Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Marketing Strategies in Organic Agriculture: Supplier Selection Criteria and Efficiency Analysis

Yıl 2023, , 156 - 174, 27.12.2023
https://doi.org/10.61513/tead.1365192

Öz

The main objective of this study is to investigate the selection criteria and effectiveness of suppliers in organic agriculture marketing channels. For this purpose, 219 organic farmers and 212 organic farmers were interviewed. With the help of the data collected during these interviews, Analytic Network Process (ANP) was used to determine the supplier selection criteria and Data Envelopment Analysis (DEA) models were used to determine the efficiency of the suppliers. In the analysis, 11 main and 8 alternative criteria were determined and both the most preferred and suitable supplier determined by the producers was the e-market business channels. While the producers first consider the price when choosing the suppliers, they also consider criteria such as the financial structure of the enterprises, payment method, trust to the … and quality of the …. In this study, the efficiency levels of the suppliers were examined and the average technical efficiency was calculated as 0.745, while resource utilization efficiency was 0.728, economic efficiency was 0.519, pure technical efficiency was 0.859 and scale efficiency was 0.864. It was seen that the enterprise with the highest technical efficiency was an industrial enterprise and the enterprise with the highest economic efficiency was an e-market enterprise. In addition, 8.01% of the enterprises could reach full technical efficiency and they could reach the same marketing margin if they had reduced the purchase amount by 1.358 kg, the number of personnel by 4.3 people, the amount of waste by 1.978 kg, the storage capacity by 9.332 kg and the number of transportation trips by 8.1. As a result, it was determined that the most appropriate marketing channel for organic agricultural farmingis e-market business and suggestions for the creation of marketing strategies were presented.

