Köy Okullarında Görev Yapan Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitime Yönelik Tutumları ve Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 795 - 813, 26.12.2023

Kübra Çakmak Aykut Emre Bozdoğan

https://doi.org/10.30703/cije.1143762

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada köy okullarında görev yapan fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik tutumları ve sürece ilişkin görüşleri incelenmiştir. Araştırmada karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda kesitsel tarama modeli, nitel boyutunda ise açıklayıcı durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi 2020-2021 bahar döneminde İç Anadolu’da bulunan bir ile bağlı köy okullarında görev yapan toplam 54 fen bilimleri öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri Ağır (2007) tarafından geliştirilen “Uzaktan Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği” ile nitel verileri ise araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik tutum düzeylerinin yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik tutumları ile cinsiyet değişkeni ve mesleki kıdem değişkeni arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Bununla birlikte köyde görev yapan fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecini verimli bulmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler öğrencilerin internet erişimlerinin kısıtlı olmasından ve cihaz eksikliklerinden dolayı derse katılımlarının az olduğunu belirtmiştir. Ayrıca öğretmenler hem teknik sorunlar hem de kullanılan platformlardan kaynaklı sorunlar yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca öğretmenlerin çoğunluğunun öğretim programını yetiştiremediği görülmüştür. Köyde görev yapan fen bilimleri öğretmenlerinin çoğunluğunun uzaktan eğitim platformlarını yetersiz bulduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde ders planları, görsel materyaller, sorular, konu anlatım materyalleri ve donanım ile ilgili hazırlıklar yaptıkları görülmüştür. Öğretmenlerin uygulamalı bir ders olan fen bilimleri dersinde yüz yüze derslerde yapılan deneyler/etkinlikler yerine uzaktan eğitim sürecinde görsel materyalleri, gösteri deneylerini, deneyle ödevlendirmeyi, soru çözümünü ve eğitsel oyunları kullandıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

uzaktan eğitim, köy okulları, tutum, fen bilimleri öğretmenleri, EBA

Attıtudes And Vıews Of Scıence Teachers Workıng In Vıllage Schools Towards Dıstance Educatıon

Öz

In this study, the attitudes of science teachers working in village schools towards distance education and their views on the process were examined. In the research, mixed research method was used. The cross-sectional survey model was used in the quantitative dimension of the research, and the explanatory case study method was used in the qualitative dimension. The sample of the research consists of 54 science teachers working in village schools in a province of Inner Anatolian Region in the spring term of 2020-2021. The quantitative data of the study were collected with the "Attitude Scale towards Distance Education" expanded by Ağır (2007), and the qualitative data were collected with a semi-structured interview form developed by the researcher. As a result of the research, it was determined that the attitude levels of science teachers towards distance education were high. No significant difference was found between the attitudes of science teachers towards distance education and the variable of gender and professional seniority. However, it was concluded that the science teachers working in the village did not find the distance education process efficient. Teachers stated that students' participation in the lesson is low due to limited internet access and lack of devices. Furthermore, they stated that they experienced both technical problems and problems arising from the platforms used. In addition, it was observed that most of the teachers could not train the curriculum. It has been determined that the majority of the science teachers working in the village find the distance education platforms insufficient. It was observed that the teachers made preparations for lesson plans, visual materials, questions, lecture materials and equipment in the distance education process. It has been determined that teachers use visual materials, demonstration experiments, assignment with experiments, question solving and educational games in the distance education process instead of the experiments/activities in the science lesson, which is an applied course.

