Lise Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyetle İlişkili Bazı Değişkenlerin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 4, 1877 - 1894, 01.12.2018

Demet Pekşen Süslü Ayla Oktay

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.506884

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, lise
öğrencilerinde siber zorbalık ve siber mağduriyet puanlarında cinsiyet, yaş,
okul türü, bilgisayar/cep telefonu/tablete sahip olma, interneti kullanma
sıklığı ve internete bağlandıkları yer açısından anlamlı bir fark olup olmadığını
incelemektir. Araştırmanın modeli, ilişkisel tarama modelidir. Araştırma grubu 1085
lise öğrencisinden (554 kız, 531 erkek) oluşmaktadır. Araştırmaya katılan
öğrencilerin yaşları 14-17 arasında değişmektedir. Araştırmada Kişisel Bilgi
Formu, Siber Zorbalık Ölçeği ve Siber Mağduriyet Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde normallik varsayımı karşılanamadığı
için değişkenler arası farklılıkların araştırılmasında, Mann-Whitney U testi,
Kruskal-Wallis testi ve Post-Hoc Mann-Whitney U testi uygulanmıştır.
Araştırmanın bulgularına göre lise öğrencilerinin siber zorbalık ve siber
mağduriyet puanlarında bazı değişkenler açısından anlamlı farklılıklar
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Siber zorbalık, siber mağduriyet, lise öğrencileri, yaş, cinsiyet, okul türü