Proje Numarası

221K220

Kaynakça

  • Abay, C., & Akgüngör, S. (1999). Türkiye’de ekolojik Tarim Ürünlerine Yönelik Tüketici Talebi. Ekolojik Tarim, Izmir.
  • Aceleanu, M. I. (2016). Sustainability and competitiveness of Romanian farms through organic agriculture. Sustainability, 8(3), 245.
  • Adanacıoğlu, H. (2009). Organik ve Konvansiyonel Pamukta Pazarlama Kanallarının Etkinliğinin Belirlenmesi ve Çiftçi Açısından En Uygun Pazarlama Modelinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi, İzmir
  • Adebiyi, J. A. (2014). Organic agriculture development strategies in Tunisia and Uganda: Lessons for African organics. Iowa State University,
  • Aertsens, J., Verbeke, W., Mondelaers, K., & Huylenbroeck, G. V. (2009). Personal determinants of organic food consumption: a review. British food journal, 111(10), 1140-1167.
  • Agarwal, A., Shankar, R., & Tiwari, M. K. (2006). Modeling the metrics of lean, agile and leagile supply chain: An ANP-based approach. European journal of operational research, 173(1), 211-225.
  • Akçay, A., Çelik, E., & Sarıözkan, S. (2017). Veri Zarflama Analizi ile Koyunculuk İşletmelerinin Etkinliklerinin Belirlenmesi: Yozgat İli Örneği. II. Ulusal Hayvancılık Ekonomisi Kongresi, Antalya.
  • Aktürk, D. (2012, 15–19 February 2012). Organik Ürünlerin Pazarlama Kanalları: Türkiye için Uygun Bir Model Önerisi International Food, Agricultural and Gastronomy Congress Antalya, Turkey.
  • Aktürk, D., & Kıral, T. (2002). Veri zarflama yöntemi ile tarım işletmelerinde pamuk üretim faaliyetinin etkinliğinin ölçülmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(3), 197-203.
  • Allen, P., & Kovach, M. (2000). The capitalist composition of organic: The potential of markets in fulfilling the promise of organic agriculture. Agriculture and Human Values, 17, 221-232.
  • Altan, M. S. (2010). Türk Sigortacilik Sektöründe Etkinlik: Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 185-204.
  • Aygün, M., & Gürsoy, S. (2020). Antep Fıstığı (Pistacia vera L.) Üretimi Yapan İşletmelerin Tarımsal Mekanizasyon Düzeylerinin Belirlenmesi: Türkiye, Siirt İli Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 136-142.
  • Ayla, D., & Altıntaş, D. (2017). Organik Üretim ve Pazarlama Sorunları Üzerine Bir Değerlendirme. Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 19(4), 7-17.
  • Bahşi, N., & Ali, A. (2019). Tüketicilerin organik tarım ürünlerine bakış açılarının belirlenmesi üzerine bir araştırma: Osmaniye ve Şanlıurfa illeri örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(1), 26-34.
  • Bal, V., & Hürriyet, B. (2013). Eğitim ve araştirma hastanelerinde veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 1-14.
  • Bayramoğlu, Z., Ağızan, K., Ağızan, S., Bozdemir, M., Ataiyibiner, A., & Akgöz, B. (2021). Marjinal Tarım Alanlarında Organik Tarımın Yaygınlaştırılması Ve Sürdürülebilirliğe Katkı Sağlanması Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA).
  • Bayramoğlu, Z., Aktürk, D., & Tatlıdil, F. F. (2010). Kaynakların Rasyonel Kullanımının Üretim Maliyetleri Üzerine Etkisi: Kanola Yetiştiriciliği Örneği. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 24(3), 62-68.
  • Bayramoğlu, Z., & Bozdemir, M. (2017). Dane Mısır Üretiminde Kaynak Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi: Konya İli Örneği (Vol. 1. Basım). Atlas Akademi Yayınevi.
  • Bayramoğlu, Z., Oğuz, C., Ağızan, K., & Ağızan, S. (2018). Tarımda Mekanizasyon Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi. IX. InternaƟonal Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series, Edirne.
  • Baysel, B. (2013). Türkiye’de Organik Tarım Üretiminin Önemi ve Tarımsal Ürün İhracatı İçerisindeki Payı. İstanbul Ticaret Üniversitesi,
  • Bektaş, Z. K., & Uysal, Ö. K. (2012, 5-7 Eylül 2012). Türkiye’de Geleneksel ve Organik Ürün Fiyatları Üzerine Bir Değerlendirme. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kogresş, Konya.
  • Bilişik, M. T. (2020). Kağıt İmalat Sektöründe Tedarikçi Seçiminde Analitik Ağ Süreci Yöntemi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(35), 582-599.
  • Bozyiğit, S., & Doğan, G. K. (2015). Türkiye'deki Doğal ve Organik Ürün Üreticilerinin Yaşadığı Pazarlama Sorunları: Keşifsel Bir Araştırma. Journal of Economics & Administrative Sciences, 17(2), 33-47.
  • Brzezina, N., Biely, K., Helfgott, A., Kopainsky, B., Vervoort, J., & Mathijs, E. (2017). Development of organic farming in Europe at the crossroads: Looking for the way forward through system archetypes lenses. Sustainability, 9(5), 821.
  • Bulut, M., & Şen, B. (2023). Organik Ürünlerin Pazarlanmasına İlişkin Durum Değerlendirmesi. Güncel Gelişmelerle Pazarlama Konular ve Araştırmalar-I, 95.
  • Chung, S.-H., Lee, A. H., & Pearn, W.-L. (2005). Analytic network process (ANP) approach for product mix planning in semiconductor fabricator. International Journal of Production Economics, 96(1), 15-36.
  • Cooper, W. W., Li, S., Seiford, L. M., Tone, K., Thrall, R. M., & Zhu, J. (2001). Sensitivity and stability analysis in DEA:some recent developments. Journal of productivity analysis, 15(3), 217-246.
  • Çınar, D., & Göktaş, B. (2019). Organik Tarım Ürünleri Konusunda Yapılmış Pazarlama Çalışmalarından Örnekler. Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 131-144.
  • Dağdeviren, M., Dönmez, N., & Mustafa, K. (2006). Bir İşletmede Tedarikçi Değerlendirme Süreci İçin Yeni Bir Model Tasarimi Ve Uygulamasi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21(2), 247-255.
  • Daşcı, M., Bedir, S., Kızıltaş, S., Cengiz, M. M., & Boz, H. (2010). Yöresel Organik Ürünlerde Üretim ve Pazarlama Problemleri. Türkiye IV. Organik Tarım Sempozyumu.
  • Denizhan, B., Yalçıner, A. Y., & BERBER, Ş. (2017). Analitik hiyerarşi proses ve bulanık analitik hiyerarşi proses yöntemleri kullanılarak yeşil tedarikçi seçimi uygulaması. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 63-78.
  • Derici, S., & Doğan, N. Ö. (2019). Tarimsal Ürün Depolama ve Lojistik Şirketi İçin Yer Seçimi: Bir AHP Uygulamasi. In (pp. 611-625).
  • Doğan, K., & Külekçi, M. (2020). Iğdır İli Silajlık Mısır Üretiminde Etkinliğin ve Etkinliğe Etki Eden Faktörlerin Belirlenmes. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1338-1349.
  • Doğan, N. Ö., & Ersoy, Y. (2017). Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerinde VZA İle Etkinlik Ölçümü: Marmarabirlik Örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52(4), 627-641.
