TÜRK GEMİ ADAMLARINDA PSİKOLOJİK İYİ OLUŞUN KİŞİLİK ÖZELİKLERİ VE BELİRSİZLİĞE TAHAMMÜLSÜZLÜK DEĞİŞKENLERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 4, 1395 - 1413, 31.12.2022

Mehmet Özalp Durmuş Ümmet

https://doi.org/10.47525/ulasbid.1185627

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma ile denizcilik sektöründe çalışan ve seyirlere çıkan Türk gemi adamlarında psikolojik iyi oluşun kişilik özellikleri ve belirsizliğe tahammülsüzlük değişkenlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, ilişkisel araştırma modeli olarak planlanıp yürütülmüştür. Bu kapsamda, denizcilik sektöründe çalışan ve seyirlere çıkan 277 Türk gemi adamı, araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veri toplama sürecinde, araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOÖ), On-Maddeli Kişilik Ölçeği (OMKÖ) ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, SPSS 25.0 paket programından faydalanılmıştır. Analizlerde Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon hesabı ile Çoklu Regresyon analiz tekniği kullanılmıştır. Analizler neticesinde; Türk gemi adamlarının psikolojik iyi oluşları ile yumuşak başlılık kişilik özelliği arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu, psikolojik iyi oluş ile diğer kişilik özellikleri (dışadönüklük, sorumluluk, duygusal dengelilik, deneyime açıklık) arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Psikolojik iyi oluş üzerinde, kişilik özelliklerinden yalnızca yumuşak başlılık kişilik özelliğinin anlamlı düzeyde yordayıcı etkisi olduğu görülmüştür. Psikolojik iyi oluş ile belirsizliğe tahammülsüzlük toplam puanları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün psikolojik iyi oluş üzerindeki yordayıcı etkilerinin anlamlı olmadığı saptanmıştır. Belirsizliğe tahammülsüzlük alt boyutları ile psikolojik iyi oluş arasında ise anlamlı ilişkiler (ileriye yönelik kaygı ile pozitif yönde, engelleyici kaygı ile negatif yönde) tespit edilmiş ve her iki alt boyutun da psikolojik iyi oluş üzerinde anlamlı düzeyde yordayıcı etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise elde edilen bulgular, literatür kapsamında tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

psikolojik iyi oluş, kişilik özellikleri, belirsizliğe tahammülsüzlük, gemi adamı, denizcilik

AN INVESTIGATION OF PSYCHOLOGICAL WELL-BEING IN TURKISH SEAFARERS ACCORDING TO PERSONALITY TRAITS AND INTOLERANCE OF UNCERTAINTY VARIABLES

Öz

This research examines the psychological well-being of Turkish seafarers who are working in the maritime industry and sailing sector by considering the variables of personality traits and intolerance to uncertainty. The research was planned and conducted as a relational research model. In this context, 277 Turkish seafarers constituted the sample of the research. For the process of gathering data, the personal information form prepared by the researchers, the Psychological Well-Being Scale (PWB to S), the Ten-Item Personality Scale (TIPS), and the Intolerance of Uncertainty Scale (IUS-12) were used as sources. SPSS 25.0 package program was also used in the analysis of the data. Spearman-Brown Rank Correlation Calculation and Multiple Regression analysis techniques were used in the analyses. As a result of the analysis, it was determined that there was a positive and significant relationship between the psychological well-being of Turkish seafarers and the agreeableness personality trait, and there was no significant relationship between psychological well-being and other personality traits such as extraversion, responsibility, emotional stability, and the openness to experience. It has been observed that only the agreeableness personality trait has a significant predictive effect on psychological well-being. It was determined that there was no significant relationship between psychological well-being and total scores of intolerances of uncertainty, and the predictive effects of intolerance of uncertainty on psychological well-being were not significant. Significant relationships like positive with prospective anxiety, and negative with inhibitory anxiety were found between sub-dimensions of intolerance of uncertainty and psychological well-being. It was concluded that both sub-dimensions had a significant predictive effect on psychological well-being. In the conclusion, the findings were discussed within the scope of the literature and some suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

psychological well-being, personality traits, intolerance of uncertainty, seafarer, maritime

