DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER AÇISINDAN SAĞIR OLMAYAN YETİŞKİNLERİN SAĞIR BİREYLERE YÖNELİK İNANIŞLARI: BETİMLEYİCİ BİR ÖN ÇALIŞMA

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 147 - 155, 02.07.2019

Serpil Yıldız Çoksan Sami Çoksan

https://doi.org/10.33537/sobild.2019.10.2.13

Öz

Toplumda nadiren temas edilen gruplara yönelik tutum ve
sosyal mesafe, geçmişten günümüze kadar sosyal
psikolojinin ve gelişim psikolojisinin yakından çalıştığı
konulardan biri olmuştur. Sağır bireyler toplumda görece
daha seyrek temas edilen sosyal gruplardandır (Dikyuva,
Makaroğlu ve Arık, 2015; İlkbaşaran, 2016). Özellikle
Türkiye'de yürütülen ve çeşitli demograk özellikleri ile bu
gruplara yönelik tutum ve inançları inceleyen sınırlı sayıda
çalışma (örn.,Kemaloğlu, 2016) bulunmaktadır. Alan
yazında özellikle çeşitli demograk özellikler ile tutumlar ve
inançlar arasındaki ilişkiyi betimleyerek resimleyen yeni
çalışmalara ihtiyaç vardır. Buradan yola çıkılarak bu
çalışmada çeşitli demograk özelliklerin sağır bireylere
yönelik inançlar ile ilişkisi incelenmiştir. Böylelikle gelecek
çalışmalar için ilgili değişkenlerin ilişkisini ön bir çalışma
yaparak betimlemek hedeenmiştir. Araştırmaya yaş
ortalaması 27.44 olan 18-62 yaş arasında 164 kişi
katılmıştır. Sağırlara yönelik tutumu ölçmek Berkay,
Gardner ve Smith'in (1995) Sağırlar Hakkındaki Düşünceler
Ölçeği [Opinions About Deaf Peoples Scale] kullanılmıştır.
Sonuçlar, örneklemimizin çok küçük bir kısmının birinci
derece (n=6) ve/veya ikinci derece (n = 13) yakınlarının
sağır bireyler olduğunu, bu kişilerden de yalnızca dördünün
işaret dili aracılığıyla iletişim kurabildiğini göstermiştir.
Katılımcıların günlük hayatlarında sağır bir bireyle temas
etme ortalamaları (M = 2.02 / 5'li Likert tipi ölçüm üzerinden)
oldukça düşüktür. Yaş ve sağırlara yönelik tutum arasında
bir ilişki yoktur. Eğitim düzeyi (r = .22) ve ailede kişi başına
düşen maddi gelir (r = .24) yükseldikçe sağırlara yönelik
tutum olumlu yönde artmaktadır. Kadınların sağırlara
yönelik tutumları (M = 4.31) erkeklerden (M = 3.99) daha
olumludur, p < .001. Bu çalışma cinsiyet, eğitim düzeyi ve
maddi gelir gibi demograk özelliklerin sağırlara yönelik
düşünceler ile ilişkili olduğunu göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Sağırlara Yönelik İnanışlarSağır, işitme engelli., demografik özellikler

Kaynakça

• Bat-Chava, Y. (1994). Group identification and selfesteem of deaf adults. Personality and Social Psychology Bulletin, 20(5), 494-502. doi: 10.1177/0146167294205006