaki boş zaman eğitimi ve rekreasyon fayda düzeylerinin belirlenerek, çeşitli değişkenlerin bu düzeyleri farklılaştırma durumunun ve ölçüm araçları arasındaki ilişki ve etkinin incelenmesidir. Çalışmaya Türkiye Olimpik Hazırlık Merkezlerinde spor yaşantısını devam ettiren 240 erkek ve 151 kadın olmak üzere 391 elit sporcu katılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler kişisel bilgi formunun yanı sıra “Boş Zaman Eğitim Ölçeği” ve “Rekreasyon Fayda Ölçeği” ile yüz yüze toplanmıştır. Betimsel istatistikler, bağımsız örneklem T testi, Tek yönlü varyans analizi ANOVA, post hoc testleri, pearson korelasyon testi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular katılımcıların boş zaman eğitimi (3,41±0,50) ve rekreasyon fayda (3,91±0,62) düzeylerinin ortalama değerlerin biraz üzerinde olduğu, özellikle sosyal etkileşim ve sosyal fayda anlamında daha yüksek puanlara sahip oldukları yönündedir. Katılımcıların branş değişkenleri ile ölçüm araçları arasında, cinsiyet, gelir düzeyi, çalışma durumu, boş zamanı değerlendir me biçimi, verimli boş zaman geçirme durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Diğer yandan yaş ve eğitim durumunun “Boş Zaman Eğitim” (BE) ve “Rekreasyon Fayda (RF) düzeylerini farklılaştırmadığı belirlenmiştir. BE ile RF arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı ilişki bulunmaktadır (r=0,458). Boş Zaman Eğitimi; fiziksel faydayı (β = 0,099, t = 1,213; p=0, 226), psikolojik faydayı (β = -0,147, t = -1, 688; p=0,092) ve sosyal faydayı (β = 0,544, t = 7, 205, p=0,000) anlamlı biçimde etkilemektedir. Elde edilen bulgular boş zaman eğitiminin rekreasyon fayda düzeyini açıklamada 3 alt boyutta toplam varyansın %25’ni açıkladığını göstermektedir. Sonuç olarak sporcuların BE ve RF düzeylerinin belirli değişkenler ile farklılık gösterdiği ve BE ve RF’nin birbirleriyle ilişki ve etki içinde olduğu saptanmıştır. Bulgulardan hareketle sporcuların başarıya giden yolda performans beklentisini boş zaman eğitimlerinin ve rekreasyon fayda düzeylerinin artırılması yönüyle güçlendirilmesi önerilmektedir.

ELİT SPORCULARDA BOŞ ZAMAN EĞİTİMİ VE REKREASYON FAYDA DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Sporcuların boş zaman içerisinde gerçekleştirdikleri rekreasyon faaliyetleri yaşamlarında önemli bir paya sahiptir. Araştırmanın amacı elit sporcuların yaşamlarındaki boş zaman eğitimi ve rekreasyon fayda düzeylerinin belirlenerek, çeşitli değişkenlerin bu düzeyleri farklılaştırma durumunun ve ölçüm araçları arasındaki ilişki ve etkinin incelenmesidir. Çalışmaya Türkiye Olimpik Hazırlık Merkezlerinde spor yaşantısını devam ettiren 240 erkek ve 151 kadın olmak üzere 391 elit sporcu katılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler kişisel bilgi formunun yanı sıra “Boş Zaman Eğitim Ölçeği” ve “Rekreasyon Fayda Ölçeği” ile yüz yüze toplanmıştır. Betimsel istatistikler, bağımsız örneklem T testi, Tek yönlü varyans analizi ANOVA, post hoc testleri, pearson korelasyon testi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular katılımcıların boş zaman eğitimi (3,41±0,50) ve rekreasyon fayda (3,91±0,62) düzeylerinin ortalama değerlerin biraz üzerinde olduğu, özellikle sosyal etkileşim ve sosyal fayda anlamında daha yüksek puanlara sahip oldukları yönündedir. Katılımcıların branş değişkenleri ile ölçüm araçları arasında, cinsiyet, gelir düzeyi, çalışma durumu, boş zamanı değerlendir me biçimi, verimli boş zaman geçirme durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Diğer yandan yaş ve eğitim durumunun “Boş Zaman Eğitim” (BE) ve “Rekreasyon Fayda (RF) düzeylerini farklılaştırmadığı belirlenmiştir. BE ile RF arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı ilişki bulunmaktadır (r=0,458). Boş Zaman Eğitimi; fiziksel faydayı (β = 0,099, t = 1,213; p=0, 226), psikolojik faydayı (β = -0,147, t = -1, 688; p=0,092) ve sosyal faydayı (β = 0,544, t = 7, 205, p=0,000) anlamlı biçimde etkilemektedir. Elde edilen bulgular boş zaman eğitiminin rekreasyon fayda düzeyini açıklamada 3 alt boyutta toplam varyansın %25’ni açıkladığını göstermektedir. Sonuç olarak sporcuların BE ve RF düzeylerinin belirli değişkenler ile farklılık gösterdiği ve BE ve RF’nin birbirleriyle ilişki ve etki içinde olduğu saptanmıştır. Bulgulardan hareketle sporcuların başarıya giden yolda performans beklentisini boş zaman eğitimlerinin ve rekreasyon fayda düzeylerinin artırılması yönüyle güçlendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

leisure, education, Benefi, Elite athletes

Kaynakça

• Torkildsen, G. (2005). Recreation And Leisure Management. London And New York. In: Routledge, Taylor And Francis Group.
• Sivan, A. (2000). Community Development Through Leisure Education: Conceptual Approaches. Leisure Education, Community Development And Populations With Special Needs, 31-42.