Anahtar Kelimeler

distance education, village schools, attitude, science teachers, education ınformation network

Kaynakça

• Ağır, F. (2007). Özel okullarda ve devlet okullarında çalışan ilköğretim öğretmenlerinin uzaktan eğitime karşı tutumlarının belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Aktay, S. & Keskin, T. (2016). Eğitim Bilişim Ağı (Eba) incelemesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 27-44.
• Akdemir, A. B. & A. Kılıç (2020). Yükseköğretim Öğrencilerinin Uzaktan Eğitim Uygulamalarına Bakışı. Milli Eğitim Dergisi, 49(1) 685-712.
• Akman, A. (2021). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik tutumları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Alkan, C. (1997). Eğitim teknolojisi (5. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Altıparmak, M. (2011). E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri. Akademik Bilişim’11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri Kitabı içinde, Malatya. 319-327.
• Alpago, H. & Oduncu Alpago, D. (2020). Koronavirüs salgınının sosyoekonomik sonuçları. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 99-114.
• Arat, T. & Bakan, Ö. (2011). Uzaktan eğitim ve uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1-2), 363-374.
• Attri, A. K. (2012). Distance education: problems and solutions. International journal of behavioral social and movement sciences, 1(4), 42-58.
• Aygın, D. & Gül, A. (2023). Covıd-19 ve uzaktan eğitim. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 11-21.
• Araz, Ü., Aldemir, S., Tunç, B. & Çam, U. (2023). Öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları ile sanal sınıf yönetimi yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(1), 75-91.
• Bakanay Ç. D. & Çakır M. (2016) Phenomenology and its reflections on science education research. International Online Journal of Educational Science, 8(4), 161-177.
• Bakırcı, H., Doğdu, N. & Artun, H. (2021). Covid-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitim sürecinde fen bilgisi öğretmenlerinin mesleki kazanımlarının ve sorunlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 640-658. DOI: 10.31592/aeusbed.909184.
• Bakırcı, H., Özcan, Ö. & Kara, Y. (2021). Salgın döneminde ortaokul öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 4(3), 155-170.
• Bakırcı, H., Ercan, G. & Cengiz, E. (2022). Uzaktan eğitim sonrası yapılan yüz yüze eğitim ile ilgili ortaokul öğretmenlerinin görüşleri. Turkish Studies - Education, 17(5), 941-957.
• Barış, M. F. (2015). Üniversite öğrencilerinin uzaktan öğretime yönelik tutumlarının incelenmesi: Namık Kemal Üniversitesi örneği. Sakarya University Journal of Education, 5(2) 36-46.
• Barış, M. F. & Çankaya, P. (2016). Akademik personelin uzaktan eğitim hakkindaki görüşleri, International Journal of Human Sciences, S 13(1), 99-413.
• Bayburtlu, Y. S. (2020). Covid-19 salgın dönemi uzaktan eğitim sürecinde öğretmen görüşlerine göre Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 15(4), 131-151.
• Birişçi, S. (2013). Video konferans tabanlı uzaktan eğitime ilişkin öğrenci tutumları ve görüşleri. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 1(2), 24-40.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (1.Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Creswell, J. W. (2014). A Concise İntroduction To Mixed Methods Research. Los Angeles: Sage Publications. Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (3. Baskı), Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demir, F. & Özdaş, F. (2020). Covid-19 sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 273-292.
• Demirkan, Ö., Bayra E., & Baysan E. (2016). Uzaktan Eğitim Uygulamasının Öğrenci Bakış Açısına Göre Değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 602.
• Dinesha, H. A. & Agrawal, V. K. (2011). Hint kırsal okul eğitim sistemi için gelişmiş teknolojiler ve araçlar. Uluslararası Bilgisayar Uygulamaları Dergisi, 36 (10), 54-60.
• Emil, S. (2020). Pandemi Sürecinin Kız Üniversite Öğrencileri Üzerinde Etkileri ve Uygulanan Uzaktan Eğitimde Yaşanan Sorunlar. Uluslar Arası Toplum Araştırmaları Dergisi, 3253- 3257.