  • Durdane, U., & Helvacı, İ. (2023). Kamu Çalışanlarının Sağlıklı Yaşamı Benimseme ve Organik Tarım Ürünleri Satın Alma Davranışları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Mersin İli Örneği. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 11(2), 70-86.
  • Dyson, R. G., Allen, R., Camanho, A. S., Podinovski, V. V., Sarrico, C. S., & Shale, E. A. (2001). Pitfalls and protocols in DEA. European Journal of operational research, 132(2), 245-259.
  • Elbistanlı, Ö. (2019). Gaziantep İli Antepfıstığı İhracat Pazarlama Organizasyonu. Çukurova Üniversitesi,
  • Engindeniz, S., & Coşar Öztürk, G. (2013). İzmir'de domates üretiminin ekonomik ve teknik etkinlik analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(1), 67-75.
  • Er, C. (2009). Organik Tarım Bakımından Türkiye’nin Potansiyeli, Bugünkü Durumu ve Geleceği. İTO Yayınları, Yayın(2009-3).
  • Eren, T., & Özbek, A. (2013). Analitik Ağ Süreci Yaklaşimiyla Üçüncü Parti Lojistik (3pl) Firma Seçimi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 95-113.
  • Ersoy, N. (2018). Banka Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 478-487.
  • Eti, H. S. (2014). Organik Gıdaların Pazarlanması ve Organik Gıdalara Karşı Tüketici Tutum ve Davranışları Analizi. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ
  • Ferreira, S., Oliveira, F., Gomes da Silva, F., Teixeira, M., Gonçalves, M., Eugénio, R., Damásio, H., & Gonçalves, J. M. (2020). Assessment of factors constraining organic farming expansion in lis valley, Portugal. AgriEngineering, 2(1), 111-127.
  • FİBL. (2022). Dünya'da Organik Tarım: 2022. https://www.fibl.org/fileadmin/documents/shop/1344-organic-world-2022_lr.pdf
  • Gök, S. A. (2008). Organik Tarım İşletmelerinin Pazarlama Faaliyetleri ve Sorunlara Yönelik Yaklaşımları. Ankara Üniversitesi Ankara
  • Görener, A. (2008). Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) Yazilimi Seçiminde Öncelikli Kriterlerin Belirlenmesi: Bir Analitik Ağ Süreci Uygulamasi. VIII. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 41-48.
  • Güler, D., & Saner, G. (2020). Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Etkinlik Ölçümü: İzmir ve Manisa Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 30(2), 386-397.
  • Gündüz, O. (2015). Bulanık Veri Zarflama ile Kuru Kayısı Yetiştiren İşletmelerin Etkinlik. Journal of Agricultural Sciences, 21(4), 525-537.
  • Gür, Ş., Bedir, N., & Eren, T. (2017). Analitik ağ süreci ve PROMETHEE yöntemleri ile gıda sektöründeki orta ölçekli işletmeler için pazarlama stratejilerinin seçimi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 79-92.
  • Gür, Ş., Miman, M., & Eren, T. (2020). Analitik Ağ Süreci Yöntemi ile Akaryakıt Taşımacılığının Çevresel Etkilerini Değerlendirme. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 5(2), 61-70.
  • Gürses, S. T. (2014). Organik Ürünlerin Tüketim Eğilimleri ve Tüketici Profilinin Belirlenmesi: Sakarya İli Örneği. Uludağ Üniversitesi Bursa
  • Hamurcu, M., & Tamer, E. (2017). Science citation index (SCI) kapsamında dergi seçimi için analitik ağ süreci yönteminin kullanılması. Harran üniversitesi mühendislik dergisi, 2(2), 54-70.
  • Haq, A. N., & Kannan, G. (2006). Fuzzy analytical hierarchy process for evaluating and selecting a vendor in a supply chain model. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 29(7-8), 826-835.
  • Hwang, H.-S., Moon, C., Chuang, C.-L., & Goan, M.-J. (2005). Supplier selection and planning model using AHP. International Journal of the Information Systems for Logistics and Management, 1(1), 47-53.
  • Ildız, H. (2019). Trakya bölgesinde aspir tarımı yapan işletmelerin etkinlik analizi. Namık Kemal Üniversitesi, İnan, R., Bekar, A., & Urlu, H. (2021). Tüketicilerin Organik Gıda Satın Alma Davranışları ve Tutumlarına İlişkin Bir. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(1), 220-235.
  • Inkoom, S. A. (2017). Encouraging organic agriculture: The effects of conversion subsidies. South Dakota State University.
  • Kara, A. (2007). Organik Ürünlerin Pazarlanmasında Tüketicilerin Tutumlarının ve Tercihlerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma. Sakarya Üniversitei, Sakarya
  • Kara, E., Geyikçi, İ., & Burak, U. (2015). Analitik Ağ Süreci ile Lojistik Sektöründe Lojistik Maliyet Unsurları ve Ağrılıklarının Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi; Cilt: 20 Sayı: 1.
  • Karaman, S., Karahan, H., & Özsayın, D. (2013). Geleneksel ve organik kiraz üreten işletmelerin verimlilik ve etkinlik analizi. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 6(1), 79-82.
  • Kılıç, S., Duman, O., & Bektaş, E. (2014). Organik Ürünlerin Pazarlama Stratejileri ve Üreticiler Üzerinde Bir Alan Arastırması. Business & Economics Research Journal, 5(1), 39-65.
  • Kohl, S., Schoenfelder, J., Fügener, A., & Brunner, J. O. (2019). The use of Data Envelopment Analysis (DEA) in healthcare with a focus on hospitals. Health care management science, 22(2), 245-286. Korkmazyürek, Y. (2020). Organik Tarım Ürünlerinde Pazarlama Karması (4P) ve Bu Bağlamda Önemli Kavramlar. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(7), 60-86.
  • Kumcu, E. H. (2019). Organik Ürünlerin Pazarlanması ve Organik 3.0 Stratejilerinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi,
  • Külekçi, M. (2014). Antepfıstığı üretiminde kâr etkinliğinin belirlenmesi; veri zarflama analizi uygulaması. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 2014(1), 94-105.
  • Lee, J. W., & Kim, S. H. (2000). Using analytic network process and goal programming for interdependent information system project selection. Computers & Operations Research, 27(4), 367-382.
  • Lehmann, D. R., & O'shaughnessy, J. (1974). Difference in Attribute Importance for Different Industrial Products: A bi-national study analyzes how industrial buyers evaluate different product categories. Journal of Marketing, 38(2), 36-42.
  • Marangoz, M. (2004). Türkiye'de Organik Tarım Ürünleri Pazarının Yapısı ve Gelişimi. Akademik Gıda, 2(2), 11-12.
  • Mardani, A., Zavadskas, E. K., Streimikiene, D., Jusoh, A., & Khoshnoudi, M. (2017). A comprehensive review of data envelopment analysis (DEA) approach in energy efficiency. Renewable and sustainable energy reviews, 70, 1298-1322.
  • Melović, B., Cirović, D., Backovic-Vulić, T., Dudić, B., & Gubiniova, K. (2020). Attracting green consumers as a basis for creating sustainable marketing strategy on the organic market—relevance for sustainable agriculture business development. Foods, 9(11), 1552.
