Öğretmen Adaylarının Akran Liderli Tartışmalar Sonrası Çeşitli Sosyo-Bilimsel Konulara İlişkin Bilgi ve Görüşleri

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 4, 2030 - 2048, 01.12.2018

Nurhan Öztürk Ayşe Yenilmez Türkoğlu

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.506944

Cited By: 1

Öz

Bu
araştırmanın amacı, akran liderli tartışmalar sonrası öğretmen adaylarının
çeşitli sosyo-bilimsel konulara ilişkin gelişimlerini incelemektir. Araştırmanın
çalışma grubunu 21 son sınıf fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmuştur. Öğretmen
adaylarının ilgili sosyo-bilimsel konulara yönelik bilgi ve görüşlerini
belirlemek amacıyla oluşturulan soru formları ile uygulamalar boyunca alınan
kamera kayıtları ve alan notları veri toplama araçlarını oluşturmuştur. Veriler
betimsel analiz ve içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Ayrıca,
uygulama öncesi ve sonrası bilgi düzeylerindeki farkı tespit etmek amacıyla
Wilcoxon İşaretli Sıralar testi yapılmıştır. Bulgular, öğretmen adaylarının
bazı sosyo-bilimsel konularda naif, bazılarında ise daha yeterli bilgi
düzeylerinde olduklarını göstermiştir. Akran liderli tartışmalar ise, öğretmen
adaylarının bilgi düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı artışla neticelenmiştir.
Öğretmen adaylarının görüşlerinin altında yatan gerekçelerde ise sıklıkla,
sağlık, din, ekonomi gibi konulara rastlanmış; bu konulara ilişkin bilgi ve görüşlerinin
çoğunlukla medya kanalıyla şekillendiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda,
öğretmen eğitimi programlarına sosyo-bilimsel konuları içeren derslerin dâhil
edilmesi ve bunların akran liderli öğretim
yöntem ve teknikleri ile pekiştirilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Fen Bilgisi Öğretmen Adayları, Akran Liderli Tartışma, Sosyo-bilimsel Konular