• Fırat, M., Yurdakul, I. K., & Ersoy, A. (2014). Bir eğitim teknolojisi araştırmasına dayalı olarak karma yöntem araştırması deneyimi. Journal of Qualitative Research in Education, 2(1), 65-86.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How To Design And Evaluate Research İn Education. USA: McGraw-Hill Companies Inc.
• Gaeth, G. J., Levin, I. P., Sood, S., Juang, C., & Castellucci, J. (1997). Consumers’ attitude change across sequences of successful and unsuccessful product usage. Marketing Letters, 8(1), 41–53.
• Gay, L. R, Mills, G. E. & Airasian, P. (2012). Educational Research: Competencies For Analysis And Applications. (11. Baskı) USA: Pearson Education.
• Gürer, M. D., Tekinarslan, E. & Yavuzalp, N. (2016). Çevrimiçi ders veren öğretim elemanlarının uzaktan eğitim hakkındaki görüşleri, Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry (TOJQI), 7(1), 47-78.
• Güvendi, M. G. (2014). Millî eğitim bakanlığı'nın öğretmenlere sunmuş olduğu kullanım eğitim ve paylaşım sitelerinin öğretmenlerce sıklığı: eğitim bilişim ağı (EBA) örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Horzum, B. (2003). Öğretim elemanlarının internet destekli eğitime yönelik düşünceleri (Sakarya Üniversitesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sakarya.
• Hotaman, D. (2020). Online eğitimin başarısı açısından biçimlendirici değerlendirmenin önemi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(73), 729-738.
• İmamoğlu, H. V. & İmamoğlu, F. S. (2020). Coronavirüs salgını ve uzaktan eğitim süreci hakkında öğretmen görüşleri: Şehit Bülent Yalçın Spor Lisesi ve Şehit Ertan Yılmaz Güzel Sanatlar Lisesi (Sinop) örneği. Journal of Humanities and Tourism Research, 10(4), 742-761.
• Kahraman, M. E. (2020). Covid-19 salgınının uygulamalı derslere etkisi ve bu derslerin uzaktan eğitimle yürütülmesi: Temel Tasarım dersi örneği. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 6(1), 44-56.
• Kandemir, M. A., Kurt, K. & Apaydın, Z. (2022). Sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin tutumlarının farklı değişkenlere göre analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(9), 159-172.
• Kaplan, K. & Gülden, B. (2021). Öğretmen görüşlerine göre salgın (COVID-19) dönemi uzaktan eğitim ortamında Türkçe eğitimi. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 233-258.
• Karakaş, H. S. & Khoshemehr, A. H. Y.(2013). Bilgi ve Belge Yönetimi'nde uzaktan eğitim: İran ve Türkiye Milli Kütüphanelerinin rolü üzerine bir araştırma ve kavramsal model önerisi. Doctoral Dissertation, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Karakuş, N., Ucuzsatar, N., Karacaoğlu, M. Ö., Esendemir, N. & Bayraktar, D. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının uzaktan eğitime yönelik görüşleri. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 220-241.
• Karatepe, F., Küçükgençay , N. & Peker, B. (2020). Öğretmen adayları senkron uzaktan eğitime nasıl bakıyor? Bir anket çalışması. Uluslararası Sosyal Ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 7(53), 1262-1274.
• Kırık, A. M. (2014). Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi ve Türkiye’deki durumu. Marmara İletişim Dergisi, (21) 73-94.
• Kırmızıgül, H. G. (2020). Covid-19 salgını ve beraberinde getirdiği eğitim süreci. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 283-289.
• Kocayiğit, A. & Uşun, S. (2020). Milli eğitim bakanlığına bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları (Burdur ili örneği). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(23), 285-299.
• Kurnaz, A., Kaynar, H., Barışık, C. Ş. & Doğrukök, B. (2020). Öğretmenlerin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 293-322.
• Kürtüncü, M. & Kurt, A. (2020). Covid-19 pandemisi döneminde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim konusunda yaşadıkları sorunlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 66-77.
• Levy, P. (2002). Interactive Whiteboards in Learning and Teaching in Two Sheffield Schools: A Developmental Study. Department of Information Studies University of Sheffield. from http:// dis. shef. ac.uk/eirg/projects/wboards.html.
• Metin, M. (2014). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık. Millî Eğitim Bakanlığı (2016). Eğitimde Fatih Projesi. http://fatihprojesi.meb.gov.tr/tr/icerikincele.php?İd=4 adresinden alınmıştır.
