ÖZEL TASARRUFLARIN MAKROEKONOMİK BELİRLEYİCİLERİ: SEÇİLMİŞ MENA ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2021, Cilt: 39 Sayı: 2, 179 - 190, 30.06.2021

Selçuk Akçay Durmuş Ali Yıldız

https://doi.org/10.17065/huniibf.763889

Öz

Ekonomik büyüme için hayati önem taşıyan yatırımlar, genellikle yurt içi ya da yurt dışı tasarruflarla finanse edilir. Ancak yurt dışı tasarruflar, bir ülke parasını aşırı değerlendirerek cari açığı ve ekonomik kırılganlığı artırdığından, yurt içi tasarruflar, yatırımların en güvenilir finansman kaynağıdır. Makroekonomik etkilerinden ve ortaya çıkardığı önemli sonuçlarından dolayı özel tasarrufların ve belirleyicilerinin iyi anlaşılması, gelişmekte olan ekonomiler için önemlidir. Bu çerçevede, çalışmamızın temel amacı, 1997-2016 dönemi için seçilmiş MENA (Cezayir, Mısır, İsrail, Ürdün, Fas ve Türkiye) ülkelerinde özel tasarrufların makroekonomik belirleyicilerini analiz etmektir. Bu amaçla, Panel ARDL/PMG (Havuzlanmış Ortalama Grup) yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre yabancı tasarruflar, özel tasarrufları hem kısa hem de uzun dönemde negatif etkilemektedir. Kişi başına gelirin büyüme oranı, özel tasarrufları uzun dönemde artırırken, kısa dönemde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi yoktur. Reel faiz ve işsizlik oranlarındaki değişmeler özel tasarrufları sadece uzun dönemde negatif etkilemektedir. Bu sonuçlara göre MENA ülkelerinde politika yapıcılar, ekonomik büyümeyi ve istihdamı artırmaya ve yabancı tasarruf bağımlılığını azaltmaya yönelik politikalar uygulamalıdır.

Anahtar Kelimeler

Özel Tasarruflar, MENA, Panel ARDL, makroekonomik belirleyiciler

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

MACROECONOMIC DETERMINANTS OF PRIVATE SAVINGS: AN INVESTIGATION ON SELECTED MENA COUNTRIES

Öz

Investments vital to economic growth are usually financed by domestic or foreign savings. Because foreign savings lead to current account deficits and increases economic vulnerability in an economy by appreciating a country’s currency, domestic savings constitute the most reliable source of finance for investments. Due to their macroeconomic impacts and significant consequences, it is important for developing economies to understand private savings and its determinants well. Against this backdrop, the main purpose of our study is to analyze the macroeconomic determinants of private savings in the selected MENA countries, namely, Algeria, Egypt, Israel Jordan, Morocco, and Turkey over the period 1997-2016. To this end, the Panel ARDL/PMG (Pooled Mean Group) method is used. The overall results show that the impact of foreign savings on private savings is negative in both the short and long run. The GDP per capita growth is positively associated with private savings in the long run, but in the short run, there is no statistically significant relationship between the two variables. Changes in real interest and unemployment rates hamper private savings only in the long run. Relying on these results, policymakers in MENA countries should pursue growth-oriented and employment enhancing policies and implement policies aimed at reducing foreign savings dependency.