  • Mu, E., Cooper, O., & Peasley, M. (2020). Best practices in analytic network process studies. Expert Systems with Applications, 159, 113536.
  • Nesrin, A., Sönmez, S., Gür, Ş., Yılmaz, A., & Eren, T. (2018). Kamu hastanelerinde analitik ağ süreci yöntemi ile finans yöneticisi seçimi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 133-146.
  • Niemira, M. P., & Saaty, T. L. (2004). An analytic network process model for financial-crisis forecasting. International journal of forecasting, 20(4), 573-587.
  • Oelofse, M., Høgh-Jensen, H., Abreu, L. S., Almeida, G. F., Hui, Q. Y., Sultan, T., & De Neergaard, A. (2010). Certified organic agriculture in China and Brazil: Market accessibility and outcomes following adoption. Ecological Economics, 69(9), 1785-1793.
  • Olgun, A., Artukoğlu, M., & Adanacıoğlu, H. (2008). Bazı Organik Ürünlerin Pazarlama Kanallarının Etkinliğinin Belirlenmesi ve En Uygun Pazarlama Modelinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma (Proje No: 104K018). TÜBİTAK.
  • Ömürbek, N. (2013). Analitik hiyerarşi süreci ve analitik ağ süreci yöntemlerinde grup karari verilmesi aşamasina ilişkin bir örnek uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 47-70.
  • Ömürbek, N., Üstündağ, S., & Helvacıoğlu, Ö. C. (2013). Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi süreci (AHP) kullanımı: Isparta bölgesinde bir uygulama. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 101-116.
  • Öncel, A., & Şimşek, S. (2011). Türkiye’de Bölgelerarasi Kaynak Kullanim Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(37), 87-119.
  • Özden, Ü. (2008). Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 167-185.
  • Özkul, F. S. (2010). Niğde'de Üretilen Organik ve Organik Olmayan Tarım Ürünlerinin Üretim ve Pazarlama Sürecindeki Farklılıkların Belirlenmesi. Niğde Üniversitesi, Niğde
  • Öztürk, D., & İslam, A. (2014). Türkiye’de Organik Ürünlerin Pazarlanması. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(1), 75-94.
  • Paradi, J. C., & Zhu, H. (2013). A survey on bank branch efficiency and performance research with data envelopment analysis. Omega, 41(1), 61-79.
  • Pektaş, G. Ö. E. (2019). Türkiye’de Organik Tarım Pazarlaması ve Bir E-ticaret Girişimcilik Örneği. 4th International EMI Entrepreneurship & Social Sciences Congress.
  • Qiao, Y., Martin, F., He, X., Zhen, H., & Pan, X. (2019). The changing role of local government in organic agriculture development in Wanzai County, China. Canadian Journal of Development Studies/Revue canadienne d'études du développement, 40(1), 64-77.
  • Rashidi, K., & Cullinane, K. (2019). Evaluating the sustainability of national logistics performance using Data Envelopment Analysis. Transport Policy, 74, 35-46.
  • Rozman, Č., Pažek, K., Kljajić, M., Bavec, M., Turk, J., Bavec, F., Kofjac, D., & Škraba, A. (2013). The dynamic simulation of organic farming development scenarios–A case study in Slovenia. Computers and electronics in agriculture, 96, 163-172.
  • Saaty, T. L. (1977). A scaling method for priorities in hierarchical structures. Journal of mathematical psychology, 15(3), 234-281.
  • Saaty, T. L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. International journal of services sciences, 1(1), 83-98.
  • Saaty, T. L., & Vargas, L. G. (2013). The analytic network process. In Decision making with the analytic network process (pp. 1-40). Springer.
  • Soner, S., & Önüt, S. (2006). Çok kriterli tedarikçi seçimi: Bir ELECTRE-AHP uygulaması. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma, 4, 110-120.
  • Supçiller, A. A., & Deligöz, K. (2018). Tedarikçi Seçimi Probleminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Uzlaşik Çözümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2018(Özel Sayı), 355-368.
  • Tarkan, E. (2005). Organik Pamuk Üretimi, Pazarlaması, Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımları, Salihli İlçesi Örneği. Ege Üniversitesi İzmir
  • Tetik, S. (2003). İşletme performansını belirlemede veri zarflama analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 221-230.
  • Tezsürücü, D., & Sofyalıoğlu, Ç. (2015). AHS–VZA Yöntemi ile Tedarikçilerin Performans Değerlendirmesi: Beyaz Eşya Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(33), 113-128.
  • TOB. (2022). Organik Tarım İstatistikleri. Retrieved 18.04.2022 from https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Organik-Tarim/Istatistikler
  • Toklu, M. C., Çağıl, G., Pazar, E., & Faydalı, R. (2018). SWARA-WASPAS metodolojisine dayalı tedarikçi seçimi: türkiye'de demir-çelik endüstrisi örneği. Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 6(3), 113-120.
  • Tsvetkov, I., Atanassov, A., Vlahova, M., Carlier, L., Christov, N., Lefort, F., Rusanov, K., Badjakov, I., Dincheva, I., & Tchamitchian, M. (2018). Plant organic farming research–current status and opportunities for future development. Biotechnology & Biotechnological Equipment, 32(2), 241-260.
  • Uzundumlu, A., & Sezgin, A. (2019). Organik ürün tüketimi üzerine etkili olan faktörlerin analizi; Erzurum ili örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 441-451.
  • Wei, S., Zhang, J., & Li, Z. (1997). A supplier-selecting system using a neural network. 1997 IEEE International Conference on Intelligent Processing Systems (Cat. No. 97TH8335),
  • Wu, W.-W., & Lee, Y.-T. (2007). Selecting knowledge management strategies by using the analytic network process. Expert Systems with Applications, 32(3), 841-847.
  • Wu, W. Y., Shih, H.-A., & Chan, H.-C. (2009). The analytic network process for partner selection criteria in strategic alliances. Expert Systems with Applications, 36(3), 4646-4653.
  • Yalama, A., & Sayım, M. (2008). Veri zarflama analizi ile imalat sektörünün performans değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 89-107.
  • Yeşilyurt, M. E., & Yeşilyurt, F. (2007). Poliklinik ve doğum hizmeti veren hastanelerde girdi tıkanıklığı ve aylak girdiler. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(28), 127-140.
  • Yolalan, R. (1993). İşletmelerde Göreli Etkinlik Ölçümü. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, 483, 96s.
  • Yurdakul, M., & Yıldırım, E. (2013). Analitik ağ süreci yöntemi ile en uygun pazarlama stratejisinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(Özel Sayı), 211-225.
  • Zhao, H., Guo, S., & Zhao, H. (2019). Provincial energy efficiency of China quantified by three-stage data envelopment analysis. Energy, 166, 96-107.

