POZİTİVİST VE POSTPOZİTİVİST PARADİGMALAR ÇERÇEVESİNDE METODOLOJİ TARTIŞMALARININ YÖNETİM VE PAZARLAMA ALANLARINA YANSIMALARI

Yıl 2009, Cilt: 27 Sayı: 1, 113 - 141, 01.07.2009

Güler Sağlam Arı Can Armutlu Nuray Güneri Tosunoğlu Banu Yücel Toy

Öz

                Bu
çalışmada, bilimsel araştırma yöntemlerinde nicel yöntemlerden nitel yöntemlere
geçişle kendini gösteren paradigmatik dönüşümün, yönetim ve pazarlama
alanlarındaki yansıması incelenmiştir. Bu çerçevede öncelikle bilimde paradigma
kavramı, pozitivist ve postpozitivist paradigmalar ve sosyal bilimlerdeki
etkileri tartışılmıştır. Araştırma amacı doğrultusunda Gazi Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü’nde 1990-2005 tarihleri arasında yazılan yönetim ve
pazarlama alanlarındaki yüksek lisans tezleri içerik analizi yöntemi ile
incelenmiştir. Araştırma sonunda, incelenen 15 yıllık süreç içerisinde, nicel
yöntemler kullanılarak yapılan çalışmaların halen ağırlıkta olduğu gözlenmiş, nitel
yöntemler ile yapılan çalışmaların ise az sayıda olduğu ve yıllar itibariyle de
belirgin bir artış göstermediği belirlenmiştir.  Buna ek olarak, yapılan nitel çalışmalarda araştırma
amacı, deseni ve veri toplama biçimleri açısından çeşitliliğin az olması göze
çarpan bir diğer sonuçtur.

 

Anahtar Kelimeler

Paradigma, pozitivizm, postpozitivizm, nicel ve nitel araştırma, yönetim, pazarlama

The Reflections of Methodological Discussions to Management and Marketing Fields within the Frame of the Positivist and Postpositivist Paradigms

Öz

 

In this study, the
reflections of paradigm shift in the field of management and marketing which
shows itself in scientific research methods as a transition from quantitative
to qualitative methods, were examined. In this context, the concept of paradigm
in science, positivist and postpositivist paradigms and their effects in social
sciences were discussed. In direction of the study purpose, master theses that were
written in the fields of management and marketing between the years 1990-2005 at
Gazi University Institute of Social Sciences were examined by content analysis
method. As a result, it was determined that within 15 year-period of time theses
carried out by quantitative methods were more than those done by qualitative
methods and the number of theses conducted by qualitative methods has not
increased. In addition, the lack of variety with regard to the study purpose,
research designs and data collection methods in the theses carried out by
qualitative methods was another noticeable result. 

 

Anahtar Kelimeler

Paradigm, positivism, postpozitivism, quantitative and qualitative research, management, marketing