Anahtar Kelimeler

Private Savings, Macroeconomic Determinants, MENA Countries, Panel ARDL

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Agrawal, P., Sahoo, P., Dash, R. K. (2009), “Savings Behaviour in South Asia’’, Journal of Policy Modelling, 31, 208-224.
• Arıç, K. H. (2015), ‘”Determinants of Savings in The Middle East Countries’’, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 23-36.
• Asteriou, D., Hall, S. G. (2011), Applied Econometrics, USA, Palgrave Macmillan.
• Atay, M. U. (2015), The Impact of Climate Change On Agricultural Production in Mediterranean Countries, Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Athukorala, P., Sen, K. (2004), “The Determinants of Private Saving in India’’, World Development, 32(3), 491-503.
• Azar S. A., Bolbol A. and Mouradian A. (2018), “Private Savings in the Arab Countries: Empirical Analysis and Policy Implications”. International Journal of Economics and Finance, 10(7), 10-22.
• Barış, S. (2014), Yurtiçi Tasarruflar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Teori ve Türkiye Örneği, Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Bhandari, R., Dhakal, D., Pradhan, G., Upadhyaya, K. P. (2007), “Determinants of Private Saving in South Asia’’, South Asia Economic Journal, 8(2), 205-217.
• Ceylan, S. (2018), “Enflasyon–Özel Tasarruf İlişkisi: Türkiye Örneği’’, Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 2(1), 56-66.
• Çolak, Ö. F., Öztürkler, H. (2012), “Tasarrufun Belirleyicileri: Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’de Hane halkı Tasarruf Eğiliminin Analizi’’, Bankacılar Dergisi, 82, 3-44.
• De Hoyos R. E., Sarafidis V. (2006), “Testing for cross-sectional dependence in panel-data models’’, Stata Journal, 6(4), 482–496.
• Değirmen, S., Şengönül, A. (2012), “Türkiye’de Net Tasarruf–Yatırım Açığının Belirleyicileri’’, içinde E. Uygur (ed.), Türkiye’de Tasarruflar, Ankara: TEK.
• Dünya Bankası, T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2011), Yüksek Büyümenin Sürdürülebilirliği: Yurtiçi Tasarrufların Rolü, Rapor No: 66301-TR. http://siteresources.worldbank.org/TURKEYINTURKISHEXTN/Resources/455687-1331626580764/CEM_YurticiTasarruflar_tammetin.pdf, E.T.: 17.11.2019.
• Düzgün, R., (2009), “Türkiye’de Özel Tasarrufun Belirleyicileri’’, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32, 173-189.
• Erim, N., Türk, A. (2005)., “Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme’’, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 21-45.
• Frees, E. W. (1995), “Assessing Cross-sectional Correlation In Panel Data’’, Journal of Econometrics, 69, 393–414.
• Friedman, M. (1957), “The Permanent Income Hypothesis: A Theory of the Consumption Function’’, Princeton University Press, ISBN 0-691-04182-2.
• Griffin, K. (1970), “Foreign Capital, Domestic Savings and Economic Development’’, Bulletin of the Oxford University Institute of Economics Statistics, 32(2), 99-112.
• Grigoli, F., Herman, A., Schmidt-Hebbel, K. (2018), “Saving in the World’’, World Development, 104, 257-270.
• Hausman, J. A. (1978), “Specification Tests in Econometrics”, Econometrica, 46(6), 1251–1271.
• Hondroyiannis, G. (2006), “Private Saving Determinants in European Countries: A panel Cointegration Approach’’, The Social Science Journal, 43, 553-569.
• Im K., Pesaran H., Shin Y. (2003), “Testing for unit roots in heterogeneous panels’’, Journal of Econometrics, 115, 53–74.
• Jongwanich, J. (2010), “The Determinants of Household and Private Savings in Thailand’’, Applied Economics, 42, 965-976.
• Karabulut, Ş., Ekinci, R., Tüzün, O. (2018), “Feldstein–Horioka Hipotezinin Türkiye’de Kamusal ve Özel Tasarruf–Yatırım Dengesi Açısından Analizi’’, International Journal of Public Finance, 2(2), 176-195.
• Keho, Y. (2011), “Long-run Determinants of Savings in WAEMU Countries: An Empirical Assessment From ARDL Bounds Testing Approach’’, South African Journal of Economics, 79(3), 312-329.
