Şehd-i Ebrâr’daki Türkçe Deyimler

Yıl 2020, , 1331 - 1342, 21.07.2020

Nülüfer Çelik

https://doi.org/10.33206/mjss.547520

Öz

    XVI. yüzyıl Eski Anadolu Türkçesini Türkiye Türkçesine bağlayan Osmanlı
Türkçesi dönemi çoğunlukla Arapça ve Farsça kelimelerin tercih edildiği,
Türkçenin daha çok fiil ve ekleriyle var olmaya çalıştığı bir dönemdir. Bu
durum bu dönem şair ve yazarlarının kullandıkları deyimler için de söz
konusudur. Bu dönem şair ve yazarlarının bir kısmı eserlerinde Arapça ve Farsça
deyimler kullanırken, bir kısmı da Türkçe deyimler kullanmışlardır. Bu dönemde
yazılan eserlerden biri de Muhyi Gülşeni tarafından yazılmış Şehdi Ebrardır. Bu
çalışmada, Arapça, Farsça ve Türkçe kelimelerin yanı sıra, farklı
sayılarda  birleştirilerek oluşturulan
birleşik yapılar ve deyimler yer almaktadır. Bu makalede XVI. yüzyılda yazılmış
Şehd-i Ebrâr adlı eserdeki Türkçe deyimler tespit edilmeye ve değerlendirilmeye
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şehd-i Ebrâr, Muhyî-i Gülşenî, Türkçe, Deyim

Kaynakça

• AKSAN, D. (2006) Türkçenin Söz Varlığı, Engin Yayınevi, Ankara
• Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I-II (2007), , Yargı Yay. Ankara
• CEBECİOĞLU, E. (1997)Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber Yayıncılık, Ankara
• ÇELİK, N,. (2014) Muhyî-i Gülşenî Şehd-i Ebrâr (Dil incelemesi, Metin, Dizin), Doktora Tezi, Elazığ
• DEVELİOĞLU, F. (1962) Osmanlıca Türkçe Sözlük, Aydın Kitabevi, Ankara
• ERGİN, M. (1985)Türk Dil Bilgisi, Boğaziçi Yayınları, İstanbul
• EYÜBOĞLU, E K. (1973) On üçüncü yüzyıldan günümüze kadar Şiirde ve Halk Dilinde Atasözleri ve Deyimler, II. Cilt, Doğan Kardeş Matbaacılık Sanayii, İstanbul
• GÖLPINARLI, A. (2004) Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri, İnkılâp Yayınevi, İstanbul
• PALA, İ. (1995) Divan Şiiri Sözlüğü, Akçağ Yayınları
• PARLATIR, İ. (2009) Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yayınları, Ankara Türkçe Sözlük, (2005) Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara