BİST’ te İnşaat ve Bayındırlık Sektöründe İşlem Gören İşletmelerin SWARA ve ARAS Yöntemleriyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 17, 835 - 858, 31.03.2019

Umut Tolga Gümüş Hatice Can Öziç Durmuş Sezer

https://doi.org/10.26466/opus.514220

Cited By: 8

Öz

İşletmenin
sürdürdükleri faaliyetlerin verimliliğinin değerlendirilmesinde ve sektörel
performanslarının ortaya konulmasında finansal tablolardan yararlanılmaktadır. Finansal
performans değerlendirilmesinde finansal tablolardan elde edilen finansal
oranlar, değerlendirme kriteri olarak alınmakta ve çok kriterli karar verme
yöntemleriyle de analizler yapılıp, sektöre ait işletmelerin performansları
sıralanmaktadır. Çalışmada Borsa İstanbul(BİST)’da inşaat sektöründe faaliyet
gösteren işletmelerin 2014-2017  yılları
arasındaki ortalama finansal performanslarını değerlendirmek amacıyla SWARA ve
ARAS yöntemleri bütünleşik olarak kullanılmıştır. Finansal performansın ortaya konulmasında
amacıyla karlılık, likidite, mali yapı ve faaliyet oran gruplarından on tane
finansal oran kriteri belirlenmiştir. Finans alanında uzman olan beş karar
vericiden alınan sıralama bilgileri ışığında finansal oranların ağırlıkları
SWARA yöntemiyle bulunmuştur. Sektörde yer alan işletmelerin finansal
performans sıralamasında ARAS yöntemiyle yapılmıştır. Çalışmanın sonunda
sektörde bulunan işletmelerin finansal performansları en iyiden en kötüye doğru
sıralanmıştır. Çalışma, finansal performans değerlendirmesi alanında SWARA ve
ARAS yönteminin bütünleşik olarak kullanıldığı ilk çalışmalardandır. Swara
yöntemi, karar vericiye önceliklerini seçme şansı veren uzman odaklı bir
yöntemdir. ARAS yöntemi, ÇKKV problemlerinin çözümü için Zavadskas ve Turskis tarafından
2010 yılında önerilmiştir. Bu açıdan, yapılacak olan diğer çalışmalara ışık
tutarak, literatüre katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

SWARA(Step-wise Weight Assessment Ratio Analysis), ARAS (Additive Ratio ASsessment), İnşaat Sektörü, Finansal Performans Değerlendirme.

Evaluation of Financial Performances of Companies in Construction and Public Works Sector by SWARA and ARAS Methods

Öz

The financial statements are
used to evaluate the efficiency of the activities carried out by the entity and
to present their sectoral performances. The financial ratios obtained from the
financial statements in the performance evaluation are taken as the evaluation
criteria and the analyzes are performed with the multi criteria decision making
methods and the alternatives are listed. In this study, SWARA and ARAS methods
were used as integrated methods in order to evaluate the financial performances
of the companies operating in the construction sector in Borsa İstanbul (BİST)
between 2014-2017. In order to demonstrate financial performance, ten financial
ratio criteria from profitability, liquidity, financial structure and activity
rate groups were determined. In the light of the ranking information received
from the five decision makers who are experts in the field of finance, the
weights of the financial ratios were determined by the SWARA method. ARAS
method was used in the financial performance ranking of the enterprises in the
sector. At the end of the study, the financial performances of the enterprises
found in the sector were ranked from the best to the worst. The study is one of
the first studies to use SWARA and ARAS method in the field of financial
performance evaluation. The Swara method is a specialist-oriented method that
allows decision-makers to choose their priorities. he ARAS method was proposed
by Zavadskas and Turskis in 2010 for the solution of the problems of the QMS.
In this respect, it is thought that it may contribute to the literature by
shedding light on the other studies.

Anahtar Kelimeler

SWARA (Step-wise Weight Assessment Ratio Analysis), ARAS (Additive Ratio AS-sessment), Construction Sector, Financial Performance Evaluation