Kaynakça

• Akgül, O. (2004) “Niteliksel Araştırma ve Turizmde Uygulamaları”, Seyahat ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 130-136.
• Akşit, B.T. (1997) “Göç Araştırmalarında Hızlı Değerlendirme Metodolojisi”, Türkiye’de İçgöç, Konferans, 6-8 Haziran, Bolu-Gerede.
• Altunışık, R., R. Coşkun, E. Yıldırım ve S. Bayraktaroğlu (2002) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Altunışık, R. ve Ö. Torlak (2006) "Türkiye’de Pazarlama Araştırmalarının Genel Bir Değerlemesi ve Nitel Yöntemlerin Artan Önemi", Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 1(1), 56–72.
• Balcı, A. (2001) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, (3.Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Belk, R., M. Wallendorf and J. Sherry (1989) “The Sacred and The Profane in Consumer Behavior:Theodicy on The Odyssey” Journal of Consumer Research 16, Haziran, 1-38.
• Berkman, A.Ü. (1987) “Amme İdaresi Dergisinde Yayınlanan Makaleler ve Türk Yönetim Bilimi”, Amme İdaresi Dergisi, 20(4),19-42.
• Bryman, A. and B. Emma (2003) Business Research Methods, NewYork: Oxford University Press.
• Daymond, C. ve I. Holloway (2003) Qualitative Research Methods in Public Relations and Marketing Communications, London: Routledge Taylor and Francis Group.
• Dedeoğlu, A.Ö. (2002) “Tüketici Davranışları Alanında Kalitatif Araştırmaların Önemi ve Multidisipliner Yaklaşımlar”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 17(2), 75–92.
• Denzin, N.K. and Y.S. Lıncoln (2000) Handbook of Qualitative Research, (2nd ed.), Londra: Sage.
• Gıoıa, D.A. and E. Pitre (1990) “Multiparadigm Perspectives on Theory Building, Academy of Management Review, 15(4), 584-602.
• Gummeson, E. (1999) Qualitative Methods in Management Research, (2nd ed.), London: Sage.
• Güneş, B. (2003) “Paradigma Kavramı Işığında Bilimsel Devrimlerin Yapısı Ve Bilim Savaşları: Cephelerdeki Fizikçilerden Thomas S.Kuhn ve Alan D. Sokal”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 23-41.
• Hampson, N. (1991) Aydınlanma Çağı, (Çev: J. Parla), , İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Hirschman, E.C. and M.B. Hollbrook (1982a) “The Experiential Aspects of Consumer Behavior: Consumer Fantasies, Feelings, and Fun”, Journal of Consumer Research, 9 (September), 132-140.
• Hirschman, E.C. and M.B. Hollbrook (1982b) “Hedonic Consumption: Emerging Concepts, Methods and Propositions” Journal of Marketing, 46 (Summer), 92-101.
• Holbrook, M and M. Grayson (1986) “The Semiology of Cinematic Consumption: Symbolic Consumer Behavior in out of Africa” Journal of Consumer Research, 13 (Aralık), 374-381.
• Johnson, R.B. and A.J. Onwuegbuzie (2004) “Mixed Method Research:A Research Paradigm Whose Time Has Come”, Educational Research, 33(7), 14-26.
• Kayaman, R. ve C. Armutlu (2002) “Günümüz Pazarlama Anlayışının Değerlendirilmesi: Postmodern Bir Bakış”, DAÜ Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 13-36.
• Krauss, S.E. (2005) “Research Paradigms And Meaning Making: A Primer”, The Qualitative Report, 10(4), December, 758-770.
• Kuhn, T.S. (1982) Bilimsel Devrimlerin Yapısı, (Çev: N. Kuyaş), İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Kutanis, R.Ö., S. Bayraktaroğlu, ve E. Yıldırım (2007) “Nitel Araştırmanın Dayanılmaz Hafifliği-2 İdealler ve Gerçekler”, XV. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Sakarya Üniversitesi.
• Lee, T.W. (1999) Using Qualitative Methods in Organizations, Washington: Sage
• Lincoln, S. and E.G. Guba (1985) Naturalistic Inquiry, London: Sage.
• Lincoln, S. and E.G. Guba (2000) “ Paradigmatic Controversies, Contradictions and Emerging Confluences”, in N.K. Denzin, and Y.S. Lıncoln (eds.), Handbook of Qualitative Research (2nd ed.), London: Sage.
• Mcgivern, Y (2003) The Practice of Market and Social Research an Introduction, , Harlow: Prentice Hall.
• Neuman, L.W (2003) Social Research Methods Qualitative and Quantitative Approaches, (5th ed.) Allyn and Bacon.
• Özen, Ş. (2000) “Türkiye’de Yönetim/Organizasyon Yazınında Yöntem Sorunu: Kongre Bildirileri Üzerine Bir İnceleme”, DAÜ Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 89-118.
• Özen, Ş. (2002) “Türkiye’de Örgütler/Yönetim Araştırmalarında Törensel Görgülcülük Sorunu”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 187-213.
• Reichardt, T.D. and C.S. Cook (1979) “Beyond Qulatitatives versus Quantitative Methods”, in T.H. Cook and C.S.Reichardt, Qualitative and Quantitative Methods in Evaluation Research (eds.), 7-32.
• Rossman, G.B. and S.F. Rallis (1998) Learning in the Field: An Introduction to Qualitative Research, London: Sage.
• Saban, A. (2006) “Lisansüstü Öğrencilerin Nitel Araştırma Metodolojisine İlişkin Algıları”, XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 13-15 Eylül, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Sargut, A.S. (1994) “Bireycilik ve Ortaklaşa Davranış İkileminde Yönetim ve Örgüt Kuramları”, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49(1-2), 321-332.
• Sargut, A.S. (2002) “Bilimin İkilemi: Belirlenirlik Ya Da Belirlenmezlik” Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 121-126.
• Silverman, D. (2003) Interpretening Qualitative Data Methods For Analysing Talk, Texts and Interaction, (2nd ed.), London: Sage.
• Straus, A.L. and J.M. Corbin (1998) Basics of Qualitative Research: Tecniques and Procedures for Developing Grounded Theory, (2nd ed.), London: Sage.
• Şimşek, H. (1997) 21.Yüzyılın Eşiğinde Paradigmalar Savaşı, Kaostaki Türkiye, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Tierney, W.G. (1988) “Much Ado About Something: Naturalistic Inquary and The Paradigm Revolution”, The Journal of Higher Education, 59(2), 225-230.
• Üsdiken, B. ve Y. Pasadeos (1992) “Türkiye’de Yayınlanan Yönetimle İlgili Makalelerdeki Atıflar Üzerine Bir İnceleme”, Amme İdaresi Dergisi, 26(2), 73-93.
• Üsdiken, B. ve Y. Pasadeos (1993) “Türkiye’de Örgütler ve Yönetim Yazını”, Amme İdaresi Dergisi, 25(2), 107-134.
• Üsdiken, B. ve Z. Erden (2001) “Örnek Alma, Mecbur Tutulma ve Geçmişe Bağımlılık:Türkiye’deki Yönetim Yazınında Değişim”, Amme İdaresi Dergisi, 34(4), 1-31.
• Üsdiken, B. (2002) “Tarihsel Bir Bakışla Bilim-Yönetim Birlikteliği”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 127-154.
• Yıldırım, E. (2002) “ ‘Cogito Ergo Sum’ dan ‘Vivo Ergo Sum’a Örgütsel Analiz”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 155-185.
• Yıldırım, A. ve H. Şimşek (2006) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (6.Baskı), Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Zorlu, A. (2006) Tüketim Sosyolojisi, Ankara: Glocal Yayınları.