Organik Tarımda Pazarlama Stratejileri: Tedarikçi Seçim Kriterleri ve Etkinlik Analizleri

Yıl 2023, , 156 - 174, 27.12.2023
https://doi.org/10.61513/tead.1365192

Öz

Bu çalışmanın temel amacı seçilmiş illerde organik tarım pazarlama kanallarında yer alan tedarikçilerin seçim kriterleri ve etkinliklerinin araştırılmasıdır. Bu amaca yönelik olarak her bir ürün grubundan oransal örnekleme yöntemine göre belirlenen 219 organik tarım üreticisi ve 212 organik tarım ticareti yapan işletme ile görüşülmüştür. Bu görüşmeler sırasında toplanan veriler yardımıyla tedarikçi seçim kriterlerini belirlemek için Analitik Ağ Süreci (AAS) ve tedarikçilerin etkinliklerini belirlemek için Veri Zarflama Analizi (VZA) modelleri kullanılmıştır. Yapılan analizde 11 ana ve 8 alternatif kriter belirlenmiş olup üreticiler tarafından en çok tercih edilen ve en uygun belirlenen tedarikçi e-pazar işletmesidir. Üreticiler tedarikçileri seçerken ilk olarak fiyatı dikkate alırken, işletmelerin finansal yapısı, ödeme şekli, güven ve kalite gibi kriterleri de dikkate almaktadır. Araştırmada tedarikçilerin etkinlik seviyeleri incelenmiş ve ortalama teknik etkinlik 0.745 olarak hesaplanırken kaynak kullanım etkinliği 0.728, ekonomik etkinlik 0.519, saf teknik etkinlik 0.859 ve ölçek etkinliği 0.864 olarak saptanmıştır. Teknik etkinliği en yüksek işletmenin sanayi, ekonomik etkinliği en yüksek işletmenin ise e-pazar işletmesi olduğu görülmektedir. Ayrıca işletmelerin %8.01’i tam teknik etkinliğe ulaştığı ve işletmelerin alım miktarını 1.358 kg, personel sayısını 4.3 kişi, fire miktarını 1.978 kg, depolama kapasitesini 9.332 kg ve nakliye sefer sayısını 8.1 kez azaltıldığı takdirde aynı pazarlama marjına ulaşabileceklerdir. Sonuç olarak organik tarım yapan üreticiler için en uygun pazarlama kanalının e-pazar işletmesi olduğu belirlenmiş ve pazarlama stratejilerinin oluşturmasına yönelik öneriler sunulmuştur.

Etik Beyan

Bu çalışmanın etik kurul onayı, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Etik Kurulu’ndan 24.11.2021 tarih ve E-29529695-050.99-180037 nolu kararla alınmıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK 1002 - 221K220