Kaynakça

• Aghdaie, M. H.,Zolfani, S. H. ve Zavadskas, E. K. (2013). Decision making in machine tool selection: An integrated approach with SWARA and COPRAS-G methods. Engineering Economics, 24(1), 5-17.
• Aslan, HM. (2017). AHP-ARAS Hibrit yöntemi ile lojistik işletmelerinin en uygun araç seçimi. Alphanumeric Journal, 5(2), 271-282.
• Aytekin, S. ve Erol, A.F.(2018). Finansal performans kurumsal sürdürülebilirlik performansının temel belirleyicisi midir? BIST sürdürülebilirlik endeksinde Aras yöntemi ile bir uygulama. International Journal of Economic and Administrative Studies, 17. UİK Özel Sayısı, 869-886
• Bakshi, T.,ve Sarkar, B. (2011). MCA based performance evaluation of project selection, International Journal of Software Engineeringve Applications (IJSEA), 2(2), 14-22
• Baležentis, A.,Baležentis, T., ve Misiunas, A. (2012). An integrated assessment of Lithuanian economic sectors based on financial ratios andfuzzy MCDM methods. Technological and Economic Development of Economy, 18(1), 34-53.
• Can, G. F., Delice, E. K., Özçakmak, B. C. (2017). Çok kriterli karar verme yaklaşımıyla oturma düzeneği seçim. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(SI), 213-225
• Çakır, E., Karabıyık, B. K. (2017). Bütünleşik SWARA COPRAS yöntemi kullanarak bulut depolama hizmet sağlayıcılarının değerlendirilmesi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(4), 417-434.
• Ecer, F.,(2016). ARAS yöntemi kullanılarak kurumsal kaynak planlaması yazılımı seçimi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(1), 89-98
• Ercan, E.,Kundakcı, N.,(2017). Bir tekstil işletmesi için desen programı seçiminde ARAS ve OCRA yöntemlerinin karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 19(1) , 83-105
• Ghadikolaei, A.S. ve Esbouei, S.K.(2014). Integrating FAHP and Fuzzy ARAS for evaluating financial performance. Bol. Soc. Paran. Mat. 32(3), 163–174.
• Gümüş, U.T. ve Can Öziç, H. (2018). Finansal performans değerlendirme kriterlerinin ağırlıkların hesaplanmasında AHP ve SWARA yöntemlerinin karşılaştırılması. Social, Mentality and Researcher Thinkers Journal,4(4), 1324-1332.
• Karabasevic, D.,Zavadskas, E. K., Turskis, Z., ve Stanujkic, D. (2016). The frame work forthe selection of personnel based on the SWARA and ARAS methods under uncertainties. Informatica, 27(1), 49-65.
• Keršulienė, V. ve Turskis, Z. (2011). Integrated fuzzy multiple criteria decision making model for architect selection. Technological and Economic Development of Economy, 17(4), 645-666.
• Keršuliene, V., Zavadskas, E. K., ve Turskis, Z. (2010). Selection of rational disputere solution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (SWARA). Journal of Business and Management, 11(2), 243-258.
• Kutut, V., Zavadskas, E. K., ve Lazauskas, M. (2013). Assessment of priority options for preservation of historic city centre buildings using MCDM (ARAS). Procedia Engineering, 57, 657-661.
• Ömürbek N. ve Eren H. (2016). PROMETHEE, MOORA ve COPRAS yöntemleri ile oran analizi sonuçlarının değerlendirilmesi: Bir uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16,), 174-187.
• Radović, D., veStević, Ž. (2018). Evaluation and selection of KPI in transport using SWARA method. Transportve . Logistics, 18(44), 60-68.
• Sliogeriene, J.,Turskis, Z., ve Streimikiene, D. (2013). Analysis and choice of energy generation technologies: The multiple criteria assessment on the case study of Lithuania. Energy Procedia, 32, 11-20.
• Tuş Işık, A., ve Aytaç Adalı, E. (2016). A new integrated decision making approach based on SWARA and OCRA methods forthe hotel selection problem. International Journal of Advanced Operations Management, 8(2), 140-151.
• Yıldırım, B. F., (2015). Aras method in multi criteria decision making. TheJournal of KAU I.I.B.F, 6(9), 285-296
• Zavadskas, E. K., Turskis, Z., (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multi criteria decision-making. Technological and Economic Development of Economy, 2, 159-172
• Zavadskas, E. K.,Turskis, Z., ve Vilutiene, T. (2010). Multiplecriteria analysis of foundation installment alternatives by applying Additive Ratio Assessment (ARAS) method. Archives of civiland mechanical engineering, 10(3), 123-141 Zolfani, S. H., Pourhossein, M., Yazdani, M., ve Zavadskas, E. K. (2017). Evaluating construction projects of hotels based on environmental sustainability with MCDM framework. Alexandria Engineering Journal. http://dx.doi.org/10.1016/j.aej.2016.11.002
• Zolfani S.H. ve Zavadskas, E.K. (2013). Sustainable development of rural areas’ building structures based on local climate. Procedia Engineering, 57, 1295 – 1301.
• https://www.kap.org.tr/tr/(03.12.2018)
• http://www.borsaistanbul.com/ (03.12.2018)