GÖÇ-ÖLÜM İLİŞKİSİ: MEZARLIKLARDAN GÜNDELİK HAYATA GÖÇMEN KİMLİĞİNİN SOSYOLOJİK MODELLEMESİ (SAFRANBOLU ÖRNEĞİ)

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 256 - 269, 31.12.2021

Semih Kurtkara Adem Sağır

Öz

Bu çalışma göçmenin yaşadığı kentte defnedilme isteğinden hareketle bir göç haritası çıkarmayı amaçladı. Bu bağlamdan hareketle çalışma mezar taşlarının üzerinde tercih edilen şehir isimlerinin niteliksel dağılımını çıkarttı. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden etnografi tekniğini tercih etti. Bu kapsamda çalışma iki yol izledi. İlk olarak Safranbolu Aile Mezarlığı’na düzenli olarak ziyaretler yapıldı (30 gün). Araştırmacılar mezarlıkta gözlem yaptı ve kayıt tuttu. Kayıtlar mezar taşlarında kişilerin doğdukları yerlere veya sonradan yerleştikleri yerlere yaptıkları atıfları kapsadı. Çalışma ikinci olarak Safranbolu Belediyesi'nden 2015-2020 yıllarına ait defin kayıtlarını kullandı. Araştırmacılar mezarlık ziyaretleri ile belediyeden alınan verileri birleştirdi. Bu bağlamda kaydı tutulan mezarlıklar, 2015 ile 2020 yılları arasında defnedilenler oldu. Demir Çelik fabrikasının kurulduğu bir şehir olması bakımından Karabük, uzun bir süre Türkiye’nin farklı şehirlerinden göç aldı. Dolasıyla Karabük bu çalışmanın yapılması için kullanışlı bir şehirdir. Safranbolu mezarlığının tercih edilmesinde konumu, büyüklüğü ve estetiği açısından defnedilme taleplerinin merkezinde olması oldu. 2015-2020 yılları arasında mezarlığa 1514 kişi defnedildi. 2015-2020 yılları arası göç haritasında Türkiye’ye bağlı 60 farklı şehir ve 3 farklı ülkeden Karabük’e göç edildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Göçmen, Ölüm, Kültür, Safranbolu, Mezarlık

MİGRATİON-DEATH RELATİONSHİP: SOCİOLOGİCAL MODELİNG of IMMİGRANT IDENTİTY FROM CEMETERİES to EVERYDAY LİFE (CASE OF SAFRANBOLU)

Öz

This study aimed to create a migration map based on the immigrant’s desire to be buried in the city where he/she lived. Based on this context, the study revealed the qualitative distribution of the preferred city names on the tombstones. The study preferred the ethnography technique, one of the qualitative research methods. In this context, the study followed two paths. First, regular visits were made to the Safranbolu Family Cemetery. Researchers observed and kept records in the cemetery. Secondly the study used burial records from Safranbolu Municipality for the years 2015-2020. Researchers combined cemetery visits with data from the municipality. Records included references to places where people were born or settled on tombstones. In this context the registered cemeteries were those buried between 2015 and 2020. In terms of being a city were the Iron and Steel factory was established, Karabuk recevied immigration from different cities of Turkey. Therefore, Karabuk is a useful city for this study. Safranbolu cemetery was preferred because it was at the center of burial demands in terms of its location, size and aesthetics. Between 2015 and 2020, 1514 people were buied in the cemetery. In the migration map between 2015-2020, it was seen that 60 different cities and 3 countries of Turkey migrated to Karabuk.