Proje Numarası

221K220

Kaynakça

  • Abay, C., & Akgüngör, S. (1999). Türkiye’de ekolojik Tarim Ürünlerine Yönelik Tüketici Talebi. Ekolojik Tarim, Izmir.
  • Aceleanu, M. I. (2016). Sustainability and competitiveness of Romanian farms through organic agriculture. Sustainability, 8(3), 245.
  • Adanacıoğlu, H. (2009). Organik ve Konvansiyonel Pamukta Pazarlama Kanallarının Etkinliğinin Belirlenmesi ve Çiftçi Açısından En Uygun Pazarlama Modelinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi, İzmir
  • Adebiyi, J. A. (2014). Organic agriculture development strategies in Tunisia and Uganda: Lessons for African organics. Iowa State University,
  • Aertsens, J., Verbeke, W., Mondelaers, K., & Huylenbroeck, G. V. (2009). Personal determinants of organic food consumption: a review. British food journal, 111(10), 1140-1167.
  • Agarwal, A., Shankar, R., & Tiwari, M. K. (2006). Modeling the metrics of lean, agile and leagile supply chain: An ANP-based approach. European journal of operational research, 173(1), 211-225.
  • Akçay, A., Çelik, E., & Sarıözkan, S. (2017). Veri Zarflama Analizi ile Koyunculuk İşletmelerinin Etkinliklerinin Belirlenmesi: Yozgat İli Örneği. II. Ulusal Hayvancılık Ekonomisi Kongresi, Antalya.
  • Aktürk, D. (2012, 15–19 February 2012). Organik Ürünlerin Pazarlama Kanalları: Türkiye için Uygun Bir Model Önerisi International Food, Agricultural and Gastronomy Congress Antalya, Turkey.
  • Aktürk, D., & Kıral, T. (2002). Veri zarflama yöntemi ile tarım işletmelerinde pamuk üretim faaliyetinin etkinliğinin ölçülmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(3), 197-203.
  • Allen, P., & Kovach, M. (2000). The capitalist composition of organic: The potential of markets in fulfilling the promise of organic agriculture. Agriculture and Human Values, 17, 221-232.
  • Altan, M. S. (2010). Türk Sigortacilik Sektöründe Etkinlik: Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 185-204.
  • Aygün, M., & Gürsoy, S. (2020). Antep Fıstığı (Pistacia vera L.) Üretimi Yapan İşletmelerin Tarımsal Mekanizasyon Düzeylerinin Belirlenmesi: Türkiye, Siirt İli Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 136-142.
  • Ayla, D., & Altıntaş, D. (2017). Organik Üretim ve Pazarlama Sorunları Üzerine Bir Değerlendirme. Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 19(4), 7-17.
  • Bahşi, N., & Ali, A. (2019). Tüketicilerin organik tarım ürünlerine bakış açılarının belirlenmesi üzerine bir araştırma: Osmaniye ve Şanlıurfa illeri örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(1), 26-34.
  • Bal, V., & Hürriyet, B. (2013). Eğitim ve araştirma hastanelerinde veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 1-14.
  • Bayramoğlu, Z., Ağızan, K., Ağızan, S., Bozdemir, M., Ataiyibiner, A., & Akgöz, B. (2021). Marjinal Tarım Alanlarında Organik Tarımın Yaygınlaştırılması Ve Sürdürülebilirliğe Katkı Sağlanması Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA).
  • Bayramoğlu, Z., Aktürk, D., & Tatlıdil, F. F. (2010). Kaynakların Rasyonel Kullanımının Üretim Maliyetleri Üzerine Etkisi: Kanola Yetiştiriciliği Örneği. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 24(3), 62-68.
  • Bayramoğlu, Z., & Bozdemir, M. (2017). Dane Mısır Üretiminde Kaynak Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi: Konya İli Örneği (Vol. 1. Basım). Atlas Akademi Yayınevi.
  • Bayramoğlu, Z., Oğuz, C., Ağızan, K., & Ağızan, S. (2018). Tarımda Mekanizasyon Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi. IX. InternaƟonal Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series, Edirne.
  • Baysel, B. (2013). Türkiye’de Organik Tarım Üretiminin Önemi ve Tarımsal Ürün İhracatı İçerisindeki Payı. İstanbul Ticaret Üniversitesi,
  • Bektaş, Z. K., & Uysal, Ö. K. (2012, 5-7 Eylül 2012). Türkiye’de Geleneksel ve Organik Ürün Fiyatları Üzerine Bir Değerlendirme. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kogresş, Konya.
  • Bilişik, M. T. (2020). Kağıt İmalat Sektöründe Tedarikçi Seçiminde Analitik Ağ Süreci Yöntemi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(35), 582-599.
  • Bozyiğit, S., & Doğan, G. K. (2015). Türkiye'deki Doğal ve Organik Ürün Üreticilerinin Yaşadığı Pazarlama Sorunları: Keşifsel Bir Araştırma. Journal of Economics & Administrative Sciences, 17(2), 33-47.
  • Brzezina, N., Biely, K., Helfgott, A., Kopainsky, B., Vervoort, J., & Mathijs, E. (2017). Development of organic farming in Europe at the crossroads: Looking for the way forward through system archetypes lenses. Sustainability, 9(5), 821.
  • Bulut, M., & Şen, B. (2023). Organik Ürünlerin Pazarlanmasına İlişkin Durum Değerlendirmesi. Güncel Gelişmelerle Pazarlama Konular ve Araştırmalar-I, 95.
  • Chung, S.-H., Lee, A. H., & Pearn, W.-L. (2005). Analytic network process (ANP) approach for product mix planning in semiconductor fabricator. International Journal of Production Economics, 96(1), 15-36.
  • Cooper, W. W., Li, S., Seiford, L. M., Tone, K., Thrall, R. M., & Zhu, J. (2001). Sensitivity and stability analysis in DEA:some recent developments. Journal of productivity analysis, 15(3), 217-246.
  • Çınar, D., & Göktaş, B. (2019). Organik Tarım Ürünleri Konusunda Yapılmış Pazarlama Çalışmalarından Örnekler. Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 131-144.
  • Dağdeviren, M., Dönmez, N., & Mustafa, K. (2006). Bir İşletmede Tedarikçi Değerlendirme Süreci İçin Yeni Bir Model Tasarimi Ve Uygulamasi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21(2), 247-255.
  • Daşcı, M., Bedir, S., Kızıltaş, S., Cengiz, M. M., & Boz, H. (2010). Yöresel Organik Ürünlerde Üretim ve Pazarlama Problemleri. Türkiye IV. Organik Tarım Sempozyumu.
  • Denizhan, B., Yalçıner, A. Y., & BERBER, Ş. (2017). Analitik hiyerarşi proses ve bulanık analitik hiyerarşi proses yöntemleri kullanılarak yeşil tedarikçi seçimi uygulaması. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 63-78.
  • Derici, S., & Doğan, N. Ö. (2019). Tarimsal Ürün Depolama ve Lojistik Şirketi İçin Yer Seçimi: Bir AHP Uygulamasi. In (pp. 611-625).
  • Doğan, K., & Külekçi, M. (2020). Iğdır İli Silajlık Mısır Üretiminde Etkinliğin ve Etkinliğe Etki Eden Faktörlerin Belirlenmes. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1338-1349.
  • Doğan, N. Ö., & Ersoy, Y. (2017). Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerinde VZA İle Etkinlik Ölçümü: Marmarabirlik Örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52(4), 627-641.
  • Durdane, U., & Helvacı, İ. (2023). Kamu Çalışanlarının Sağlıklı Yaşamı Benimseme ve Organik Tarım Ürünleri Satın Alma Davranışları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Mersin İli Örneği. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 11(2), 70-86.