• Keynes, J. M. (1936), Genel Teori: İstihdam Faiz ve Paranın Genel Teorisi (Çev: U. S. Akalın), İstanbul, Kalkedon Yayınları.
• Kolasa, A., Liberda, B. (2015), “Determinants of Saving in Poland: Are They Different from Those in Other OECD Countries?’’, Eastern European Economics, 53, 124-148.
• Larbi, D. A. (2013), “The Long Run Determinants of Private Domestic Savings in Ghana: A Cointegration Approach’’, Journal of Economics and Sustainable Development, 4(4), 125-136.
• Leland, Hayne E. (1968), “Saving and Uncertainty: The Precautionary Demand for Saving”, Quarterly Journal of Economics, 82, 465-473.
• Loayza, N., Schmidt-Hebbel, K., Serven, L. (2000), “What Drives Private Saving Across The World’’, The Review of Economics and Statistics, 2, 165-181.
• Lugilde, A., Bande, R., Riviero, D. (2019), “Precautionary Saving: A Review Of The Empirical Literature’’, Journal of Economic Surveys, 33(2), 481-515.
• Mankiw, N. G. (2010), “Makroekonomi, (Çev: Ö. F. Çolak), Ankara, Efil Yayınevi.
• Modigliani, F., R. Brumberg (1954), “Utility Analysis and the Consumption Function”, in K. K. Kurihara (ed.), Post-Keynesian Economics, New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press.
• Munir, R., Sial, M. H., Sarwar, G., Shaheen, S. (2011), “Effect of Workers’ Remittances on Private Savings Behavior in Pakistan’’, Asian Economic and Financial Review, 1(3), 95-103.
• Özcan, B., Peker, A. E. (2018), “Özel Tasarrufun Belirleyenleri: Türkiye Örneği’’, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(2), 179-197.
• Özcan, K. M., Günay, A., Ertaç, S. (2012), “Macro and Socioeconomic Determinants of Turkish Private Savings’’, Journal of Economic Cooperation and Development, 33(2), 93-130.
• Özcan, K. M., Özcan, Y. Z. (2005), “Determinants of Private Savings in the Middle East and North Africa”, in Neaime, S., Colton, N. A. (ed.), Money and Finance in the Middle East: Missed Oportunities or Future Prospects? (Research in Middle East Economics, Vol. 6), Bingley: Emerald Group Publishing Limited, 95-113.
• Pesaran, M. H. (2007), “A Simple Panel Unit Root Test In The Presence Of Crosssection Dependence’’, Journal of Applied Econometrics, 22(2), 265-312.
• Pesaran, M. H. (2004), “General Diagnostic Tests For Cross Section Dependence In Panels”, University of Cambridge Faculty Of Economics Cambridge Working Papers in Economics, No. 0435.
• Pesaran, M. H., Smith, R. P. (1995), “Estimating Long-Run Relationships From Dynamic Heterogeneous Panels”, Journal of Econometrics, 68, 79-113.
• Pesaran, M., Shin, Y., Smith, R. (1999), “Pooled Mean Group Estimation of Dynamic Heterogeneous Panels’’, Journal of the American Statistical Association, 94(446), 621-634. Schmidt-Hebbel, K., Webb, S. B., Corsetti, G. (1992), “Household Saving in Developing Countries: First Cross-Country Evidence’’, The World Bank Economic Review, 6(3), 529-547.
• Shahbaz, M., Nawaz, K., Arouri, M., Teulon, F., Salah Uddin, G. (2013), “On The Validity of the Keynesian Absolute Income Hypothesis in Pakistan: An ARDL Bounds Testing Approach’’, Economic Modelling, 35, 290-296.
• Swamy, P. A. V. B. (1971), “Statistical Inference In Random Coefficient Models’’, New York, Springer-Verlag.
• Şahin, D. (2017), “Farklı Gelir Gruplarındaki Ülkelerde Tasarrufların Belirleyici: Panel Veri Analizi’’, International Journal of Economic and Administrative Studies, 19, 133-148.
• Şengür, M., Taban, S. (2016), “Gelir Dağılımı-Tasarruf İlişkisi: Türkiye’de Hane halkı Gelir Türünün Tasarruflar Üzerindeki Etkisi’’, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 49-72.
• Wood, A. (1995), “Determinants of Private Savings in Barbados’’, Savings and Development, 19(1), 79-95.
• World Bank 2020, World Development Indicators. https://devdata.worldbank.org/dataonline, E. T.: 03.11.2019.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2018), Panel Zaman Serileri Analizi, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Yıldırım, K., Taşdemir, M., Yıldırım, S., Yıldırım, Z. (2019), Makroekonomi, Ankara, Seçkin.