Kaynakça

• Ağartan, E. T. (2006). Gemi adamlarının çalışma yaşamı ve çalışma ilişkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arıkan, S., & Çankır, B. (2019). Gıda ve finans sektöründe çalışan performansı hangi faktörlerden etkileniyor? Sürdürülebilir kalite algısı, psikolojik iyi oluş ve çalışmaya tutkunluk değişkenlerinin rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(1), 462-483. https://doi.org/10.26466/opus.583821
• Arslan, Ü., Muyan Yılık, M., Bakalım, O., Bayraktar Uyar, B., & Sağlıklı, Z. H. (2021). Relationship between intolerance of uncertainty and psychological wellbeing during the COVID-19 pandemic: The mediating role of mindfulness. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50(1), 379-399.
• Atak, H. (2013). On-Maddeli kişilik ölçeği’nin Türk kültürü’ne uyarlanması. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, 50, 312-319. https://doi.org/10.4274/npa.y6128
• Atak, V. (2017). Gemilerin makine dairelerinde çalışanların maruz kaldığı gürültü kirliliğinin, çalışanların gürültü ile ilgili risklerden korunmalarına dair yönetmelik (1) kapsamında örnek olaylarla incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Atan, A. (2020). 5-6 yaş çocuklarda psikolojik iyi oluş: Bir model önerisi ve ebeveynler ile öğretmenlerin kişilik tipleri, ego durumları ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin yordayıcı rolü (Yayımlanmamış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Aydın, E. (2019). Türk gemiadamlarının iş tatminlik düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Aydın, T. (2015). Gemiadamlarının maslach tükenmişlik modeli ile incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Baccman, C., Hjarthag, F., & Almqvist, K. (2016). Improved resiliency and well-being among military personnel in a Swedish Naval Force after a counter-piracy operation off the coast of Somalia. Scandinavian Journal of Psychology, 57(4), 350-358. https://doi.org/10.1111/sjop.12299
• Bal, E. (2011). Gemiadamlarında yorgunluğa neden olan etkenlerin analitik incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bayraktar, M. (2021). Öğretmenlerde öz şefkat, belirsizliğe tahammülsüzlük ve bilinçli farkındalığın psikolojik iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Beder, N. (2019). Psikolojik iyi oluşun iş tatminine etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracı rolü: İstanbul ili serbest muhasebeci mali müşavirler üzerinde bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Beşorak, C. A. (2022). Gemi insanları ve tır şoförleri ile eşlerinin psikolojik dayanıklılık ve stresle başa çıkma düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bulut, Ö. (2019). Gemi adamlarının kişilik tipleri ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Büber, M. (2017). Çalışanların tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu ve yaşam doyumu üzerine etkisi: Balıkçı sınıfı gemiadamları üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (26. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cai, R. Y., Uljarevic, M., & Leekam, S. R. (2020). Predicting mental health and psychological wellbeing in mothers of children with autism spectrum disorder: Roles of intolerance of uncertainty and coping. Autism Research, 13(10), 1797-1801. https://doi.org/10.1002/aur.2341
• Carleton, R. N., Norton, M. A. P. J., & Asmundson, G. J. G. (2007). Fearing the unknown: A short version of the intolerance of uncertainty scale. Journal of Anxiety Disorders, 21(1), 105-117. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2006.03.014
• Cenkseven, F., & Akbaş, T. (2007). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43-65.
• Cham, B. S., Andrei, D. M., Griffin, M. A., Grech, M., & Neal, A. (2021). Investigating the joint effects of overload and underload on chronic fatigue and wellbeing. Work & Stress, https://doi.org/10.1080/02678373.2021.1888822
• Creswell, J. W. (2019). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. (2. Baskı). H. Ekşi (Çev. Ed.). İstanbul: Edam.
• Çakır, E. (2019). İş yeri tehlikeleri ve mesleki riskler: Ticaret gemilerinde meydana gelen iş kazaları üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çankır, B., & Şahin, S. (2018). Psychological well-being and job performance: The mediating role of work engagement. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, 11(3), 2549-2560. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.487244