  • Dyson, R. G., Allen, R., Camanho, A. S., Podinovski, V. V., Sarrico, C. S., & Shale, E. A. (2001). Pitfalls and protocols in DEA. European Journal of operational research, 132(2), 245-259.
  • Elbistanlı, Ö. (2019). Gaziantep İli Antepfıstığı İhracat Pazarlama Organizasyonu. Çukurova Üniversitesi,
  • Engindeniz, S., & Coşar Öztürk, G. (2013). İzmir'de domates üretiminin ekonomik ve teknik etkinlik analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(1), 67-75.
  • Er, C. (2009). Organik Tarım Bakımından Türkiye’nin Potansiyeli, Bugünkü Durumu ve Geleceği. İTO Yayınları, Yayın(2009-3).
  • Eren, T., & Özbek, A. (2013). Analitik Ağ Süreci Yaklaşimiyla Üçüncü Parti Lojistik (3pl) Firma Seçimi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 95-113.
  • Ersoy, N. (2018). Banka Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 478-487.
  • Eti, H. S. (2014). Organik Gıdaların Pazarlanması ve Organik Gıdalara Karşı Tüketici Tutum ve Davranışları Analizi. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ
  • Ferreira, S., Oliveira, F., Gomes da Silva, F., Teixeira, M., Gonçalves, M., Eugénio, R., Damásio, H., & Gonçalves, J. M. (2020). Assessment of factors constraining organic farming expansion in lis valley, Portugal. AgriEngineering, 2(1), 111-127.
  • FİBL. (2022). Dünya'da Organik Tarım: 2022. https://www.fibl.org/fileadmin/documents/shop/1344-organic-world-2022_lr.pdf
  • Gök, S. A. (2008). Organik Tarım İşletmelerinin Pazarlama Faaliyetleri ve Sorunlara Yönelik Yaklaşımları. Ankara Üniversitesi Ankara
  • Görener, A. (2008). Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) Yazilimi Seçiminde Öncelikli Kriterlerin Belirlenmesi: Bir Analitik Ağ Süreci Uygulamasi. VIII. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 41-48.
  • Güler, D., & Saner, G. (2020). Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Etkinlik Ölçümü: İzmir ve Manisa Örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 30(2), 386-397.
  • Gündüz, O. (2015). Bulanık Veri Zarflama ile Kuru Kayısı Yetiştiren İşletmelerin Etkinlik. Journal of Agricultural Sciences, 21(4), 525-537.
  • Gür, Ş., Bedir, N., & Eren, T. (2017). Analitik ağ süreci ve PROMETHEE yöntemleri ile gıda sektöründeki orta ölçekli işletmeler için pazarlama stratejilerinin seçimi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 79-92.
  • Gür, Ş., Miman, M., & Eren, T. (2020). Analitik Ağ Süreci Yöntemi ile Akaryakıt Taşımacılığının Çevresel Etkilerini Değerlendirme. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 5(2), 61-70.
  • Gürses, S. T. (2014). Organik Ürünlerin Tüketim Eğilimleri ve Tüketici Profilinin Belirlenmesi: Sakarya İli Örneği. Uludağ Üniversitesi Bursa
  • Hamurcu, M., & Tamer, E. (2017). Science citation index (SCI) kapsamında dergi seçimi için analitik ağ süreci yönteminin kullanılması. Harran üniversitesi mühendislik dergisi, 2(2), 54-70.
  • Haq, A. N., & Kannan, G. (2006). Fuzzy analytical hierarchy process for evaluating and selecting a vendor in a supply chain model. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 29(7-8), 826-835.
  • Hwang, H.-S., Moon, C., Chuang, C.-L., & Goan, M.-J. (2005). Supplier selection and planning model using AHP. International Journal of the Information Systems for Logistics and Management, 1(1), 47-53.
  • Ildız, H. (2019). Trakya bölgesinde aspir tarımı yapan işletmelerin etkinlik analizi. Namık Kemal Üniversitesi, İnan, R., Bekar, A., & Urlu, H. (2021). Tüketicilerin Organik Gıda Satın Alma Davranışları ve Tutumlarına İlişkin Bir. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(1), 220-235.
  • Inkoom, S. A. (2017). Encouraging organic agriculture: The effects of conversion subsidies. South Dakota State University.
  • Kara, A. (2007). Organik Ürünlerin Pazarlanmasında Tüketicilerin Tutumlarının ve Tercihlerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma. Sakarya Üniversitei, Sakarya
  • Kara, E., Geyikçi, İ., & Burak, U. (2015). Analitik Ağ Süreci ile Lojistik Sektöründe Lojistik Maliyet Unsurları ve Ağrılıklarının Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi; Cilt: 20 Sayı: 1.
  • Karaman, S., Karahan, H., & Özsayın, D. (2013). Geleneksel ve organik kiraz üreten işletmelerin verimlilik ve etkinlik analizi. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 6(1), 79-82.
  • Kılıç, S., Duman, O., & Bektaş, E. (2014). Organik Ürünlerin Pazarlama Stratejileri ve Üreticiler Üzerinde Bir Alan Arastırması. Business & Economics Research Journal, 5(1), 39-65.
  • Kohl, S., Schoenfelder, J., Fügener, A., & Brunner, J. O. (2019). The use of Data Envelopment Analysis (DEA) in healthcare with a focus on hospitals. Health care management science, 22(2), 245-286. Korkmazyürek, Y. (2020). Organik Tarım Ürünlerinde Pazarlama Karması (4P) ve Bu Bağlamda Önemli Kavramlar. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(7), 60-86.
  • Kumcu, E. H. (2019). Organik Ürünlerin Pazarlanması ve Organik 3.0 Stratejilerinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi,
  • Külekçi, M. (2014). Antepfıstığı üretiminde kâr etkinliğinin belirlenmesi; veri zarflama analizi uygulaması. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 2014(1), 94-105.
  • Lee, J. W., & Kim, S. H. (2000). Using analytic network process and goal programming for interdependent information system project selection. Computers & Operations Research, 27(4), 367-382.
  • Lehmann, D. R., & O'shaughnessy, J. (1974). Difference in Attribute Importance for Different Industrial Products: A bi-national study analyzes how industrial buyers evaluate different product categories. Journal of Marketing, 38(2), 36-42.
  • Marangoz, M. (2004). Türkiye'de Organik Tarım Ürünleri Pazarının Yapısı ve Gelişimi. Akademik Gıda, 2(2), 11-12.
  • Mardani, A., Zavadskas, E. K., Streimikiene, D., Jusoh, A., & Khoshnoudi, M. (2017). A comprehensive review of data envelopment analysis (DEA) approach in energy efficiency. Renewable and sustainable energy reviews, 70, 1298-1322.
  • Melović, B., Cirović, D., Backovic-Vulić, T., Dudić, B., & Gubiniova, K. (2020). Attracting green consumers as a basis for creating sustainable marketing strategy on the organic market—relevance for sustainable agriculture business development. Foods, 9(11), 1552.
  • Mu, E., Cooper, O., & Peasley, M. (2020). Best practices in analytic network process studies. Expert Systems with Applications, 159, 113536.
  • Nesrin, A., Sönmez, S., Gür, Ş., Yılmaz, A., & Eren, T. (2018). Kamu hastanelerinde analitik ağ süreci yöntemi ile finans yöneticisi seçimi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 133-146.