Kaynakça

• Acar, O., Turkmen, L., & Roychoudhury, A. (2010). Student difficulties in socio‐scientific argumentation and decision‐making research findings: crossing the borders of two research lines. International Journal of Science Education, 32 (9), 1191-1206. Alaçam Akşit, A. C. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyobilimsel konularla ve bu konuların öğretimiyle ilgili görüşleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Albe, V. (2008). Students’ positions and considerations of scientific evidence about a controversial socioscientific ıssue. Science & Education, 17 (8-9), 805-827. Aldağ, H. (2005). Düşünme aracı olarak metinsel ve metinsel-grafiksel tartışma yazılımının tartışma becerilerinin geliştirilmesine etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Aldağ, H. (2006). Toulmin tartışma modeli. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 13-34. Bell, R. L., & Lederman, N. G. (2003). Understanding of the nature of science and decision making on science and technology based issues. Science Education, 87, 352-377. Bogden, R. C., & Biklen, S. K. (2007). Qualitative research for education: An introduction to theories and methods. Boston: Allynand Bacon. doi: 10.1002/sce.10063. Cansız, N. (2014). Developing preservice science teachers’ socioscientific reasoning through socioscientific issues-focused course, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler enstitüsü, Ankara. Cebesoy, B.Ü., & Dönmez Şahin, M. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37(37), 100-117. Çavuş, R. (2013). Farklı Epistemolojik inanışlara sahip 8. sınıf öğrencilerinin sosyo-bilimsel konulara bakış açıları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. Dawson, V. M. (2011). A case study of the impact of introducing socio-scientific issues into a reproduction unit in a catholic girls’ school. In T. Sadler, (Ed.). Socioscientific issues in the classroom: Teaching, learning and research(pp.313-345). Contemporary Trends and Issues in Science Education: Volume 39. Springer. Driver, R., Newton, P., & Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education. 84, 287–312. Eastwood, J.,Sadler, T., Zeidler, D., Lewis, A., Amiri, L., & Applebaum, S. (2012). Contextualizing nature of science instruction in socioscientific issues. International journal of Science Education, 34(15), 2289-2315. Erdogan, İ., Ciftci, A., & Topcu, M. S. (2017). Examination of the questions used in science lessons and argumentation levels of students. Journal of Baltic Science Education, 16(6), 980-993. Eş, H., Işık Mercan, S., & Ayas, C. (2016). Türkiye için yeni bir sosyo-bilimsel tartışma: Nükleer ile yaşam. Turkish Journal of Education, 5(2), 47-59. Evren Yapıcıoğlu, A. (2016). Fen bilimleri öğretmen eğitiminde sosyobilimsel durum temelli yaklaşım uygulamalarının etkililiğine yönelik bir karma yöntem çalışması, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Fleming, R. (1986). Adolescent reasoning in socio-scientificissues. Part I: Social cognition. Journal of Research in Science Teaching, 23, 677-687. Gay, L. R.,Mills, G. E., & Airasian, R. (2006). Educational research: Competencies for analysis and applications. Upper Saddle River, NJ: Pearson/Merrill/PrenticeHall. Klosterman, M. L., & Sadler, T. D. (2010). Multi-level assesment of scientific content knowledge gains associated withsocioscientific issues based instruction. International Journal of SceinceEducation, 32, 1017-1043. Kolstø, S.D. (2001a). Totrustor not totrust, pupils’ ways of judging information encountered in a socio-scientific issue. International Journal of Science Education, 23, 877–901. Kolstø, S.D. (2001b). Scientific literacy for citizenship: Tools for dealing with the science dimension of controversial socioscientific issues. Science Education, 85, 291–310. Kutluca, A. Y. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel argümantasyon kaliteleri ile bilimin doğası anlayışları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu. Levinson, R. (2006). Towards a theoretical framework for teaching controversial socio-scientificissues. International Journal of ScienceEducation, 28 (10), 1201-1224. Liu, SH. (2014). Using peer-led discussion strategy in a course of reading education news to extend teacher education students’ perspectives in educational contexts. Asian Social Science, 10(18), 1-9. MEB (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. MEB (2013). İlköğretim fen bilimleri dersi (3. - 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar).Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma, Desen ve Uygulama için Bir Rehber (Çev. Ed. Turan, S.) Ankara: Nobel yayınları. Nielsen, J. A. (2012). Arguing from Nature: The role of ‘nature’ in students’ argumentations on a socio-scientific issue. International Journal of Science Education, 34(5), 723-744. Nuangchalerm, P., & Kwuanthong, B. (2010). Teaching “Global Warming” through socioscientific issues-based instruction. Asian Social Science, 6(8), 42-47. Özdem, Y., Demirdöğen, B., Yeşiloğlu, S. N., & Kurt, M. (2010). Farklı branşlardaki alan öğretmenlerinin sosyal yapılandırıcı yaklaşımla bilim anlayışlarının geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 263-292. Özdemir, N., & Çobanoğlu, O. E. (2008). Türkiye’de nükleer santrallerin kurulması ve nükleer enerji kullanımı konusundaki öğretmen adaylarının tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 218-232. Öztürk, S., & Leblebicioğlu, G. (2015). Investigation of reasoning modes in making a decision about hydroelectric power plants which is a socio-scientific issue. