Eğitim Fakültesi Mezunlarında Umut ve Yaşamda Anlam Arasındaki İlişki: Azmin Aracı Rolü

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 55 - 65, 30.04.2024

Betül Yalçıner Zeynep Şimşir

https://doi.org/10.5961/higheredusci.1302467

Öz

Bu araştırmanın amacı eğitim fakültesi mezunlarının yaşamda anlam, umut ve azim düzeylerinin Kamu Personeli Seçme Sınavına (KPSS)
hazırlanma durumları ve çalışma durumlarına göre incelenmesi ve bu değişkenler arasındaki ilişkilerin test edilmesidir. Bu doğrultuda
eğitim fakültesi mezunlarının yaşamda anlam, umut ve azim düzeylerinin KPSS’ye hazırlanma durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı
t testi ile, çalışma durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile incelenmiştir. Ayrıca umut ve yaşamda
anlam arasındaki ilişkide azmin aracı rolünü inceleyen aracı model kurulmuştur. Araştırmanın çalışma grubu 2015-2021 yılları arasında
eğitim fakültelerinin farklı bölümlerinden mezun olan 396 kişiden (236 kadın, 160 erkek) oluşmaktadır. Araştırmanın sonuçlarına göre
KPSS’ye hazırlanma durumu sadece anlam arayışına göre farklılaşırken çalışma durumu anlam varlığı, anlam arayışı ve umut düzeylerine
göre farklılaşmaktadır. Değişkenler arasındaki ilişkilere bakıldığında anlam varlığı ile umut ve azim arasında pozitif yönde, yaşamda anlam
arayışı ile umut ve azim arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Araştırmada dolaylı etkinin anlamlılığını test etmek için
bootstrapping yöntemi kullanılmıştır. Modele göre azim, umut ve yaşamda anlam varlığı arasındaki ilişkide kısmi aracı rol oynamaktadır.
Umut ve yaşamda anlam arayışı arasındaki ilişkide ise azim tam aracı rol oynamaktadır. Elde edilen bulgular ilgili alanyazın kapsamında
tartışılmış ve gelecekte gerçekleştirilecek olan araştırmalara ve politika yapıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaşamda anlam, Umut, Azim, Öğretmenler, Eğitim fakültesi mezunları

The Relationship between Hope and Meaning in Life in Teachers: The Mediating Role of Grit

Öz

This research aims to investigate the levels of meaning in life, hope, and grit among graduates of the faculty of education concerning their
preparation for the Public Personnel Selection Examination (KPSS) and their employment status, and to assess the linear relationship
between these variables. In this direction, a t-test was used to determine whether the teachers’ levels of meaning in life, hope, and grit differ
according to their preparation status for KPSS, and a one-way analysis of variance (ANOVA) was used to determine whether they differ
according to their working status. In addition, a mediation model was established to investigate the mediating role of the meaning of life in
the relationship between hope and grit. The study group consists of 396 individuals (236 women, 160 men) who graduated from different
departments of Education Faculties between the years 2015-2021. According to the results of the study, while the status of preparation amaçlafor
KPSS differs solely according to the search for meaning, the employment status shows a significant difference according to the levels
of meaning existence, search for meaning, and hope. When the relationships between the variables are examined, it is found that there is a
positive relationship between the existence of meaning and hope and grit and a negative relationship between the search for meaning in life
and hope and grit. The bootstrapping method was used to test the significance of the indirect effect in the study. According to the model,
grit plays a partial mediating role in the relationship between hope and the existence of meaning in life while playing a fully mediating
role in the relationship between hope and the search for meaning in life. The findings were discussed in light of the relevant literature, and
recommendations for future research and policymakers were presented.