• Çelik, S. (2019). Ergenlerde psikolojik iyi oluşun kişilik özellikleri ve yaşam amaçları değişkenlerine göre yordanması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çetükkaya Sever, B. (2022). Gemi adamlarında duygu düzenleme ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin psikolojik semptomlarla ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Kent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Çevik, S. (2017). Düşük tehdidi olan ve olmayan gebelerde belirsizliğe tahammülsüzlüğün psikolojik iyi oluş hali üzerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Çevik, S., & Yağmur, Y. (2018). Impact of intolerance of uncertainty on psychological well-being in pregnant women with or without miscarriage risk. Perspectives in Psychiatric Care, 54(3), 436-440. https://doi.org/10.1111/ppc.12297
• Çiçek Ceyhun, G. (2006). Gemiadamlarının stres düzeyleri ve iş doyumları arasındaki ilişki: Bir denizcilik şirketinde uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Demir, İ. H. (2020). Gemi adamlarında yaşam kalitesinin ve etkileyen faktörlerle ilişkisinin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Düzce.
• Demir, M. (2020). İş yerinde yalnızlığın işten ayrılma niyetine etkisi: Gemi adamları üzerine bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Diener, E., Wirtz, D., Biswas-Diener, R., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., & Oishi, S. (2009). New measures of well-being. In E. Diener (Ed.), Assessing well-being: The collected works of Ed Diener. (pp. 247-266). Springer Science + Business Media.
• Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S., & Biswas-Diener, R. (2010). New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research, 97(2), 143-156. https://doi.org/10.1007/s11205-009-9493-y
• Doğan, A. (2020). İnfertilite tedavisi gören kadınlarda belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik iyi oluş ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, N. (2016). Öğretmenlerde sirkadyen tercihler, uyku kalitesi, kişilik özellikleri, yaşam ve iş doyumu arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Dohrmann, S. B., Herttua, K., & Leppin, A. (2019). Fatigue in ferry shipping employees: the role of work-family conflict and supervisor support. BMC Public Health, 19(1) https://doi.org/10.1186/s12889-019-7954-z
• Dohrmann, S. B., & Leppin, A. (2017). Determinants of seafarers’ fatigue: A systematic review and quality assessment. International Archives of Occupational and Environmental Health, 90(1), 13-37. https://doi.org/10.1007/s00420-016-1174-y
• Dugas, M. J., & Koerner, N. (2005). Cognitive-behavioral treatment for generalized anxiety disorder: Current status and future directions. Journal of Cognitive Psychotherapy, 19(1), 61-81. https://doi.org/10.1891/jcop.19.1.61.66326
• Dumlu, S. (2019). Kişilerarası iletişimde sosyal etki ve uyma bağlamında okyanus aşırı çalışan gemi adamları üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Düğenci, İ. (2019). Gemiadamlarının iş stresi algılarının iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Elik Besdil, G. (2020). Psikolojik sermayenin iş tatmini üzerindeki etkisinde psikolojik iyi oluşun şartlı değişken rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Er, H. S. (2020). Arabulucuların kişilik özelliklerine göre psikolojik iyi oluş ve etkili iletişim becerilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Erguvan, F. M. (2015). Üniversite öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri ile psikolojik iyi olma düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Ertürk, E. (2020). Conflict and conflict management in Turkish officers' workplace: a qualitative study on interpersonal, intergroup and interorganizatonal level (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Geçgin, F. M., & Sahranç, Ü. (2017). Belirsizliğe tahammülsüzlük ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişki. Sakarya University Journal of Education, 7(4), 739-755. https://doi.org/10.19126/suje.383737
• Gosling, S. D., Rentfrow, P. J., & Swann Jr. W. B. (2003). A very brief measure of the Big-Five personality domains. Journal of Research in Personality, 37(6), 504-528. https://doi.org/10.1016/S0092-6566(03)00046-1
• Grant, S., Langan-Fox, J., & Anglim, J. (2009). The big five traits as predictors of subjective and psychological well-being. Psychological Reports, 105(1), 205-231. https://doi.org/10.2466/PR0.105.1.205-231
