Netflix’teki Türk Dizi Afişlerinin Göstergebilimsel Çözümlemesi

Yıl 2021, Sayı: 27, 291 - 311, 27.06.2021

Olcay Holat

Öz

Görsel bir iletişim aracı olarak afiş kavramı imgeler, kodlar, simgeler ve göstergeler içeren bir grafik tasarım ürünüdür. Bu çalışmada, dijital yayın platformlarından biri olan Netflix’in orijinal Türk dizileri için üretilen afişlerin, göstergebilimsel çözümleme yöntemiyle analizi yapılacaktır. Araştırmanı yöntemi için Charles Sanders Peirce’ın “görüntüsel gösterge, belirti, simge” olarak sınıflandırılan üçlü gösterge anlayışı kullanılacaktır. Araştırma evreni için örneklem olarak Hakan: Muhafız (2018) ve
Atiye (2019) için üretilen afişlerden amaca uygun olarak seçilmiştir. Seçilen örneklem afişlerin grafik dil (tipografi, renk, biçim vb.) açısından anlatımı yapılacaktır. Dizinin kurgusal evreni, olay örgüsü, karakterleri, zaman ve mekân ilişkisi ile afiş tasarımındaki görüntüsel göstergelerin, belirtilerin ve simgelerin bağlantıları irdelenecektir. İncelenen iki dizi afişinde de, isimlerinin logolaştırılarak kullanıldığı ve kurgusal evrene yönelik özgün simgelere, yerel motiflere dayalı imgelere ve anlatısal göstergelere yer verildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, Grafik Tasarım, Afiş, Netflix

Kaynakça

• Becer, E. (1999). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Yayınevi.
• Boztaş, E. (2017). “Organ Bağışı Temalı Sosyal Afiş Tasarımlarının Göstergebilim Yöntemi İle Analizi”, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6 (37), 2521-2542.
• Chandler, D. (2007). Semiotics the Basics. London and New York: Routledge.
• Çağlar, B. (2012). “Bir İletişim Biçimi Olarak Göstergebilim”, LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi 3 (2), 22-34.
• Çakır, M. (2014). Görsel Kültür ve Küresel Kitle Kültürü. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Deely, J. (1990). Basics of Semiotics. Bloomington: Indiana University Press.
• Erkman, F. (1987). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Gümüştekin, N. (2013). “Rengin Bir Grafik Tasarım Ürünü Olarak Afişe Katkısı: Tarihsel Bir İnceleme”, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 9, 35-50.
• Kıran, Z. ve Kıran, A. (2006). Dilbilime Giriş. (3. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Küçükerdoğan, R. (2012). Grafik Tasarım, Kültürel Göstergeler ve Tasarımsal Aktarımları: Ülke Bayrakları. İstanbul: Beta Yayınları.
• Parsa, S. (2008). Film Çözümlemeleri. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Peirce, C. (1984). Writings of Charles S. Peirce: A Chronological Edition Vol. 2: 1867-1871. Bloomington: Indiana University Press.
• Rıfat, M. (1990). Dilbilim ve Göstergebilimin Çağdaş Kuramları. İstanbul: Düzlem Yayınları.
• Rıfat, M. (1992). Göstergebilimin ABCsi. İstanbul: Simavi Yayınları.
• Sarıkavak, N. K. (2009). Çağdaş Tipografinin Temelleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Saussure, F. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (Çev. B. Vardar). İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Sayın, Z. (2007). Gösteren-Gösterilen İlişkisi Açısından Grafik Göstergeler ve Göstergeleri Algılayış Farklılıkları, “Görünürün Kültürleri”, 8. Uluslararası Görsel Göstergebilim Kongresi, İstanbul.
• Teker, U. (2009). Grafik Tasarım ve Reklam. İstanbul: Yorum Sanat Yayınevi.
• Ünal, F. M. (2016). “Göstergebilim Serüveni”, Mütefekkir: Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 3 (6), 379-398.
• Vardar, B. (2001). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• İnternet: Liedtke, M. (20.01.2021). Netflix’s Big 4Q Lifts Video Service Above 200M Subscribers, Web: https://apnews.com/article/coronavirus-pandemic-8b0308ad4e0cb60 337f4a59fa4a1ff90 adresinden 17.03.2021 tarihinde alınmıştır.
• İnternet: Salman, M. (13.01.2020). Web: Atiye Dizisindeki Sembollerin Anlamları https://muratsalman.net/atiye-dizisindeki-sembollerin-anlamlari/ adresinden 02.08.2020 tarihinde alınmıştır.
• İnternet: TDK (Türk Dil Kurumu) (2020). Afiş Kavramının Tanımı. Web: https://sozluk.gov.tr/ adresinden 23.07.2020 tarihinde alınmıştır.
• İnternet: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Müze Web Sitesi (2020). Göbeklitepe Örenyeri. Web: https://muze.gov.tr/muze-detay?SectionId=SGT01&DistId=SGT adresinden 30.07.2020 tarihinde alınmıştır.
• İnternet: Q>Blog (15 Şubat 2020). Mistik Simgelerle Dolu Atiye HakkındaAz Bilinen Altı Gerçek. Web:https://blog.quicksigorta.com/trend/mistiksimgelerle- dolu-atiye-hakkinda-az-bilinen-alti-gercek-1538#:~:text=Turna%20fig%C3%BCr%C3%BC%20de%20Atiye%20dizisinde,mutlulu%C4%9Fu%20ve%2-0uzun%20ya%C5%9Fam%C4%B1%20simgeliyor adresinden 02.08.2020 tarihinde alınmıştır.