Anahtar Kelimeler

Göçmen, Ölüm, Kültür, Safranbolu, Mezarlık

Kaynakça

• Akalın, E.; Burcu, E. (2008). “Ölüm Olgusu Üzerine Sosyolojik Tartışmalar”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları, 8, 29-54.
• Akalın, F. A. Ö. (2020). “Türk Üniversite Gençliğinin Ölüme Bakış Açısı: Alturist ve Mutlu Ölüm Olgusu”. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-17.
• Aker, Tamer vd., (2002), “Zorunlu İç Göç: Ruhsal ve Toplumsal Sonuçları”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 97-103.
• Akpolat, Y. (2013). “Ölüm Sosyolojisi’ne Dair: Ölüm İdeolojisi Ya Da Ölümün Toplumsallaştırılması Olarak Eshab-I Kehf Miti”. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 51, 121-134.
• Aries, P. (2015). “Batı’da Ölümün Tarihi”. İstanbul: Everest Yayınları.
• Bartram, D.; Poros, M. V.; Monforte, P. (2017). “Göç Meselesinde Temel Kavramlar”. (Çev. I. A. Tuncay). Ankara: Hece Yayınları.
• Başel, H. (2006). “İç Göçün Sonuçları ve İşgücüne Etkileri”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (51), 287-321.
• Başel, H. (2007). “Türkiye'de Nüfus Hareketlerinin ve İç Göçün Nedenleri”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (53), 515-542.
• Baudrillard, J. (2016). “Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm”. İstanbul. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Bulut, R. (2016). “Eski Sovyetler Birliği Ülkelerinden Türkiye’ye Legal ve İllegal İşgücü Göçleri”. Uygulamalı Bilimler Kongresi Bildiriler Kitabı, 70-75.
• Chambers, I. (2019). “Göç, Kültür, Kimlik”. İstanbul. Ayrıntı Yayınları.
• Çelik, C. (2003). “Kurumsallaşma ve Cemaatleşme Arasında Göçmen Kimliği”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, (3)2 235-247.
• Demirtaş, S. (2019). “Göç ve Değişim: Antalya İlinde Yaşayan Ahıska Türkleri Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Karabük.
• Dikmen, A. (2015). “Değişik Din ve Mezhep Müntesiplerinin Ölümle Gelen Sosyal Birliktelik Algıları ve Ölümü İçselleştirme Uygulamaları (Diyarbakır Örneği)”. Journal Of International Social Research, 8(40), 458-465.
• Doğan, E.T. (2018). “Düzensiz Göçün Kentlerde “Düzenlenmesi”: Meksika’da Göçmen Evleri”. Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, 141-160.
• Durmuşoğlu, K.; Ataman, K. (2018). “Kutsaldan Sekülere: Değişen Ölüm Algısı Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme”. Beü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(1), 123-149.
• Güreşçi, E. (2016). “Ortak ve Farklı Yönleriyle İç ve Dış Göçler”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (43)9, 1058-1064.
• Hökelekli, H. (1991). “Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikolojisi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(3), 151-165.
• Kellehear, A. (2012). “Ölümün Toplumsal Tarihi”. Ankara. Phoenix Yayınları.
• Metin, D. (2018). “Ailelerin Defin Yeri Belirleme Sürecinde “Memleket” Tercihi ve Etkileyen Faktörler: Bursa/Gemlik Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Nazlı, A. (2006). “Bedenin Ölümü: Modern Öncesinden Postmoderne Beden ve Ölüm”. Sosyoloji Dergisi. 16, 1-15.
• Öksüz, M. (2019). “Ölüm Mekânından Hayata Bakış: Siirt Kent Mezarlıkları Üzerinden Sınıf, İktidar ve Toplumsal Cinsiyeti Anlamak”. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2908-2964.
• Sağır, A. (2017). “Ölüm Sosyolojisi”. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Sayın, Z. (2017). “Ölüm Terbiyesi”. İstanbul. Metis Yayınları.
• Tamer, M. ve Birvural, A. (2018). “Zorunlu Göçün Toplumlarda Oluşturduğu Problemler”. Ankara. Hegem Yayınları.
• Tekin, F. (2015). “Kültürel Travma Olarak Zorunlu Göç”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (25), 91-100.
• Ünal, M. S. (2011). “Zamansız Ölüm: Geleneksel ve Modern Toplum Karşıtlığında Ölümün Yeri”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 11(2), 121-133.
• Yanık, M.; Vahip, I.; Köse, S. (2005). “Condolence Houses İn Şanlıurfa: Fading Away Of A Tradition And A Creative Attempt To Preserve It”, Death Studies, 29, 65-74.