• Gündoğan, O. (2017). Türk gemiadamlarının mobbing algısı üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Güvendiren, H. (2020). Gemi adamlarında bağlanma stilleri ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün ruhsal belirtilerle ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Han, W. (2022). Chinese English as a foreign language teachers’ job satisfaction, resilience, and their psychological well-being. Frontiers in Psychology, 12, 800417. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.800417
• Hystad, S. W., & Eid, J. (2016). Sleep and fatigue among seafarers: The role of environmental stressors, duration at sea and psychological capital. Safety and Health at Work, 7(4), 363-371. https://doi.org/10.1016/j.shaw.2016.05.006
• James, C., Bore, M., & Zito, S. (2012). Emotional intelligence and personality as predictors of psychological well-being. Journal of Psychoeducational Assessment, 30(4), 425-438. https://doi.org/10.1177/0734282912449448
• Joshanloo, M. (2019). Structural and discriminant validity of the tripartite model of mental well-being: Differential relationships with the big five traits. Journal of Mental Health, 28(2), 168-174. https://doi.org/10.1080/09638237.2017.1370633
• Joshanloo, M. (2022). Reciprocal relationships between personality traits and psychological well-being. British Journal of Psychology, 00, 1-16. https://doi.org/10.1111/bjop.12596
• Kahn, E., Sheldon, J. P., Carmichael, A., & Yashar, B. M. (2021). Graduate training during the COVID-19 pandemic: North American genetic counseling students’ challenges, intolerance of uncertainty, and psychological well-being. Journal of Genetic Counseling, 30(5), 1325-1335. https://doi.org/10.1002/jgc4.1501
• Karadağ, Z. (2019). Denizcilik sektöründe çalışan gemi adamları ve kara personelinin psikolojik belirti düzeylerinin, çalışma koşulları ile birlikte incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Kartal, R. Ö. (2016). Denizcilik sektöründe mobbing örneği olarak bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007-1022. https://doi.org/10.1037/0022-3514.82.6.1007
• Kılıç, K. (2013). Duygusal zekanın gemi adamlarının iş performansına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kınalı, H. (2020). Türk gemiadamlarının ruh sağlığı durumlarının analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Koçyiğit, F. (2019). Teknoloji bağımlılığının psikolojik iyi oluş ile ilişkisinde bilinçli farkındalık ve belirsizliğe tahammülsüzlük değişkenlerinin aracı rolünün incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kohut, M., Kohutova, V., Zitny, P., & Halama, P. (2020). Further validation of Slovak big five inventory-2: Six months test-retest stability and predictive power. Studia Psychologica, 62(3), 246-258. https://doi.org/10.31577/sp.2020.03.803
• Köse, M. (2020). Bireylerin spor yapma durumlarına göre kişilik tipleri ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Kurt, Ö. (2010). Gemide çalışma koşullarının gemi adamları üzerindeki olumsuz etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ladouceur, R., Dugas, M. J., Freeston, M. H., Rheaume, J., Blais, F., Boisvert, J.-M., Gagnon, F., & Thibodeau, N. (1999). Specificity of generalized anxiety disorder symptoms and processes. Behavior Therapy, 30(2), 191-207. https://doi.org/10.1016/S0005-7894(99)80003-3
• Ladouceur, R., Gosselin, P., & Dugas, M. J. (2000). Experimental manipulation of intolerance of uncertainty: A study of a theoretical model of worry. Behaviour Research and Therapy, 38(9), 933-941. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(99)00133-3
• Marrero, R. J., Rey, M., & Hernandez-Cabrera, J. A. (2016). Can big five facets distinguish between hedonic and eudaimonic well-being? A dominance analysis. The Spanish Journal of Psychology, 19(e84), 1-9. https://doi.org/10.1017/sjp.2016.95
• McCrae, R. R., & Costa, P. T. (2003). Personality in adulthood: A five-factor theory perspective (2nd ed.). Guilford Press.
• Melendez, J. C., Satorres, E., Cujino, M-A., & Reyes, M-F. (2019). Big five and psychological and subjective well-being in Colombian older adults. Archives of Gerontology and Geriatrics, 82, 88-93. https://doi.org/10.1016/j.archger.2019.01.016
• Mertens, D. M. (2019). Eğitim ve psikolojide araştırma ve değerlendirme: Çeşitliliğin nicel, nitel ve karma yöntemlerle bütünleştirilmesi. (1. Baskı). İ. Seçer, & S. Ulaş (Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Obrenovic, B., Jianguo, D., Khudaykulov, A., & Khan, M. A. S. (2020). Work-family conflict impact on psychological safety and psychological well-being: A job performance model. Frontiers in Psychology, 11, 475. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00475
