Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında basın özgürlüğünü sınırlama nedeni olarak genel ahlak

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 3, 945 - 956, 01.07.2017

Zeynep Burcu Şahin

https://doi.org/10.24289/ijsser.312829

Öz

İfade özgürlüğünün en etkin kullanım araçlardan biri
olan basın, çoğulcu demokratik rejimlerde, dördüncü kuvvet olarak yer alması
nedeniyle tartışmasız bir öneme sahiptir. Basın, meşruiyetini kendisini
demokratik rejimin bir parçası olarak gören bu görüşten alırken, aynı şekilde
devlet de meşruiyetini ve güvenilirliğini basının denetim gücüyle sağlamakta;
belgelemektedir. Sorumluluklar çerçevesinde kullanılabilecek bu özgürlüğün, her
özgürlük gibi sınırlandırılması kaçınılmazdır. Söz konusu alanda uluslararası
bir yargı organı olan AİHM, özellikle genel ahlak ve dini değerler gibi
toplumların tarihi miras, kültürel gelenek ve görenekleriyle şekillenen hususlarda
sözleşmeci devletlere nispeten geniş bir takdir marjı bırakmaktadır Ancak bu
takdir marjı da sınırsız değildir. Nitekim AİHM diğer meşru sınırlama
nedenlerinde olduğu gibi genel ahlak konusunda da çeşitli kriterler geliştirmiş
olup dava konusu olayı söz konusu kriterler ışığında ayrıntılı bir
değerlendirmeye tabi tutmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Basın, İfade özgürlüğü, AİHM, Etik, Basın özgürlüğü

Morality as the limitation of press freedom in the decisions of the European Court of Human Rights

Öz

Press, one of the most effective use tool of the
freedom for expression, has an unarguable importance because of its place in
pluralistic democratic regime as fourth force. As press takes its legality from
this view which sees itself as a part of democratic regime, similarly the
government ensures and certify its legality and security with the media’s
supervision power.. This right that can be used within responsibilities is
limited by certain reasons as all other freedoms. Although these limits range
in different communities, the verdicts of European Court of Human Rigts show the
increasingly tend to restrict the scope of the article in democratic countries.
The ECHR, which is an international jurisdiction in the field, leaves a
relatively broad margin of appreciation to contracting states, particularly in
matters shaped by the heritage, cultural traditions and customs of societies,
such as general morality and religious values, and adapts to the decisions of
local authorities. As a matter of fact, the Court has developed various
criteria for general morality as well as for the reasons of other legitimate
restrictions and subject the case to a detailed assessment of the criteria.

Anahtar Kelimeler

Press, Freedom of speech, ECHR, Ethics

Kaynakça

• Araslı, Oya (1995). “Anayasa Hukuku Açısından Düşünce Özgürlüğü”, Düşünceye Saygı, Düşünce Özgürlüğü Konuşmaları, Edebiyatçılar Derneği, Ankara.
• Baykan, Metin (2011.) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Basın Özgürlüğü, Adalet Yayınevi, Ankara.
• Bıçak, Vahit (2001). “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında İfade Özgürlüğü”, Liberal Düşünce, Yıl:6, Sayı:24, Güz, s.55-77.
• Bulut, Nihat (2000). “Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırma Nedeni Olarak Genel Ahlak”, AÜEHFD, Cilt IV, Sayı:1-2, s.29-42.
• Cankaya, Özden; Yamaner, Melike Batur (2006). Kitle İletişim Özgürlüğü, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Girgin, Atilla (2008). Gazeteciliğin Temel İlkeleri, Der Yayınları, İstanbul.
• Odyakmaz, Necla (2003). “Basın Özgürlüğünün Düşünsel Tarihi” İ. Ü. İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı:18.
• Özgen, Murat (2006). Gazetecinin Etik Kimliği, Set-Systems, 3. Baskı, İstanbul.
• Salihpaşaoğlu, Yaşar (2007). “Türkiye’de Basın Özgürlüğü”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Ankara. Schauer, Frederick (2002). İfade Özgürlüğü: Felsefi Bir İnceleme, Çev. M. Bahattin Seçilmişoğlu, Liberal Düşünce Topluluğu, Ankara.
• (Çevrimiçi) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5352cb1639c897.18373597, 01.01.2013
• (Çevrimiçi) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5352cbbc34bb19.04453211, 24.12.2013
• (Çevrimiçi) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5352cd73ac4f76.02643180, 22.02.2013