Anahtar Kelimeler

Meaning in life, Hope, Grit, Teachers, Graduates of the faculty of education

Kaynakça

• Adler, A. (2021). Yaşamın anlam ve amacı. (K. Şipal, Çev.). Say Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1931).
• Akbay, L. (2019). İlişkisel araştırmalar. S. Şen & İ. Yıldırım (Ed.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (s. 117-135). Nobel Yayın Dağıtım.
• Akın, A., & Arslan, S. (2014). Başarı yönelimleri ile kararlılık arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim Dergisi, 175(39), 267-274. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7860
• Akman, Y. & Korkut, F. (1993). Umut ölçeği üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 193-202. Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., & Köklü, N. (2015). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem Akademi.
• Constantin, T., Holman, A., & Hojbota, M.A. (2011). Development and validation of a motivational persistence scale. Psihologija, 45(2), 99-120.
• Çoban, A. E., & Hamamcı, Z. (2006). Kontrol odakları farklı ergenlerin karar stratejileri açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 393-402.
• Demirdağ, S., & Kalafat, S. (2015). Yaşamın Anlamı Ölçeği (YAÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 83-95. http:// dx.doi.org/10.17679/iuefd.16250801
• Deniz, S., & Tican, C. (2017). Öğretmen adaylarının öğretmen özyeterlik inançları ile mesleki kaygılarına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1838-1859. https://doi.org/10.17240/aibuefd. 2017.17.32772-363968
• Disabato, D. J., Goodman, F. R., & Kashdan, T. B. (2018). Is grit relevant to well-being and strengths? Evidence across the globe for separating perseverance of effort and consistency of interests. Journal of Personality, 87(2), 194-211. http://dx.doi. org/1 0.1111/jopy.12382
• Duckworth, A. (2019). Azim sabır, tutku ve kararlılığın gücü. (Ö. Taner, Çev.). Pegasus Yayınları.
• Duckworth, A. L., & Quin, P. D. (2009). Development and validation of the short grit scale (Grit-S). Journal of Personality Assessment, 91(2), 166-174. https://doi.org/10.1080/00223890802634290
• Duckworth, A. L., Peterson, C., Matthews, M. D., & Kelly, D. R. (2007). Grit: Perseverance and passion for long-term goals. Journal of Personality and Social Psychology, 92(6), 1087- 1101. https://doi.org/10.1037/0022-3514.92.6.1087
• Dursun, P. (2021). Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluş: yaşamda anlam, iyimserlik ve umudun rolü. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 387-404. https:// dx.doi.org/10.17336/igusbd.704651
• Dursun, S., & Aytaç, S. (2012). Üniversite öğrencilerinin işgücü piyasasına yönelik beklentileri ve iş deneyimleri ile umutsuzluk ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 372-388.
• Frankl, V. E. (2015). İnsanın anlam arayışı. (S. Budak, Çev.). İstanbul: Okuyan Us Yayınları. ( Orijinal eserin yayın tarihi 1959 ). Gürbüz, S. (2019). Sosyal bilimlerde aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizleri.Seçkin Yayıncılık.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. New York: Guilford Press.
• Hedayati, M. M., & Khazaei, M. M. (2013). An investigation of the relationship between depression, meaning in life and adult hope. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114(2014), 598-601. http://dx.doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.12.753
• Hill, P. L., Burrow, A. L., & Bronk, K. C. (2016). Persevering with positivity and purpose: An examination of purpose commitment and positive affect as predictors of grit. Journal of Happiness Studies, 17(1), 257-269. https://doi.org/10.1007/s10902-014- 9593-5
• Karagöz, Y. (2018). SPSS ve AMOS23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kruglanski, A. W., Shah, J. Y., Fishback, A., Friedman, R., Chun, W. Y., & Sleeth-Keppler, D. (2002). A theory of goal systems. Advences in Experimental Social Psychology, 34, 331-378.
• Lazarus, R. S. (1999). Hope: An emotion and a vital coping resource against despair. Social Research, 66(2), 653-678. http://www. jstor.org/stable/40971343
• MEB (2020). 01/09/2020 tarihli sözleşmeli öğretmenlik atamasına ilişkin ek yerleştirme sonuçları. https://personel.meb.gov.tr/ www/01092020-tarihli-sozlesmeli-ogretmenlik-atamasinailiskin- ek-yerlestirme-sonuclari/icerik/1163. Erişim Tarihi: 15. 08.2021.
• MEB (2020). 2020 Haziran sözleşmeli öğretmenlik atama takvimi ve kontenjanlar. https://personel.meb.gov.tr/www/2020- haziran-sozlesmeli-ogretmen-atama-takvimi-ve-kontenjanlar/ icerik/1029. Erişim Tarihi: 15.08.2021.
• MEB (2021). 2021 Mart sözleşmeli öğretmen atama duyurusu. http://personel.meb.gov.tr/www/2021-mart-sozlesmeliogretmen- atama-duyurusu/icerik/1164. Erişim Tarihi: 15.08. 2021.
• Muhammad, H., Ahmad, S., & Khan, M. I. (2020). Explorıng predıctıng role of students grıt ın boostıng hope, meanıng ın lıfe and subjectıve happıness among undergraduates of unıversıty. Pakistan Journal of Humanities and Social Sciences Research, 3(1), 157-176.
• ÖSYM (2019). Sayısal Bilgiler. https://www.osym.gov.tr/TR,16912- /2019-kpss-a-grubu-ve-ogretmenlik-sinav-sonuclarina-iliskinsayisal- bilgiler.html. Erişim Tarihi: 15.08.2021.