• Oymak, Y. C. (2017). Psikolojik iyi oluş ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, İ. (2017). İş stresi ile iş-yaşam dengesi arasındaki ilişkide işe bağlılığın rolü: Gemi adamları üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potential: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52, 141-166. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.141
• Ryff, C. D., & Singer, B. H. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13-39. https://doi.org/10.1007/s10902-006-9019-0
• Salami, S. O. (2011). Personality and psychological well-being of adolescents: The moderating role of emotional intelligence. Social Behavior and Personality, 39(6), 785-794. https://doi.org/10.2224/sbp.2011.39.6.785
• Sana, F. (2019). Lisans düzeyinde denizcilik eğitimi alan Türk gemiadamlarının, deniz hizmetlerinden sonraki kariyer tercihleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Sarıcaoğlu, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi olma düzeylerinin kişilik özellikleri ve öz-anlayış açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Sarıcaoğlu, H., & Arslan, C. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi olma düzeylerinin kişilik özellikleri ve öz-anlayış açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2087-2104. https://doi.org/10.12738/estp.2013.4.1740
• Sarıçam, H. (2014). Belirsizliğe tahammülsüzlüğün mutluluğa etkisi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 1-12.
• Sarıçam, H., Erguvan, F. M., Akın, A., & Akça, M. Ş. (2014). Belirsizliğe tahammülsüzlük ölçeği (BTÖ-12) Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 148-157. https://doi.org/10.17121/ressjournal.109
• Savcı, M., & Aysan F. (2016). Kişilik özelliklerinin öznel zindelik ve psikolojik iyi oluşa etkisi. VII. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, 5-8 Mayıs, Çanakkale.
• Schmutte, P. S., & Ryff, C. D. (1997). Personality and well-being: Reexamining methods and meanings. Journal of Personality and Social Psychology, 73(3), 549-559. https://doi.org/10.1037/0022-3514.73.3.549
• Sharkey, J. M., & Rennix, C. P. (2011). Assesment of changes in mental health conditions among sailors and marines during postdeployment phase. Military Medicine, 176(8), 915-921. https://doi.org/10.7205/milmed-d-10-00366
• Skomorovsky, A., & Sudom, K. A. (2011). Psychological well-being of Canadian Forces officer candidates: The unique roles of hardiness and personality. Military Medicine, 176(4), 389-396. https://doi.org/10.7205/milmed-d-10-00359
• Taşdelen, U. (2015). Gemiadamlarında iş aile çatışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak. Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği (PİOÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
• Uslu, K. (2021). Gemi adamlarında stres, tükenmişlik, depresyon düzeyleri ve ilişkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Wadsworth, E. J. K., Allen, P. H., McNamara, R. L., & Smith, A. P. (2008). Fatigue and health in a seafaring population. Occupational Medicine, 58(3), 198-204. https://doi.org/10.1093/occmed/kqn008
• Wadsworth, E. J. K., Allen, P. H., Wellens, B. T., McNamara, R. L., & Smith, A. P. (2006). Patterns of fatigue among seafarers during a tour of duty. American Journal of Industrial Medicine, 49(10), 836-844. https://doi.org/10.1002/ajim.20381
• Yaşar, Z. (2010). Türk gemiadamlarında mesleki tatmin ile iş bırakma arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yaşin, T. (2016). Kişilik özellikleri ve psikolojik sermayenin psikolojik iyi oluş, akış deneyimi, iş tatmini ve çalışan performansına etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yazgan İnanç, B., & Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik kuramları. (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Yılmaz, G. (2018). Türk güverte zabitlerinde örgütsel sessizlik ve tükenmişlik arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz Yüksekyıldız, H. (2012). Vardiya zabitlerinin yorgunluk ve uykusuzluk hallerinin EEG ve köprü üstü simülatör yardımı ile belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Yuen, K. F., Bai, X., & Wang, X. (2020). Safety behaviour at sea: Policy implications for managing seafarers through positive psychology. Marine Policy, 121, https://doi.org/10.1016/j.marpol.2020.104163