  • Niemira, M. P., & Saaty, T. L. (2004). An analytic network process model for financial-crisis forecasting. International journal of forecasting, 20(4), 573-587.
  • Oelofse, M., Høgh-Jensen, H., Abreu, L. S., Almeida, G. F., Hui, Q. Y., Sultan, T., & De Neergaard, A. (2010). Certified organic agriculture in China and Brazil: Market accessibility and outcomes following adoption. Ecological Economics, 69(9), 1785-1793.
  • Olgun, A., Artukoğlu, M., & Adanacıoğlu, H. (2008). Bazı Organik Ürünlerin Pazarlama Kanallarının Etkinliğinin Belirlenmesi ve En Uygun Pazarlama Modelinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma (Proje No: 104K018). TÜBİTAK.
  • Ömürbek, N. (2013). Analitik hiyerarşi süreci ve analitik ağ süreci yöntemlerinde grup karari verilmesi aşamasina ilişkin bir örnek uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 47-70.
  • Ömürbek, N., Üstündağ, S., & Helvacıoğlu, Ö. C. (2013). Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi süreci (AHP) kullanımı: Isparta bölgesinde bir uygulama. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 101-116.
  • Öncel, A., & Şimşek, S. (2011). Türkiye’de Bölgelerarasi Kaynak Kullanim Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(37), 87-119.
  • Özden, Ü. (2008). Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 167-185.
  • Özkul, F. S. (2010). Niğde'de Üretilen Organik ve Organik Olmayan Tarım Ürünlerinin Üretim ve Pazarlama Sürecindeki Farklılıkların Belirlenmesi. Niğde Üniversitesi, Niğde
  • Öztürk, D., & İslam, A. (2014). Türkiye’de Organik Ürünlerin Pazarlanması. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 9(1), 75-94.
  • Paradi, J. C., & Zhu, H. (2013). A survey on bank branch efficiency and performance research with data envelopment analysis. Omega, 41(1), 61-79.
  • Pektaş, G. Ö. E. (2019). Türkiye’de Organik Tarım Pazarlaması ve Bir E-ticaret Girişimcilik Örneği. 4th International EMI Entrepreneurship & Social Sciences Congress.
  • Qiao, Y., Martin, F., He, X., Zhen, H., & Pan, X. (2019). The changing role of local government in organic agriculture development in Wanzai County, China. Canadian Journal of Development Studies/Revue canadienne d'études du développement, 40(1), 64-77.
  • Rashidi, K., & Cullinane, K. (2019). Evaluating the sustainability of national logistics performance using Data Envelopment Analysis. Transport Policy, 74, 35-46.
  • Rozman, Č., Pažek, K., Kljajić, M., Bavec, M., Turk, J., Bavec, F., Kofjac, D., & Škraba, A. (2013). The dynamic simulation of organic farming development scenarios–A case study in Slovenia. Computers and electronics in agriculture, 96, 163-172.
  • Saaty, T. L. (1977). A scaling method for priorities in hierarchical structures. Journal of mathematical psychology, 15(3), 234-281.
  • Saaty, T. L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. International journal of services sciences, 1(1), 83-98.
  • Saaty, T. L., & Vargas, L. G. (2013). The analytic network process. In Decision making with the analytic network process (pp. 1-40). Springer.
  • Soner, S., & Önüt, S. (2006). Çok kriterli tedarikçi seçimi: Bir ELECTRE-AHP uygulaması. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma, 4, 110-120.
  • Supçiller, A. A., & Deligöz, K. (2018). Tedarikçi Seçimi Probleminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Uzlaşik Çözümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2018(Özel Sayı), 355-368.
  • Tarkan, E. (2005). Organik Pamuk Üretimi, Pazarlaması, Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımları, Salihli İlçesi Örneği. Ege Üniversitesi İzmir
  • Tetik, S. (2003). İşletme performansını belirlemede veri zarflama analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 221-230.
  • Tezsürücü, D., & Sofyalıoğlu, Ç. (2015). AHS–VZA Yöntemi ile Tedarikçilerin Performans Değerlendirmesi: Beyaz Eşya Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(33), 113-128.
  • TOB. (2022). Organik Tarım İstatistikleri. Retrieved 18.04.2022 from https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Organik-Tarim/Istatistikler
  • Toklu, M. C., Çağıl, G., Pazar, E., & Faydalı, R. (2018). SWARA-WASPAS metodolojisine dayalı tedarikçi seçimi: türkiye'de demir-çelik endüstrisi örneği. Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 6(3), 113-120.
  • Tsvetkov, I., Atanassov, A., Vlahova, M., Carlier, L., Christov, N., Lefort, F., Rusanov, K., Badjakov, I., Dincheva, I., & Tchamitchian, M. (2018). Plant organic farming research–current status and opportunities for future development. Biotechnology & Biotechnological Equipment, 32(2), 241-260.
  • Uzundumlu, A., & Sezgin, A. (2019). Organik ürün tüketimi üzerine etkili olan faktörlerin analizi; Erzurum ili örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 441-451.
  • Wei, S., Zhang, J., & Li, Z. (1997). A supplier-selecting system using a neural network. 1997 IEEE International Conference on Intelligent Processing Systems (Cat. No. 97TH8335),
  • Wu, W.-W., & Lee, Y.-T. (2007). Selecting knowledge management strategies by using the analytic network process. Expert Systems with Applications, 32(3), 841-847.
  • Wu, W. Y., Shih, H.-A., & Chan, H.-C. (2009). The analytic network process for partner selection criteria in strategic alliances. Expert Systems with Applications, 36(3), 4646-4653.
  • Yalama, A., & Sayım, M. (2008). Veri zarflama analizi ile imalat sektörünün performans değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 89-107.
  • Yeşilyurt, M. E., & Yeşilyurt, F. (2007). Poliklinik ve doğum hizmeti veren hastanelerde girdi tıkanıklığı ve aylak girdiler. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(28), 127-140.
  • Yolalan, R. (1993). İşletmelerde Göreli Etkinlik Ölçümü. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, 483, 96s.
  • Yurdakul, M., & Yıldırım, E. (2013). Analitik ağ süreci yöntemi ile en uygun pazarlama stratejisinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(Özel Sayı), 211-225.
  • Zhao, H., Guo, S., & Zhao, H. (2019). Provincial energy efficiency of China quantified by three-stage data envelopment analysis. Energy, 166, 96-107.
Toplam 104 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çiftlik İşletmeleri, Sürdürülebilir Tarımsal Kalkınma
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Kemalettin Ağızan 0000-0002-2340-2614

Zeki Bayramoğlu 0000-0003-3258-3848

Proje Numarası 221K220
Yayımlanma Tarihi 27 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023

Kaynak Göster

APA Ağızan, K., & Bayramoğlu, Z. (2023). Organik Tarımda Pazarlama Stratejileri: Tedarikçi Seçim Kriterleri ve Etkinlik Analizleri. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 9(2), 156-174. https://doi.org/10.61513/tead.1365192