• Nasser, R. & Abouchedid, K. (2010). Attitudes and concerns towards distance education: The case of Lebanon. Online Journal of Distance Learning Administration, 3(4), 1-12.
• Odabaş, H. (2004). Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi ve Türkiye’deki durumu. Marmara İletişim Dergisi, (21) 73-94.
• Önür, H. (2013). Gelir düzeyinin eğitim imkanlarından yararlanma düzeyine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18) 259-275.
• Özbay, Ö. (2015). Dünyada ve Türkiye’de uzaktan eğitimin güncel durumu. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(5), 376-394.
• Özbilen, F. M. & Aytaç, A. (2023). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin hayat boyu öğrenme ve uzaktan eğitime yönelik tutumları üzerine bir inceleme. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 12(1), 73-85.
• Pallant, J. (2020). SPSS kullanma klavuzu SPSS ile adım adım veri analizi (çev.S. Balcı ve B. Ahi). Anı Yayıncılık No 16003.
• Rasheed, F. (2007). Factors impeding implementation of web-based distance learning. AACE Journal, 15(3), 315-338.
• Rıza, E. T. (2000). Eğitim Teknolojisi Uygulamaları Ve Materyal Geliştirme (5. Baskı). İzmir: Anadolu Matbaacılık. Sarı, H. (2020). Evde kal döneminde uzaktan eğitim: ölçme ve değerlendirmeyi neden karantinaya almamalıyız. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3(1), 121-128.
• Soleımanı, H. (2012). Professional development between ıranian distance education pnu efl university teachers and traditional non-pnu efl unıversity teachers. Turkish Online Journal Of Distance Education-Tojde, 13(3) Erişim adresi: http://tojde.anadolu.edu.tr/makale_goster.php?id=804.31.01.2021.
• Şener, B. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik öz-yeterlik inançları ile bilimsel sorgulamaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 50-59.
• Taşkın, G., & Aksoy, G. (2021). Uzaktan eğitim hakkında öğretmen görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 622-647.
• Umuzdaş, S. ve Baş, A. H. (2020). Konservatuvar öğrencilerinin Covid-19 salgını sürecindeki uzaktan eğitim ile ilgili algılarının ve deneyimlerinin araştırılması (Tokat ili örneği). Yegah Musiki Dergisi, 3(2), 204-220.
• Usta, M. E., & Dönmez, F. (2021). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin Covid19 sürecinde yürütülen eğitim faaliyetlerine ilişkin görüşleri. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 7(1), 32-46.
• Uşun, S. (2006). Uzaktan Eğitim. Ankara: Nobel Yayınları.
• Ülkü, S. (2018). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Yadigar, G. (2010). Uzaktan eğitim programlarının etkinliliğinin değerlendirilmesi (GÜ Bilişim Sistemleri uzaktan eğitim tezsiz yüksek lisans programı örneği). Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yang, Y. & Cornelius, L. F. (2004). Students' perceptions towards the quality of online education:A qualitative approach. Association for Educational Communications and Technology.
• Yalman, M. & Kutluca, T. (2013). Matematik öğretmeni adaylarının bölüm dersleri için kullanılan uzaktan eğitim sistemi hakkındaki yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 197-208, Diyarbakır.
• Yeşilyurt, H. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi uzaktan eğitim sürecine yönelik görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 7(2), 378-399.
• Yıldırım, S. & Kaban A. (2010). Öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitime karşı tutumları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7(2), 158-168.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara:SeçkinYayıncılık. Yıldırım Şahin, E. (2021). Pandemi sürecinin kız üniversite öğrencileri üzerinde etkileri ve uygulanan uzaktan eğitimde yaşanan sorunlar. Uluslar Arası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(17) 3253- 3257.
• Yıldız, S. (2016). Pedogojik formasyon eğitimi alan öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik tutumları. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 301-329.
• Yılmaz, E., Mutlu, H., Güner, B., Doğanay, G. & Yılmaz, D. (2020). Veli Algılarına Göre Pandemi Dönemi Uzaktan Eğitim Sürecinin Niteliği. Konya: Palet Yayıncılık.
• Yolcu, H. H. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemi sürecinde sınıf öğretmeni adaylarının uzaktan eğitim deneyimleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(4), 237-250.