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 9(2), 1-33. Öztürk, N., & Eş, H. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının bazı sosyo-bilimsel konulara yaklaşımları ve gerekçeleri, 2. International Academic Research Congress (Tam Metin), 18-21 Ekim, Alanya, Turkey. Öztürk, N., Eş, H., & Turgut, H. (2017). How gifted students reach decisions in socio-scientific issues? warrants, information sources and role of media. International Online Journal of Educational Sciences, , 9 (4),1111 -1124. Öztürk, N., Bozkurt Altan, E., & Yenilmez Türkoğlu, A. (2017). Sosyo-bilimsel konuların bir sosyal medya aracı olan Twitter’da tartışılması. 2.International Academic Research Congress, 18-21 October, Alanya, Turkey. Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev Edt: Bütün, M. ve Demir, S. B). Ankara: Pegem. Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5th ed.). NY: The Free Press. Sadler, T. D. (2004). Informal reasoning regarding socioscientific issues: A critical review of research. Journal of Research in Science Teaching, 41(5), 513- 536. Sadler, T. D., & Zeidler, D. L. (2004). Themorality of SSI: Construalandresolution of geneticengineeringdilemmas. ScienceEducation, 88, 4–27. Sadler, T.D., & Zeidler, D.L. (2005). The significance of content knowledge for informal reasoning regarding SSI: Applying genetics knowledge to genetic engineering issues. Science Education, 89, 71-93. Sadler, T.D., Amirshokoohi, A., Kazempour, M., & Allspaw, K. (2006). Socioscience and ethics in science classrooms: Teacher perspectives and strategies. Journal of Research in Science Teaching, 43, 353–376. Seggie, F. N., & Bayyurt, Y. (2015). Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık. Sönmez, A., & Kılınç, A. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının GDO’lu besinler konusunun öğretimine yönelik öz yeterlilikleri: Bazı psikometrik faktörlerin muhtemel etkileri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6 (2), 49-76. Sürmeli, H., & Şahin, F. (2012). Pre service teachers’ opinions and ethical perceptions in relation to cloning studies. Çukurova University Faculty of Education Journal, 41(2), 76-86 Tezcan, M. (1985). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Topçu, M. S. (2008). Fen öğretmen adaylarının sosyobilimsel konular hakkındaki kritik düşünme yetenekleri ve bu yetenekleri etkileyen faktörler, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Topçu, M. S. (2010). Development of attitudestowardssocioscientificıssuesscaleforundergraduatestudents. Evaluation and Research in Education, 23(1), 51-67. Topçu, M. S. (2015). Sosyobilimsel konular ve öğretimi. Ankara: Pegem Akademi. Topçu, M. S., Muğaloğlu, E. Z., & Güven, D. (2014). Fen eğitiminde sosyobilimsel konular: Türkiye örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(6), 1-22. Türkmen, H., Pekmez, E., & Sağlam, M. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyo-bilimsel konular hakkındaki düşünceleri. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 448-475. Uzunkol, E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının genetiği değiştirilmiş organizmalara (GDO) ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 94-101. Walker, K., & Zeidler, D.L. (2007). Promoting discourse about socioscientific issues through scaffolded inquiry. International Journal of Science Education, 29(11), 1387-1410. Wongsri, P., & Nuangchalerm, P. (2010). Learning outcomes between socioscientific issues-based learning and conventional learning activities. Journal of Social Sciences, 6(2), 240-243. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Zeidler, D.L. (1984). Moral issues and social policy in science education: Closing the literacy gap. Science Education, 68, 411–419. Zeidler, D. L. (2001). Standard F: Participating in program development. E. Siebert & W. Mcintosh (Eds.), Pathways to the science standards: College Edition(pp. 18-22). Arlington: VA National Science Teachers Association. Zeidler, D. L., Walker, K. A., Ackett, W. A., & Simmons, M. L. (2002). Tangledup in views: Beliefs in the nature of science and responses to socioscientific dilemmas. Science Education, 86, 343-367. Zeidler, D. L., Sadler, T. D., Simmons, M. L., & Howes, E. V. (2005). Beyond STS: A research-based framework for socioscientific issues education. Science Education, 89(3), 357–377. Zeidler, D.L., & Nichols, B.H. (2009). Socioscientific issue: Theory and practice. Journal of Elementary Science Education, 21(2), 49-58.
• Zeidler, D.L., & Sadler, D.L. (2011). An inclusive view of scientific literacy: Core issues and future directions of socioscientific reasoning. InLinder, C. Ostman, L, Roberts, D.A.,Wickman, P., Erickson, G. & MacKinnon, A. (Eds.), Promoting scientific literacy: Science education research in transaction(pp. 176-192). New York: Routledge / Taylor & Francis Group.