Kaynakça

• Akbulut, Y. & Erişti, B. (2011). Cyberbullying and victimization among Turkish university students. Australasian Journal of Educational Technology, 27(7), 1155-1170. Arıcak O.T. (2015). Siber Alemin Avatar Çocukları İnternet ve Gençlik İlişkisinin Bugünü ve Geleceği, Remzi Kitabevi. Arıcak, O. T., Kınay, H. & Tanrıkulu, T. (2012). Siber zorbalık ölçeğinin ilk psikometrik bulguları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 101-114. Arıcak, O. T., Tanrıkulu, T. & Kınay, H. (2012). Siber mağduriyet ölçeğinin ilk psikometrik bulguları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 1-6. Arıcak, O. T. (2009). Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university students. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 167-184. Balkıs, M., Duru, E. & Buluş, M. (2005). Şiddete yönelik tutumların özyeterlilik, medya, şiddete yönelik inanç, arkadaş grubu ve okula bağlılık duygusu ile ilişkisi. Ege Eğitim Dergisi, 6 (2), 81-97. Batmaz, M. & Ayas. T. (2013) İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin psikolojik belirtilere göre sanal zorbalık düzeylerinin yordanması. Sakarya University Journal Of Education, 3/1. 43-53. Bayraktar. F. (2009). Ergenlerin zorba ve kurban davranışlarında birey, aile, akran ve okula dair özelliklerin rolü: Bütüncül bir model önerisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Bingöl, N. & Tanrıkulu, T. (2014) Siber zorba ve mağdur olma ile algılanan sosyal destek düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 43. Brewer, G. & Kerslake, J. (2015). Cyberbullying, self-esteem, empathy and loneliness. Computers in Human Behavior, 48, 255-260. Burnukara, P. (2009). İlk ve orta ergenlikte geleneksel ve sanal akran zorbalığına ilişkin betimsel bir inceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Büyüktürk, Ş., E. Kılıç Çakmak, Ö. E. Akgün, Ş. Karadeniz & F. Demirel. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (19.baskı) Pegem Akademi, Ankara Cassidy, W., Jackson, M. & Brown, K. N. (2009). Sticks and stones can break my bones, but how can pixels hurt me? Students’ experiences with cyber- bullying. School Psychology International, 30 (4), 383-402. Dehue, F., Bolman, C., & Vollink, T. (2008). Cyberbullying: Youngsters’ experiences and parental perception. CyberPsychology & Behavior, 11, 217–223. Erdur Baker, Ö. (2010). Cyberbullying and its correlations to traditional bullying, gender and frequent and risky usage of internet-mediated communication tools. New Media & Society, 12 (1), 109-125. Eroğlu, Y. (2014). Ergenlerde siber zorbalık ve mağduriyeti yordayan risk etmenlerini belirlemeye yönelik bütüncül bir model önerisi. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa. Hinduja, S.,& Patchin, J. W. (2009). Emotional and psychological consequences. Cyberbullying Research Summary. www.cyberbullying.us Hinduja & Patchin (2008). Cyberbullying: an exploratory analysis of factors related to offending and victimization. Deviant Behavior, 29, 129􏰂-156. Huang, Y., & Chou, C. (2010). An analysis of multiple factors of cyberbullying among junior high school students in Taiwan. Computers in Human Behavior, 26, 1581–1590. Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 2.Baskı, Asil Yayıncılık. Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Kowalksi, R. M., & Limber, S.P. (2007). Electronic bullying among middle school students. Journal of Adolescent Health, 41, 522-530. Li, Q. (2007) New bottle but old wine: A research of cyberbullying in schools. Computers in Human Behavior, 23, 1777-1791. Li, Q. (2006). Cyberbullying in schools: A research of gender differences. School Psycholog International, 27, 157-170. Mark, L.& Ratliffe, K.T. (2011). Cyber World: New playgrounds for bullying. Computers in Schools, 28, 92-116. Misha, F., Khoury-Kassabri, M., Gadalla, T. & Daciuk, J. (2012) Risk Risk factors for involvement in cyber bullying: Victims, bullies and bully–victims. Children and Youth Services Review, 34, 63-70. Navarro, R., Yubero, S., Larrañaga, E., & Martínez, V. (2012). Children’s cyberbullying victimization: Associations with social anxiety and social competence in a Spanish sample. Child Indicators Research, 5(2), 281-295. Ortega, R., Elipe, P., Mora-Merchan, J., Calmaestra, J. & Vega, E. (2009) The emotional impact on victims of traditional bullying and cyberbullying. A study of Spanish adolescents. Journal of Psychology, 217 (4), 197-204. Özbay, A. (2013). Ergenlerde siber zorbalık, siber mağduriyet, Aleksitimi ve öfke ifade etme biçimleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi, İstanbul. Özel, S. (2013). Lise öğrencileri arasında siber zorbalık, siber mağduriyet, depresyon ve benlik saygısı ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi, İstanbul Pallant, J. (2005). SPSS Survival Manual: A step by step guide to data analysis using SPSS. Allen & Unwin Publication, Syndney. Patchin, J. W., & Hinduja, S. (2012). Cyberbullying: An update and synthesis of the research. In J. Patchin & S. Hinduja (Eds.), Cyberbullying prevention and response: Expert perspectives (pp. 13–35). New York: Routledge. Sarak, Ö. (2012). Lise Öğrencilerinde sanal Zorbalık. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi, İstanbul. Schenk, A. M. & Fremouw, W. J. (2012) Prevalence, psychological impact, and coping of cyberbully victims among college students. Journal of School Violence, 11 (1), 21-37. Schneider, S.K., O’Donnell L., Stueve A., & Coulter R. W. S. (2012). Cyberbullying, school bullying and psychological distress: a regional census of high school students. American Journal of Public Health, 102 (1), 171-178. Serin, H. (2012). Ergenlerde siber zorbalık/ siber mağduriyet yaşantıları ve bu davranışlara ilişkin öğretmen ve eğitim yöneticilerinin görüşleri. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul. Shemesh, D.O., Heiman, T.& Eden, S. (2012). Cyberbullying victimisation in adolescence: relationships with loneliness and depressive mood. Emotional and Behavioural Difficulties,17, 361–374. Slonje, R., Smith, P.K. & Frisen, A. (2012). Processes of cyberbullying and feelings of remorse by bullies: A pilot study. European Journal Of Developmental Psychology, 9 (2), 244-259. Slonje, R. & Smith, P. K. (2008). Cyberbullying: Another main type of bullying? Scandinavian Journal of Psychology, 49, 147-154. Smith, P. K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S., & Tippett, N. (2008). Cyberbullying: its nature and impact in secondary school pupils. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 49 (4), 376-385. Topçu, Ç., Yıldırım, A. & Erdur-Baker, Ö. (2013). Cyberbullying @ schools: What do Turkish Adolescents think?. Int J Adv Counselling, 35, 139-151. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) (2015). Hane Halkı Bilişim Teknolojileri kullanım Araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18660 Vandebosch, H., & Van Cleemput, K. (2009). Cyberbullying among youngsters: Profiles of bullies and victims. New Media & Society, 11(8) Walrave, M., & Heirman, W. (2011). Cyberbullying: Predicting victimsation and perpetration. Children & Society, 25, 59-72. Wang, J., Nansel, T. R. & Iannotti, R. J. (2011). Cyber and traditional bullying: Differential association with depression. Journal of Adolescent Health, 48 (4), 415-417. Williams, K.R. & Guerra, N.G. (2007). Prevalence and predictors of internet bullying. Journal of Adolescent Health, 41(6),14-21. Wolak, J., Mitchell, K.J.,& Finkelhor, D. (2007). Does online harassment constitute bullying? An explorations of online harassment by known peers and online-only contacts. Journal of Adolescent Health, 41 (6), 51-58. Yaman, E. & Peker, A. (2012). Ergenlerin siber zorbalık ve siber mağduriyete ilişkin algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 819 -833. Ybarra, M. & Mitchell, K. (2007). Prevalence and frequency of internet harassment instigation: Implications for adolescent health. Journal of Adolescent Health, 41, 189-195. Ybarra, M. (2004). Linkages between depressive symptomatology and internet harassment among young regular internet users. CyberPsychology&Behavior, 7 (2), 247-257. Ybarra, M. & Mitchell, K. (2004a). Online aggressor/targets, aggressors, and targets: a comparison of associated youth characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry. 45 (7), 1308–1316 . Ybarra, M. & Mitchell, K. (2004b). Youth engaging in online harassment: associations with caregiver-child relationships, internet use, and personal characteristics. Journal of Adolescence. 27, 319-336.
• Ybarra, M., West, M. D. & Leaf, P. J. (2007). Examining the overlap in internet harassment and school bullying: implications for school intervention. Journal of Adolescent Health, 41, 42-50.