• ÖSYM (2020). Sayısal Bilgiler. https://www.osym.gov.tr/TR,20636- /2020-kpss-lisans-genel-yetenek-genel-kultur-egitim-bilimlerialan- bilgisi-ve-oabt-sinav-sonuclarina-iliskin-sayisal-bilgiler. html. Erişim Tarihi: 15.08.2021.
• ÖSYM (2021). Sayısal Bilgiler. https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/ 2021/KPSS/kpss_2021_sayisal_bilgiler_16092021.pdf. Erişim Tarihi: 15.10.2021.
• Özer, B. Ü., & Tezer, E. (2008). Umut ve olumlu-olumsuz duygular arasındaki ilişkiler. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 81-86.
• Özdemir, M., & Dilekmen, M. (2016). Eğitim fakültesi öğrencilerinin duygusal zekâ ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 98-113. http://dx.doi. org/10.19126/suje.66890
• Park, N., Park, M., & Peterson, C. (2010). When is the search for meaning related to life satisfaction?. Applied Psychology: Health And Well-Being, 2(1), 1-13. https://doi.org/10.1111/ j.1758-0854.2009.01024.x
• Park, N., Peterson, C., & Seligman, M.E. (2004). Strengths of Character and well-being. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(5). 603-619
• Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods, 40(3), 879-891. https://doi.org/10.3758/BRM.40.3.879
• Sarıçam, H., Çelik, İ., & Oğuz, A. (2016). Kısa azim (sebat) ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 927- 935. https://doi.org/10.7884/teke.622
• Schnell, T. (2009). The sources of meaning in life questionnaire (some): Relations to demographics and well-being. The Journal of Positive Psychology, 4(6), 483-499. https://doi. org/10.1080/17439760903271074
• Schnitker, S., & Emmos R. (2007). Patience as virtue: religious and psychological perspective. Research in the Social Scientific Study of Religion, 18, 176-207. https://doi.org/10.1163/ ej.9789004158511.i-301.69
• Sezgin, F., & Duran, E. (2011). Kamu Personeli Seçme Sınavı’nın (KPSS) öğretmen adaylarının akademik ve sosyal yaşantılarına yansımaları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(3), 9-22.
• Snyder, C. R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249–275. https://doi.org/10.1207/ S15327965PLI1304_01
• Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T. vd. (1991). The will and ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60(4), 570- 585. https://doi.org/10.1037/0022-3514.60.4.570
• Snyder, C. R., LaPointe, A. B., Crowson, J. J., & Early, S. (1998). Preferences of high and low-hope people for self-referential input. Cognition and Emotion, 12(6), 807–823. https://doi. org/10.1080/026999398379448
• Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S., & Kaler. M. (2006). The meaning in life questionnaire: Assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of Counseling Psychology, 53(1), 80-93. https://doi.org/10.1037/0022-0167.53.1.80
• Steger, M. F., Kashdan, T. B., Sullivan, B. A., & Lorentz, D. (2008). Understanding the search for meaning in life: Personality, cognitive style, and the dynamic between seeking and experiencing meaning. Journal of Personality, 76(2), 199-228. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2007.00484.x
• Stillman, T. F. & Baumeister, R. F. (2009). Uncertainty, belongingness, and four needs for meaning. Psychological Inquiry, 20(4), 249- 251. https://doi.org/10.1080/10478400903333544
• Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184. https://www.researchgate. net/publication/281612669
• Şahin, M., Aydın, B., Sarı, S. V., Sezen, K., & Havva, P. (2012). Öznel iyi oluşu açıklamada umut ve yaşamda anlamın rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 827-836.
• Şanlı Kula, K. & Saraç, T. (2017). Üniversite öğrencilerinin umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi: Ahi Evran Üniversitesi örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 1-16. https://doi.org/10.17494/ ogusbd.330620
• Şar, A. H., Işıklar, A., & Aydoğan, İ. (2012). Atama bekleyen öğretmen adaylarının yaşam doyumunu yordayıcı değişkenlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 257-271.
• Tarhan, S., & Bacanlı, H. (2015). Sürekli umut ölçeği’nin Türkçe ’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 1-14.
• Taytaş, M., & Kardaş, F. (2022). Ergenlerde azim, umut ve özyeterliğin depresyon İle ilişkisi. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 5(1), 73-106.
• Usta, F. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi olma ve umut düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Vela, J. C., Lu, M. T. P., Lenz, A. S., & Hinojosa, K. (2015). Positive psychology and familial factors as predictors of Latina/o students’ psychological grit. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 37(3), 287-303. https://doi.org/10.1177/0739986315588917
• Von Culin, K. R., Tsukayama, E., & Duckworth, A. L. (2014). Unpacking grit: Motivational correlates of perseverance and passion for long-term goals. The Journal of Positive Psychology, 9(4), 306- 312. https://doi.org/10.1080%2F17439760.2014.898320
• Yalçın, i., & Malkoç, A. (2015). The relationship between meaning in life and subjective well-being: Forgiveness and hope as mediators. Journal of Happiness Studies, 16(4), 915-929. https://doi.org/10.1007/s10902-014-9540-5 Yalom, Irvin D. (2018). Varoluşçu Terapi. (Z. Babayiğit, Çev.). İstanbul: Pegasus Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1980).