The Mediating Role of Marital Adjustment in the Relationship between General Psychological Health and Life Satisfaction

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 159 - 175, 20.02.2017

Durmuş Ümmet

Öz

This study aimed to examine the mediating
role of marital adjusment in the relationship between general psychological
health and life satisfaction with structural equation model. The study included
444 (371 female, 73 male) at least one year of married person. General Health
Questionnaire, Marital Adjustment Scale, and Life Satisfaction Scale were used
to collect data. The proposed theoretical model was tested by Structural
Equation Model. LISREL 8.80 and SPSS-21 statistical programmes were used to
analyze the data. First, measurement models for each of the variables were
explored. The results of a Structural Equation Model Test was showed that fit
compatibility indices of the model, produced a good compatibility and the
coefficients obtained were significant. The mediating role of marital adjusment
in the relationship between general psychological health and life satisfaction
was found to be a partial mediating role.

Anahtar Kelimeler

General Psychological Health, Life Satisfaction, Marital Adjustment, Family, Family Counselling

Genel Psikolojik Sağlık ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Evlilik Uyumunun Aracı Rolü

Öz

Bu araştırmanın amacı, evli bireylerin
genel psikolojik sağlık örüntüleri ile yaşam doyumları arasındaki ilişkide
evlilik uyumunun aracılık rolüne ilişkin geliştirilen teorik modelin test
edilmesidir. Çalışma en az bir yıllık evli olan 371 kadın, 73 erkek olmak üzere
toplam 444 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Genel
sağlık anketi, Evlilik Uyumu Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği kullanılmıştır.
Çalışmada önerilen teorik model Yapısal Eşitlik Modeli ile test edilmiştir.
Verilerin analizinde SPSS-21 ve LİSREL 8.80 istatistik programları
kullanılmıştır. Araştırmada öncelikle doğrulanan ölçme modellerine dayalı olarak
önerilen yapısal modeller test edilmiş ve doğrulanmıştır. Araştırmada kurulan
modelin fit uyum indekslerinin iyi uyum verdiği ve elde edilen katsayıların
istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Genel psikolojik sağlık ile
yaşam doyumu değişkenleri arasındaki ilişkide evlilik uyumu değişkenin aracılık
rolüne ilişki kurulan yapısal modelin iyi uyuma sahip olduğu belirlenmiş ve
evlilik uyumunun modelde kısmi aracılık rolü olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sağlık, Yaşam Doyumu, Evlilik Uyumu, Aile Danışmanlığı, Yapısal Eşitlik Modeli

Kaynakça

• Hasdemir, K. (2014). Evlilik uyumu ve cinsel doyum arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hawton, K, Catalan, J, Martin, P & Fagg, J. (1986). Long-term outcome of sex therapy. Behaviour Research and Therapy 24:665-675.
• Hayward, M & Zhang, Z. (2006). Gender, the marital life course, and cardiovascular disease in late midlife. Journal of Marriage and Family 68:639-657.
• İlericiler, NK. (2015). Evlilik uyumunu açıklamada yakın ilişkilerde bağlanma, erken dönem uyum bozucu şemalar ve psikolojik travmanın rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karney, BR & Bradbury, TN. (1995). The longitudinal course of marital quality and stability. A review of theory, method and research. Psychological Bull 118: 3-34.
• Kılıç, C. (1992). Genel sağlık anketi: Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Yayınlanmamış Uzmanlık tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.B.D., Ankara.
• Kılıç, C, Rezaki, M, Rezaki, B, Kaplan, I, Ozgen, G, Sagduyu, A & Diğ. (1997). General health questionnaire (GHQ- 12 & GHQ- 28): Psychometric properties and factor stucture of the scales in a Turkish care sample. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology 32:327- 331.
• Kışlak, Ş. (1996). Cinsiyet, evlilik uyumu, depresyon ile nedensel ve sorumluluk yüklemeleri arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Malkoç, B. (2001). The relationship between communication patterns and marital adjustment. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Masten, AS. (2001). Resilience process in development. American Psychologist, 56:227-238.
• Meydan, CH & Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Milgram, NA & Atzil, M. (1988). Parenting stress in raising autistic children. Journal of Autism and Developmental Disorders 18:415-424.
• Murdock, NL. (2016). Psikolojik Danışma ve Psikoterapi Kuramları (Çev Edt: Füsun Akkoyun). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Neugarten, BL, Havighurst, RJ & Tobin, SS. (1961). The measurement of the life satisfaction, Journal of Gerontology 16:134-143.
• Özbek, M. (2016). Evli bireylerde yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşlarının çeşitli değişkenlerle incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, M & Karabulut, ÖÖ. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri Dergisi 6:72-74.
• Özgüven, İE. (2000). Evlilik ve Aile Terapisi. Ankara: PDRrem Yayınları.
• Polat, D. (2006). Evli bireylerin evlilik uyumları, aldatma eğilimleri ve çatışma eğilimleri arasındaki ilişkilerin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sabatelli, R. (1988). Exploring relationship satisfaction: A social exchange perspective on the interdependence between theory, research and practice. Family Relations 37:217-222.
• Sardoğan, ME & Karahan, TF. (2005). Evli bireylere yönelik bir insan ilişkileri beceri eğitimi programı’nın evli bireylerin evlilik uyum düzeylerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 38:89-102.
• Scheidler, JA. (2008). Effects of perceived stress and perceived social support on marital satisfaction in doctoral students (Doctoral Dissertation). Washington, Walden University.
• Shek, DTL. (2001). Marital quality and psikological well-being of married adults in a Chinese context. The Journal of Genetic Psychology 156:45-56
• Soydaş, E. (2016). Cinsel tutumların evlilik uyumuna ve cinsel işlev bozukluklarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul.
• Spanier, GB & Lewis, AR. (1980). Marital quaility: A rewiew of the seventies. Journal of Marriage and the Family 42:825-850.
• Stack, S. & Eshleman, JR. (1998). Marital status and happiness: A 17-nation study. Journal of Marriage and Family 60:527-536.
• Tucker, MW & O'Grady, KE. (1991). Effects of physical attractiveness, intelligence, age at marriage, and cohabitation on the perception of marital satisfaction. The Journal of Social Psychology 132:253-269.
• TUİK, (2013). Yaşam memnuniyeti araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16052 adresinden 02.01.2015 tarihinde erişilmiştir.
• Tomrukçu, T. (2010). Özel ve kamuya ait ilköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin yaşam ve iş doyumu düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Tuzgöl-Dos, M. (2005). Öznel iyi oluş ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3:103-111.
• Yavuzer, H. (2009). Evlilik Okulu Projesi (Edt H. Yavuzer) Aile İlişkileri ve Çocuk (164-171). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yeşiltepe, SS. (2011). Öğretmenlerin evlilik uyumlarının psikolojik iyi oluş ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan Bireye Mutluluk Resimleri. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Yıldız, A. (2009). Evlilik Okulu Projesi (Edt H. Yavuzer). Evlilikte Yaşanan Sorunlar ve Başa Çıkma Yolları (211-229). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldız, MA & Baytemir, C. (2016). Evli bireylerde evlilik doyumu ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılığı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 17:67-80.
• Yıldız, MA & Büyükşahin-Çevik, G. (2016). Evli bireylerin evlilik doyumlarının ve yaşam doyumlarının incelenmesi. International Journal of Human Sciences 13:227-242.